Thủ môn Donnarumma trở thành người hùng khi đánh bại Sancho rồi Saka trên loạt sút cân não, khép lại những phút thót tim, đưa tâm trạng của người hâm mộ hai đội lúc lên lúc xuống ở trận chung kết nghẹt thở.
Italy là đội sút hỏng luân lưu đầu tiên khi Belotti không thắng được thủ môn Pickford. Nhưng tuyển Anh cầm vàng lại để vàng rơi khi lần lượt Rashford và Sancho, hai người được thay vào cuối hiệp phụ để đá luân lưu, lại sút hỏng. Jorginho sút trúng cột ở quả luân lưu quyết định nhưng cuối cùng Donnarumma cũng xuất sắc bảo toàn thắng lợi cho Italy.
Bản lĩnh Italy lại lên tiếng như cách họ vượt qua Tây Ban Nha sau loạt luân lưu ở bán kết. Lần này bản lĩnh ấy còn lớn hơn khi Italy bị dẫn bàn ngay phút thứ 2 vẫn không nao núng, từ từ giành lại thế trận rồi san bằng cách biệt ở giữa hiệp hai. Cho đến loạt sút cân não, các cầu thủ Italy vẫn giữ được cái đầu lạnh trước sức ép khủng khiếp của 50.000 CĐV chủ nhà, để lần thứ hai liên tiếp thắng trên loạt luân lưu.
HLV Roberto Mancini, người vốn lạnh lùng, đã không ngăn được nước mắt. Danh hiệu Euro có nhiều ý nghĩa với cá nhân ông, nếu không nói chính ông đã góp công lớn mang về thành công cho tuyển Italy. Chiến lược gia 56 tuổi đã tái thiết Italy từ thảm họa ba năm trước, khi họ thất bại ngay vòng loại World Cup 2018. Từ ngày được giao trọng trách, Mancini giúp Italy có chuỗi 34 trận bất bại với 15 chiến thắng liên tiếp gần đây.
"Bóng đá đang về nhà" (Football is coming home) - khẩu hiệu mà CĐV Anh hô vang không ngớt từ đầu giải rồi cũng không thể trở thành sự thật. Sau 55 năm chờ đợi với nhiều lần thất vọng, "Tam sư" lại tiếp tục lỗi hẹn với một danh hiệu lớn. Nhưng lần này người hâm mộ có quyền tự hào về hành trình của đoàn quân Gareth Southgate ở Euro 2020, vượt qua kình địch Đức hay Á quân World Cup 2018 Croatia.
Ở trận chung kết, Anh đã gây rất nhiều khó khăn cho Italy khi sử dụng đội hình 3 trung vệ, với Kieran Trippier chạy cánh phải, Harry Kane lùi sâu kéo giãn hàng phòng ngự đối thủ. Tuyển Anh liên tục tấn công ở hai biên, nhờ vào những cầu thủ chạy cánh tốc độ và tạt bóng tốt. Chiến thuật này gây bất ngờ cho Italy những phút đầu.
Đội chủ nhà khởi đầu như mơ khi mở tỷ số ngay phút thứ 2. Trippier từ cánh phải tạt bóng như đặt vào vòng cấm, Luke Shaw băng lên vô-lê một chạm ở cự ly gần, khiến Donnarumma đứng chôn chân nhìn bóng đi vào lưới. Đây là bàn thắng nhanh nhất trong lịch sử các trận chung kết Euro.
Italy choáng với sức ép mà Anh tạo ra. Các cầu thủ áo xanh nhiều lần chuyền hỏng và gặp khó khăn khi triển khai bóng. Sơ đồ 3-4-3 giúp Anh có lượng lớn cầu thủ ở giữa sân, đánh chặn từ xa.
Italy chỉ tạo nên đột biến nhờ khoảnh khắc của cá nhân hay tình huống cố định. Nổi bật nhất là những pha đi bóng bất ngờ của Chiesa, người thắp lửa cho sự trở lại của Italy. Như tình huống ở phút 35, Chiesa dùng sức mạnh và kỹ thuật vượt qua sự truy cản của Declan Rice để mở ra khoảng trống. Nhưng cú sút xa của anh lại đưa bóng đi chệch cột.
HLV Mancini tận dụng tốt thời gian nghỉ giữa hai hiệp để xốc lại tinh thần các học trò và đưa ra chỉ dẫn chiến thuật hợp lý. Nhờ đó Italy dần tìm lại lối chơi quen thuộc, tạo sức ép ngược lại lên khung thành tuyển Anh trong hiệp hai. Cầu thủ chủ nhà lùi về phòng ngự quá sớm khi đang dẫn bàn phần nào tạo nhiều không gian cho Italy.
Chiesa vẫn là nhân tố đột biến của Italy. Phút 62 anh đi bóng giữa rừng hậu vệ áo trắng rồi tung cú sút chìm hiểm hóc. Nhưng thủ môn Pickford đã chơi tập trung, ngoài người cứu thua.
Liên tục tạo ra sức ép, Italy cuối cùng cũng gỡ hòa từ tình huống phạt góc ở phút 67. Verratti đánh đầu cận thành đưa bóng đi trúng cột dọc nhưng trung vệ Bonucci có mặt đúng chỗ, sút bồi ở cự ly gần đánh bại Pickford. Khán đài Wembley im tiếng.
Các cầu thủ Anh không thể giành lại quyền kiểm soát bóng, dù HLV Southgate liên tục có sự điều chỉnh về nhân sự lẫn chiến thuật. Italy vẫn là đội chơi tốt hơn trong thời gian còn lại và hai hiệp phụ, nhưng không thể ghi thêm bàn thắng.
Trận đấu bước vào loạt sút luân lưu, nơi bản lĩnh giúp Italy nở nụ cười cuối cùng.
Hữu Nhơn