Năm 1981, nhà sản xuất George Lucas và đạo diễn Steven Spielberg ra mắt phim Raiders of the Lost Ark, xoay quanh cuộc phiêu lưu kỳ thú của nhà khảo cổ học Indiana Jones, do tài tử Harrison Ford thủ vai. Với kinh phí sản xuất 20 triệu USD, tác phẩm mang về hơn 389 triệu USD, trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất năm và mở đầu cho chuỗi phim về nhà thám hiểm nổi tiếng nhất màn ảnh rộng.
Tuổi xế chiều, Indiana Jones dấn thân cuộc phiêu lưu mới. Ảnh: Disney
Qua bốn phần phim, thương hiệu Indiana Jones gây ấn tượng bởi cách xây dựng nhân vật thú vị, cấu trúc câu chuyện mới lạ và những màn hành động chân thực. Sau hơn 40 năm rong ruổi mọi lục địa, Indiana Jones kết thúc hành trình khám phá quá khứ trong phần phim thứ 5 mang tên Indiana Jones and the Dial of Destiny (Indiana Jones và vòng quay định mệnh).
Indiana Jones 5 lấy bối cảnh năm 1969, một trong những thời điểm quan trọng nhất của lịch sử thế giới. Lúc này, phong trào phản đối chiến tranh Việt Nam nổ ra dọc khắp nước Mỹ và cuộc chạy đua vào không gian đạt đến đỉnh điểm khi tàu Apollo 11 được phóng lên vũ trụ. Chứng kiến sự phát triển vượt bậc của công nghệ kỹ thuật, Indiana Jones (Harrison Ford) quyết định về hưu khi bản thân tuổi đã cao và những giá trị quá khứ dần mai một.
Song cuộc hội ngộ bất ngờ với người con gái đỡ đầu Helena (Phoebe Waller-Bridge) kéo ông vào chuyến phiêu lưu mới nhiều thử thách và cuộc đụng độ kẻ thù năm xưa, Jürgen Voller (Mads Mikkelsen), một tên từng thuộc quân đội Đức Quốc xã. Cả Helena và Jürgen đều đang trên đường đi tìm vòng quay có khả năng du hành thời gian của nhà toán học Hy Lạp cổ Archimedes. Indiana Jones 5 là hành trình nhà thám hiểm nổi tiếng lên đường lần theo manh mối, truy tìm vòng quay nhằm ngăn chặn âm mưu thay đổi kết cục Thế Chiến II của Jürgen.
Mads Mikkelsen mang đến thêm một vai phản diện ấn tượng. Ảnh: Disney
Sau khi khắc họa thành công hình tượng Người Sói rửa tay gác kiếm trong Logan, đạo diễn James Mangold tiếp tục mang đến khán giả hình ảnh Indiana Jones ở tuổi xế chiều. Không cố chấp như nhiều nhân vật hành động khác, Indiana giờ đây phải đối mặt với tình cảnh thực tế rằng bản thân đã lớn tuổi, khó hòa nhập với sự thay đổi chóng mặt của thời cuộc và không còn đủ sức để khai phá những vùng đất mới.
Với vai trò giáo sư - tiến sĩ, ông chứng kiến thế hệ trẻ kém thu hút với các bài giảng về lịch sử nhân loại. Ở tuổi già, ông khó chịu trước những bữa tiệc sôi nổi của lớp thanh niên. Khi thám hiểm, Indiana liên tục than cột sống đau và hai chân chậm chạp do đã bắt vít vào hai đầu gối. Ở một phân đoạn chiến đấu, hình ảnh nhà khảo cổ cầm roi da đối diện dàn súng ống hiện đại cho thấy sự phân cực rõ nét của quá khứ và hiện tại.
Dù vậy, bản chất quyết liệt và dí dỏm của Indiana Jones vẫn được giữ nguyên. Harrison Ford tái khẳng định vai trò to lớn của bản thân trong việc mang Indiana Jones trở thành hình tượng có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong văn hóa Mỹ. Xuyên suốt phim, nam diễn viên khắc họa đa sắc thái nhân vật anh hùng dần hết thời.
Có lúc, Harrison cho thấy sự hết mình trong các phân đoạn chiến đấu. Đôi khi, ông thể hiện sự hài hước qua những câu bông đùa. Bên cạnh đó, nam diễn viên cũng bộc lộ nỗi cô đơn tuổi già và ánh mắt chiêm nghiệm sau nhiều hồi ức đau buồn về gia đình.
Song hành cùng Harrison Ford, Phoebe Waller-Bridge thể hiện nhân vật Helena trẻ trung, đa mưu túc trí và mang lại nhiều khoảnh khắc vui tươi. Sau lần thế vai Johnny Depp thành công ở bom tấn Fantastic Beasts 3, nam diễn viên Đan Mạch Mads Mikkelsen tiếp tục hóa thân thành một kẻ hiểm ác khó đoán, hành động theo lý tưởng riêng một cách cực đoan.
Harrison Ford và Phoebe Waller-Bridge mang đến hình ảnh đối trọng của hai thế hệ nhà khảo cổ học. Ảnh: Disney
Giống các phần trước, Indiana Jones 5 mở đầu bằng cao trào của một phi vụ tìm kiếm cổ vật và sau đó dẫn đến mạch truyện chính của tác phẩm. Bộ phim bắt đầu từ các sự kiện năm 1944, khi Thế Chiến II đang diễn ra. Cùng người bạn chí cốt Basil, Indiana đối đầu với phát xít Đức để lấy lại những món đồ đã bị đánh cắp.
20 phút đầu tiên, Indiana Jones 5 mở ra trường đoạn chiến đấu giàu năng lượng và đẹp mắt, tạo tiền đề phát triển câu chuyện. Đồng thời, nhằm khắc họa nhà khảo cổ học thời trẻ, bộ phim sử dụng công nghệ de-aging (trẻ hóa bằng kỹ xảo) cho Harrison Ford. Cùng sự kết hợp mượt mà giữa kỹ thuật và diễn xuất gương mặt, tài tử xuất hiện phong độ, gợi nhắc khán giả về giai đoạn đỉnh cao của nhân vật Indiana Jones.
Xuyên suốt Indiana Jones 5, người xem gặp lại những chi tiết đã tạo nên dấu ấn của thương hiệu này. Cuộc thám hiểm hang động tối tăm, lăng mộ huyền bí, các loài bò sát nguy hiểm, băng qua cầu dây với dòng nước chảy xiết bên dưới là đặc trưng của ba phần phim kinh điển ra mắt vào những năm 1980. Sự góp mặt của cậu bé Teddy đồng hành cùng Indiana Jones và Helena có nhiều nét tương đồng với nhân vật Short Round (Quan Kế Huy thủ vai) trong phần phim Indiana Jones and the Temple of Doom năm 1984.
Tác phẩm gợi nhắc cảm giác hoài niệm. Ảnh: Disney
Việc sử dụng tone màu vàng đồng nhất cho toàn bộ khung hình cũng góp phần tạo nên tính hoài niệm cho tác phẩm. Indiana Jones 5 còn tái hiện nhiều khung cảnh cổ đại hoành tráng, mãn nhãn cùng không khí nước Mỹ vào những năm 1960 với nhạc Rock n’ Roll và các cuộc diễu hành.
Trong bộ phim cuối cùng của nhà soạn nhạc lừng danh John Williams, ông kết hợp những thanh âm hiện đại với giai điệu quen thuộc mang thương hiệu Indiana Jones, gợi nhiều cảm xúc cho người xem, đồng thời vẫn mang đến sự mới mẻ.
Dù vậy, khi thiếu đi sự chỉ đạo của Steven Spielberg, Indiana Jones 5 không còn nhiều chất phiêu lưu. Các câu đố thách thức trí não từng gây ấn tượng với người xem không còn nhiều và được giải quyết nhanh chóng. Ở các phân đoạn hành động, bộ phim lộ ra nhiều khuyết điểm về kỹ xảo.
Với thời lượng 154 phút, tác phẩm đan xen những đoạn hội thoại dài với các cảnh rượt đuổi khiến nhịp độ của tổng thể phim thiếu hài hòa, đôi lúc tạo nên sự nhàm chán. Về sau, khi các cảnh chiến đấu được dàn dựng chặt chẽ, tác phẩm có nhiều năng lượng hơn, để lại cái kết hoành tráng cho thương hiệu điện ảnh kéo dài 42 năm.
Trailer phim 'Indiana Jones 5'
Đỗ Hoàng
