*Bài viết tiết lộ nội dung phim
Làm giàu với ma và Hai Muối đều khai thác đề tài tình phụ tử cùng những mâu thuẫn thế hệ giữa cha và con. Làm giàu với ma kể về Lanh (Tuấn Trần), một thanh niên lông bông, ham mê đá gà khiến cha anh - ông Đạo (NSƯT Hoài Linh) - nhiều lần phiền lòng. Một ngày, Lanh bất ngờ gặp ma nữ Na (Diệp Bảo Ngọc) và quyết định giao kèo với cô.
Na giúp Lanh kiếm tiền, trong khi Lanh giúp Na tìm lại đứa con thất lạc. Với mỗi lần Lanh có tiền, ông Đạo sẽ gặp một tai nạn nhỏ hoặc lớn tương ứng số tiền Lanh nhận được. Qua đó, hàng loạt tình huống dở khóc dở cười xảy ra, giúp hai cha con ông Đạo hiểu nhau hơn.
Hai Muối cũng là biệt danh của nhân vật chính, do nghệ sĩ Quyền Linh thủ vai. Vợ mất sớm, ông Hai quanh năm cày bừa trên ruộng muối, một mình nuôi dạy con gái Linh (Bảo Ngọc). Linh lên TP HCM học đại học mang theo bao kỳ vọng của cha. Nhưng chốn phồn hoa khiến tư duy và hành động của cô gái trẻ dần đi ngược lại mong cầu của ông Hai.
Không đơn thuần "đụng nhau" về chủ đề, Làm giàu với ma và Hai Muối còn có nhiều nét tương đồng. Hai diễn viên vào vai người cha đều tên Linh, diễn viên nữ thứ trùng tên Bảo Ngọc. Hai tác phẩm đều chọn tuyến truyện phụ là quan hệ tình cảm giữa ông bố đơn thân và người phụ nữ hàng xóm tốt bụng. Cách khắc họa hình tượng người cha trong hai phim cũng giống nhau.
"Song Linh" tái xuất ấn tượng
Ông Đạo và Hai Muối đều là thân phận "gà trống nuôi con", cùng vất vả gom nhặt từng đồng bạc lẻ từ những công việc nặng nhọc, thầm lặng nhưng thiết yếu trong khu xóm lao động của đô thị lớn.
Ông Đạo là đạo tỳ, chuyên khâm liệm người đã khuất, sinh hoạt trong ngôi nhà cấp bốn ven sông Sài Gòn. Hai Muối là diêm dân, hàng ngày bán mặt cho đất, bán lưng cho trời để đổi lấy từng hạt muối tinh khiết tại ấp đảo Thiềng Liềng, Cần Giờ. Làn da sậm màu, dáng vẻ khắc khổ, tóc tai xơ xác, hai nhân vật mang đến hình ảnh người đàn ông trung niên dãi nắng dầm sương để vừa tồn tại giữa phố thị, vừa chăm lo chu toàn cho tương lai con cái.
Ông Đạo và Hai Muối đều không muốn các con cực khổ giống mình, do đó định hướng con trọn vẹn hành trình giáo dục. Ông Hai luôn nói chỉ có học vấn mới thay đổi được cuộc đời và dù gian khó thế nào, ông vẫn cố gắng hết sức để lo cho Linh ăn học. Ông Đạo cũng thế khi luôn đau đáu, mong mỏi ngày Lanh tiếp tục việc học hành dang dở, có được tấm bằng tốt nghiệp phổ thông lồng vào chiếc khung ông treo sẵn trên tường suốt nhiều năm.
Những năm 2000, NSƯT Hoài Linh và Quyền Linh từng kết hợp trên sân khấu kịch TP HCM của ông bầu Phước Sang. Nhưng nhiều năm qua, do định hướng phát triển sự nghiệp riêng, họ ít có cơ hội hợp tác.
Sự xuất hiện của "song Linh" tại rạp chiếu trong một thời điểm gợi nhiều tò mò cho khán giả, đặc biệt khi đây đều là dự án đánh dấu màn tái xuất của hai diễn viên cùng sinh năm 1969 sau thời gian dài vắng bóng trên màn ảnh rộng.
Vai diễn ông Đạo và Hai Muối chứng minh khả năng diễn xuất được trui rèn nhiều thập kỷ của hai nghệ sĩ gạo cội. NSƯT Hoài Linh và Quyền Linh như mang chính tâm tình và trải nghiệm làm cha ngoài đời vào phim, đem đến hình ảnh người bố chân thành và tạo thiện cảm với khán giả.
NSƯT Hoài Linh hợp vai, tương tác tốt cùng Tuấn Trần. Vẻ ngoài gầy gò, nam diễn viên khiến người xem tin vào sự cơ cực của nhân vật. Qua các phân đoạn khiêng hòm, đào huyệt, anh thuần thục trong động tác. Nghệ sĩ tiết lộ anh làm quen với những công việc này từ hồi 14-15 tuổi, khi phụ việc ở dịch vụ mai táng.
Làm giàu với ma tạo nhiều tình huống giúp khán giả nhìn thấy sự lăn xả của nghệ sĩ. Suốt phim, ông Đạo khi phải cuốc đất dưới trời mưa, lúc thì cõng con trai chạy trên đường đất lầy lội bùn sình. Trong một cảnh nhân vật nén nỗi đau khi đạp phải đinh để hoàn tất việc di quan, Hoài Linh làm người xem không khỏi xót xa.
Anh tung hứng nhịp nhàng với bạn diễn khi thả các mảng miếng hài. Ở đoạn tâm lý nặng, NSƯT bộc lộ rõ từng trạng thái qua ánh mắt, từ tức tối, giận dữ đến đau khổ, thất vọng. Dù vậy, lối diễn và cách thoại của anh đôi lúc còn cường điệu, đậm tính sân khấu.
Trong khi đó, với nhân vật Hai Muối, Quyền Linh đem đến hình ảnh "MC quốc dân" thân thuộc: giản dị và nhiều chân tình. Sau lớp hóa trang râu tóc muối tiêu, nam diễn viên tỏa ra năng lượng tích cực qua nụ cười ấm áp và đôi mắt luôn hướng về xa xăm. Sự chân thành của ông Hai được anh truyền tải qua cách diễn dung dị, không gồng cứng.
Đối thoại cùng diễn viên Bảo Ngọc, Quyền Linh thoại mộc mạc, tự nhiên như trút tất cả nỗi lòng của một người cha thật sự nói với con. Kết hợp cùng NSND Hồng Vân, nam nghệ sĩ trở thành trụ cột vững chắc giúp bạn diễn thoải mái tung miếng hài. Với một số khán giả, cách hóa thân của Quyền Linh chưa đột phá nhưng chính điều này tạo nên nhân vật Hai Muối gần gũi, chân chất và thiện lành.
Hai kịch bản cũ, sến và lê thê
Trái với diễn xuất tròn trịa của hai nam chính, Làm giàu với ma và Hai Muối còn nhiều khuyết điểm trong kịch bản.
Làm giàu với ma xử lý câu chuyện dễ dàng, liên tục đặt ra nhiều tình huống dồn nhân vật vào thế khó nhưng ngay sau đó nhanh chóng giải quyết mọi vấn đề. Nhiều chi tiết hài không chạm đúng điểm rơi khiến việc gây cười không hiệu quả. Đầu phim, các nhân vật liên tục "đốp chát" dẫn đến tình trạng diễn viên chồng thoại, khó nghe, không khí ồn ào làm tổng thế tác phẩm thiếu tiết chế.
Mối quan hệ giữa hai nhân vật quan trọng của phim bất ngờ được tiết lộ ở cảnh cuối, gợi nhắc Gặp lại chị bầu (Anh Tú - Diệu Nhi đóng chính) vừa chiếu Tết năm nay. Dù vậy, Làm giàu với ma không có sự cài cắm chi tiết dẫn dắt nào từ trước khiến cái kết không thuyết phục.
Tác phẩm còn nhiều chi tiết kịch tính quá đà, biến chuyển cảm xúc nhân vật không chặt chẽ. Suốt phim, người xem không định vị được mục đích thật sự của nhân vật là gì. Lanh từ đầu được xây dựng là một người mê đá gà, nhiều lần giao kèo với ma để kiếm tiền dù biết cha sẽ bị thương. Sau đó, nhân vật đột ngột chuyển hướng sang thương cha, đồng thời tiết lộ đã tích góp tiền bạc để ông Đạo an nghỉ tuổi già. Phim dùng việc Lanh cần nhiều tiền để lo cho cha và chữa bệnh làm lý do đá gà thay vì chăm chỉ làm ăn cũng khiến nhân vật mất điểm.
Hai Muối vướng phải vấn đề tương tự với nhân vật Linh. Đầu phim, Linh được khắc họa là người con hiếu thảo, lớn cùng ruộng muối, lên thành phố vừa học vừa làm để đỡ đần ông Hai. Nhưng khi vừa đăng quang hoa khôi, cô lập tức nói "Làm muối như cha bao giờ mới giàu", trong khi bản thân vẫn chưa được nếm hào quang, cũng chưa ký hợp đồng với ông bầu hay sở hữu tài sản lớn.
Về sau, tác phẩm đi vào lối mòn với kịch bản cô gái quê lên phố đối mặt cám dỗ thị thành. Diễn biến câu chuyện cũ kỹ, động cơ nhân vật không rõ ràng. Các tình huống chưa đủ sức nặng, sến và thiếu hợp lý, thậm chí nhiều phân đoạn cần lấy nước mắt khán giả nhưng khiến họ bật cười.
Cái kết của Hai Muối làm khán giả liên tưởng đến kết phim Con Nhót mót chồng của Thái Hòa - Thu Trang năm 2023. Thay vì gây xúc động, chi tiết này trong tác phẩm của Quyền Linh khiến tổng thể phim trở nên lê thê và bi kịch quá đà.
So với Làm giàu với ma, Hai Muối có nhiều khung hình đậm chất điện ảnh hơn. Tác phẩm cho thấy sự dụng công và tính toán của đạo diễn trong cách dựng phim, chuyển cảnh nhằm thể hiện nhiều ẩn dụ. Song đôi lúc, khung hình bị giật, nhạc nền còn mang tính truyền hình và thoại nhân vật không khớp khẩu hình diễn viên.
Trong ngày đầu của kỳ nghỉ lễ 2/9, hai phim Việt đua tranh khốc liệt, chia nhau giữ hai vị trí đầu bảng doanh thu của nhà rạp. Đến tối 31/8, Hai Muối thu về khoảng 10,8 tỷ đồng; Làm giàu với ma vượt mốc 18,8 tỷ đồng.
Đỗ Hoàng