Biệt điện Bảo Đại nằm trên đường Nguyễn Du, ngay trung tâm TP Buôn Mê Thuột (Đăk Lăk), nơi mà hầu như du khách nào cũng ghé thăm khi đến thủ phủ của Tây Nguyên. Ban đầu, tòa nhà được xây bằng gỗ, tre, sau đó được dựng lại bằng đá, xi măng kiên cố, có mái ngói, sàn gỗ, tầng hầm bê tông kiên cố ở phía dưới. Ngôi nhà hoàn thành năm 1927, có tuổi thọ gần 90 năm. Ngôi biệt điện trước là nơi ở của công sứ Pháp, sau chuyển cho cựu hoàng Bảo Đại dùng khi ông quay trở lại hợp tác với Pháp vào năm 1949.
Bên trong biệt điện được trang trí đơn giản, ấm cúng. Phòng khách treo hai bức chân dung lớn của cựu hoàng Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương. Đi từ ngoài vào trong là phòng khách, phòng làm việc, phòng ngủ. Từ năm 1977, biệt điện được dùng làm nhà khách, hiện thuộc một phần bảo tàng văn hóa các dân tộc Việt Nam tại Đăk Lăk.
Phòng làm việc của Quốc trưởng Bảo Đại, khi ông còn hợp tác với quân Pháp. Căn phòng còn giữ nhiều hiện vật như nhiều cuốn sách về quân sự, quốc kỳ của các nước...
Thanh kiếm và bức ảnh trao trả lại kim bảo, kiếm cho cựu hoàng Bảo Đại treo trên tường.
Chân dung vị hoàng đế cuối cùng của triều đại phong kiến Việt Nam. Ông là người phong lưu, cưới Hoàng hậu Nam Phương làm vợ chính thức nhưng có vô số nhân tình là các người đẹp, hoa khôi.
Trong khuôn viên biệt điện có nhiều cây cổ thụ, đặc biệt là hai cây long não được trồng đối xứng, được cho là lớn nhất Việt Nam.
Ngoài biệt điện ở trung tâm thành phố, cựu hoàng còn sở hữu một ngôi biệt điện 3 tầng sang trọng nằm trên một ngọn đồi gần hồ Lăk, thuộc thị trấn Lăk. Bảo Đại là người rất mê săn bắn, đặc biệt là săn voi Tây Nguyên nên thường nghỉ ngơi ở đây.
Hoàng hậu Nam Phương đích thân trả tiền cho công trình xa hoa này. Phòng ngủ trên tầng 2 có khung cảnh nhìn ra hồ Lăk thơ mộng. Trong căn biệt thự lưu giữ khá nhiều ảnh gia đình, ảnh cựu hoàng đi săn voi, còn có cả ảnh bà Lê Thị Phi Ánh - nhân tình miền Trung của Bảo Đại.
Ngôi biệt điện nằm trên ngọn đồi bạt ngàn cây xanh, dọc đường lên là hai hàng đại nở hoa rất lãng mạn.
Đứng trên biệt điện có thể nhìn thấy quang cảnh hồ Lăk. Biệt điện nằm cách trung tâm TP Buôn Mê Thuột hơn 50 km, dọc theo quốc lộ 27. Qua một thời gian bị bỏ bẵng, nơi đây giờ là tổ hợp nhà hàng, khách sạn sang trọng phục vụ khách tham quan.
Phương Hòa
