Mỹ mới đây phá đường dây gian lận tuyển sinh đại học lớn nhất lịch sử nước này. Gần 50 nhân vật giàu có, gồm hai diễn viên Hollywood Felicity Huffman và Lori Loughlin phải hầu tòa hôm qua và hôm nay vì chạy cho con vào những trường danh giá hàng đầu Mỹ. Những người này bị chính quyền liên bang buộc tội hối lộ tổng cộng 25 triệu USD để đưa con vào ĐH Yale, Stanford, Nam California (USC), Georgetown...
Các phụ huynh nhà giàu mua chuộc huấn luyện viên thể thao đại học và trung tâm sát hạch đầu vào nhằm "bôi trơn" tuyển sinh kể từ năm 2011. Khoảng 300 cán bộ hành pháp đã được điều đi khắp đất nước bắt bớ cho đại án có tên trong hồ sơ: Operation Varsity Blues.
Reuters cho hay thủ đoạn gồm mua chuộc huấn luyện viên, tổ chức thi giả, làm giả ảnh thí sinh có khả năng thể thao nổi trội, khai man con em bị khiếm khuyết nhận thức để xin thêm thời gian làm bài...
"Những cha mẹ này thuộc tầng lớp giàu có và thượng lưu", Andrew Lelling, đại diện tư pháp tại tòa ở thành phố Boston, cho biết. "Vụ án cho thấy bê bối tuyển sinh đại học danh tiếng bằng tiền và gian lận ngày càng rộng khắp. Cứ mỗi sinh viên được nhận nhờ gian lận, đồng nghĩa một sinh viên đi lên bằng thực lực bị loại".
Diễn viên Lori Loughlin (giữa) tạo dáng với con gái Olivia Jade Giannulli (trái) và Isabella Rose Giannulli tại sự kiện "Đêm khó quên" ở Beverly Hills, bang California, ngày 28/2. Loughlin và chồng - nhà thiết kế Mossimo Giannulli, đang hầu tòa cùng gần 50 người khác trong vụ chạy đại học lớn nhất lịch sử Mỹ. Ảnh: AP.
Cáo trạng cho biết chủ đường dây là William "Rick" Singer, 58 tuổi, điều khiển thông qua một công ty nhỏ tổ chức thi đầu vào đại học ở Newport Beach, bang California. Singer bị kết luận có tội và có thể đối mặt 20 năm tù.
Trùm chạy đại học này lập ra một quỹ từ thiện giả, Key Worldwide Foundation, với danh nghĩa trợ cấp giáo dục cho "sinh viên kém may mắn". Các cha mẹ giàu nộp tiền chạy vào đây để trốn thuế. Trong các cuộc điện thoại với khách hàng, Singer khoe đã "giúp" hàng trăm sinh viên đi học.
Phụ huynh trả trung bình từ 100.000 USD đến 2,5 triệu USD cho mỗi suất công ty Edge College & Career Network của Singer chạy trót lọt.
30 cha mẹ phải hầu tòa gồm nhiều lãnh đạo tập đoàn: Manuel Henriquez - CEO Hercules Capital Inc, Gordon Caplan - chủ tịch hãng luật Willkie Farr & Gallagher, Bill McGlashan Jr. – lãnh đạo trong TPG Capital, Douglas Hodge – cựu CEO công ty quản lý đầu tư Pimco...; ngoài ra là 13 huấn luyện viên thể thao đại học và người cấu kết với đường dây Singer.
Con em các gia đình hầu hết không biết được bố mẹ mua điểm. Không sinh viên nào bị kết tội tại tòa. "Bọn trẻ nghĩ rằng chúng giỏi giang", cáo trạng trích lời Singer nói.
Các trường đại học sẽ quyết định số phận những sinh viên bị phát hiện trong đường dây gian lận tuyển sinh. ĐH Yale và Nam California hiện trong quá trình hợp tác xử lý với cơ quan điều tra. Họ cho rằng mình là nạn nhân của các HLV thể thao cũ mà Singer mua chuộc.
William "Rick" Singer rời tòa án liên bang tại Boston, bang Massachusetts, ngày 12/3 sau khi bị cáo buộc là chủ đường dây gian lận tuyển sinh đại học toàn quốc. Ảnh: Reuters.
Dính líu đến vụ án chạy đại học cho con có Felicity Huffman - diễn viên nổi tiếng phim " Những bà nội trợ kiểu Mỹ". Chồng cô - nam diễn viên William H. Macy, từng tham gia "Fargo" và phim truyền hình ăn khách "Shameless" - cũng có mặt tại tòa, dù không bị cáo buộc nhưng là đối tượng phục vụ điều tra.
Sao nữ Hollywood khác bị buộc tội là Lori Loughlin của sitcom "Full House". Các ngôi sao đang được tòa yêu cầu nộp tiền bảo lãnh từ 250.000 đến 1 triệu USD để đổi lại tự do. Theo tư pháp Mỹ, nhóm phụ huynh nhiều khả năng được thả hết bằng tiền bảo lãnh.
Trang Bloomberg nhận định đường dây chạy tuyển sinh vừa bị phát giác chứng minh lo ngại trước nay của phụ huynh Mỹ: Cho con vào đại học trở thành cuộc đấu của đồng tiền.
Báo này dẫn cách thức dùng tiền khác ở Mỹ để mua suất học đại học top, mà không qua gian lận. Nhà giàu quyên một khoản tiền đóng góp lớn cho đại học, và đổi lại con em họ được ưu tiên nhận học. Đó là trường hợp của con rể Trump, Jared Kushner. Anh này vào ĐH Harvard nhờ ông bố Charles Kushner từng quyên 2,5 triệu USD cho trường.
Joseph Soares, giáo sư xã hội học của ĐH Wake Forest, chuyên nghiên cứu tuyển sinh đại học, kết luận: "Nếu bạn thừa tiền, con cái bạn phải dốt nát lắm mới không vào nổi một vài trong số những trường này". Ông ám chỉ những trường danh tiếng của Mỹ.
Theo vị giáo sư, nhiều thí sinh cạnh tranh đủ tiêu chuẩn thành tích học tập để vào trường, vì thế trường sẽ ưu tiên cho người nào vừa đạt chuẩn này, vừa đến từ các gia đình "làm từ thiện".
Thanh Tùng
