Thị trường chứng khoán VN đang bùng nổ vượt qua dự đoán của cả cơ quan quản lý và nhà đầu tư. Diễn biến trên thị trường hiện nay có nhiều nét tương đồng với Thái Lan những năm về trước.
Chỉ số giá chứng khoán Thái Lan (SET) đã hình thành và phát triển trong vòng hơn 30 năm qua. Năm 1975, chỉ số này là 80,08 và nó tăng giảm bình thường đến năm 1985 với mức 134,95. Sau đó có một đợt tăng giá khá dốc và đạt đỉnh "bé" vào năm 1989 với giá trị 879,2. Sau đó có sự điều chỉnh xuống ở mức 612,9 vào năm 1990 và từ năm 1990 lại có một đợt tăng giá mới kéo dài đến 3 năm. Đỉnh cao nấht đạt được vào năm 1993 với giá trị của SET là 1.682,8. Sau đó là sự tụt dốc.
Giá trị của SET trong một số năm.
1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 |
134,95 | 207,2 | 284,9 | 386,7 | 879,2 | 612,9 | 711,36 |
1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 |
893,4 | 1682,8 | 1360,1 | 1280,8 | 831,6 | 372,7 | 355,8 |
Như vậy chỉ trong vòng 4 năm từ 1985 đến 1989, SET đã đạt đỉnh bé với mức tăng 6,5 lần, Sau đó trong vòng 3 năm (1990-1993) nó tăng thêm 2,75 lần nữa để đạt đỉnh lớn. Tính cả thời kỳ 8 năm (1985-1993) SET đã tăng 12,47 lần. Trong vòng 7 năm sau đó, năm 2000 SET chỉ có giá trị 269,19 ( giảm 6,25 lần).
Điều này cho thấy đầu tư cổ phiếu thật rủi ro, lúc lên rất được, nhưng lúc xuống thì mất rất nhiều. Giả sử đang có 1 tỷ USD lúc đỉnh cao (1993), sau 7 năm (2000) chỉ còn 160 triệu USD. Ngược lại, nếu năm 1985 người ta bỏ 100 triệu USD vào thị trường chứng khoán Thái Lan thì đến 1993 tài sản tăng lên 1,2 tỷ.
Nghiên cứu thêm chỉ số P/E (tỷ lệ giá trên thu nhập) của SET thì thấy P/E của họ không thực sự quá cao, bởi vì những năm tăng giá cũng là những năm làm ăn phát đạt của các công ty niêm yết.
|
Biểu đồ chỉ số P/E của Thái Lan. |
P/E của SET trong vòng 30 năm 1975-2004 thường ở mức dưới 15. Nó đạt mức cao nhất trong thời kỳ tăng giá cổ phiếu, điểm cao ở năm 1989 là 26,39; ở năm 1993 là 26,09.
1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 |
26,39 | 13,81 | 15,59 | 16,29 | 26,09 | 19,51 | 19,75 |
Còn ở Việt Nam sẽ ra sao? Nếu tính theo số liệu của ngày 25/4 thì P/E của VN-Index đã là 25,3. Tuy chưa bằng Thái Lan, nhưng nó đã ở mức rất cao và VN đang đánh mất dần lợi thế giá rẻ của thị trường chứng khoán. Điều này khiến nhà đầu tư nước ngoài phải suy nghĩ khi bỏ vốn vào đây.
Một bài học khác có thể xem xét từ thị trường Thái Lan. Những năm sau 1993, thị trường bất động sản nơi đây làm ăn được và quả bóng chứng khoán đã bắt đầu "xì" hơi, luồng tiền từ chứng khoán đổ vào bất động sản. Như vậy, nếu không có đường thoát để tiền rút khỏi thị trường chứng khoán, thì khó mà "xì hơi" cho "quả bóng chứng khoán". Trong trường hợp đó "quả bóng chứng khoán" sẽ được thổi phồng lên đến đỉnh điểm và đến lúc không thể chịu nổi sẽ đổ vỡ.
Để giảm nhiệt cho thị trường chứng khoán thì VN cần tăng hàng cho thị trường bằng nhiều giải pháp khác nhau, trong đó có "phá băng" cho thị trường bất động sản.
TS. Tôn Tích Quý