Chợ nấm Thơm Rơm nằm lọt thỏm giữa xã Thuận Hưng, Thốt Nốt, Cần Thơ. Dân chuyên nghề trồng nấm quen gọi đây là chợ Trời. Ở đó, có bao nhiêu người mua thì bấy nhiêu mức chào giá khác nhau. Tùy buổi chợ, giá nấm có thể vọt lên tới 18.000 đồng/kg, nhưng có khi từ 9.000 đến 12.000 đồng/kg… tương đương với giá người trồng nấm đem giao cho các đại lý thu mua. Đấu giá để mua, nên người bán rất mê.
Đúng 9 giờ, những bao, giỏ đựng nấm đầu tiên chở trên xe gắn máy về tới chợ. Công việc mua bán bắt đầu sôi động khi trên bộ, rồi cả dưới bến sông các phương tiện chở nấm nối tiếp nhau kéo về. Cánh lái buôn chạy đi chạy lại, săn đón, ra giá và vác đỡ những bao nấm xuống chợ...
 |
|
Chuẩn bị nấm mang ra chợ bán. |
Chị Tư Hữu, đầu mối chuyên cung ứng nấm đi TP HCM, là bạn hàng “đấu giá” thu mua nấm, nói: “Ở miền Tây, chưa có chợ nào đặc biệt như chợ này. Người bán là “Thượng Đế!”. Còn người mua, muốn có hàng phải chiều lòng…”.
Anh Nguyễn Văn Tâm, ở Cờ Đỏ, chở trên xe 2 bao nấm, vừa tới đầu chợ. Hiền, một lái buôn trẻ nhanh nhảu chạy ra đón: "10.000đồng bán không? 11.000 đồng?" Tâm phân vân chưa quyết, thì ông Năm Đại chen tay mở miệng bao, vốc nấm lên xem rồi buông liền: "13.000 đồng?" Năm Đại vừa ra giá xong, anh Tiến (lái buôn TP HCM) bỏ tiền vào túi anh Tâm với giá 14.500 đồng/kg. Tâm cười: “Mua bán theo kiểu đấu giá như vầy nông dân tụi tui khoái quá đi chứ, hổng bị ép giá, lại bán rất nhanh”. Cứ như vậy, mỗi phiên chợ nấm diễn ra chỉ 2 giờ là mua bán xong 15-20 tấn.
Nếu như ở Thơm Rơm đấu giá nấm lúc 9 giờ sáng, thì bên Lai Vung 3h chiều “Thượng Đế” mới gặp thương lái. Anh Đặng Văn Bảy, ở xã Vĩnh Thới, bố trí khu đất khá rộng làm nơi thu mua và trung chuyển nấm rơm. Anh Bảy cho biết, để mua được nấm rơm, phải “đặt cọc” trước cả tháng trời, và thuê 3 người thường xuyên xuống tận ruộng chở nấm về mới chắc ăn. Nấm rơm bây giờ là “hàng hiếm”, nên cạnh tranh nhau từng đồng mới mong mua được.
Nhu cầu tiêu thụ nấm rơm ở ĐBSCL tăng cao đã hình thành nên những chợ nấm rất đặc thù. Theo ông Phan Văn Bảy, người bỏ cả trăm triệu đồng xây dựng chợ đầu mối nấm rơm ở Thuận Hưng, Thốt Nốt, Cần Thơ lý giải: “Nhìn bề ngoài ai cũng nghĩ là chợ nấm rơm mua bán theo kiểu giành giật! Nhưng thực tế có sự thỏa thuận của 30 bạn hàng buôn nấm".
Theo quy luật, ai mua giá cao là có hàng, không ai ép được nông dân. Cái lợi là chợ không cần ban quản lý, người bán không phải góp đồng hoa chi nào… Thế nhưng mỗi tháng ông nộp thuế cho địa phương gần 2 triệu đồng; trong đó bạn hàng đóng góp mỗi tháng 100.000 đồng/người. Còn ở Lai Vung, các chợ nấm rơm hình thành dọc theo quốc lộ 54, thuận lợi đường bộ lẫn đường thủy.
Tại đây, sau khi thu mua và đóng hàng xong, là có xe tải chờ sẵn chở nấm đi TP HCM ngay trong đêm, để hừng sáng đưa nấm còn tươi ra chợ. Một số đại lý còn đưa nấm ra các tỉnh miền Đông, miền Trung hay cung ứng cho các nhà máy chế biến, đóng hộp xuất sang thị trường châu Âu, châu Á…
Anh Nguyễn Văn Út, ấp Hòa Khánh, xã Vĩnh Thới tiết lộ: “Không nghề nào làm ra tiền nhanh như trồng nấm rơm. Một công nấm chỉ mất hơn tháng là lời từ 10 đến 14 triệu đồng, gấp hàng chục lần trồng lúa. Nhờ trồng nấm mà tui xây được nhà, mua thêm đất ruộng mở rộng sản xuất…”. Nếu như trước đây, nông dân ĐBSCL trồng nấm theo mùa thì nay nấm được làm quanh năm.
Trồng nấm rơm đang là nghề ăn nên làm ra, nên giải quyết việc làm cho rất nhiều người dân nông thôn. Chỉ riêng ấp Hòa Khánh, xã Vĩnh Thới đã thành lập đến 3 tổ “trồng nấm rơm” với khoảng 50 thanh niên. Ngay cả phụ nữ, trẻ em… đi hái nấm cũng được từ 30.000 đến 40.000 đồng/ngày.
Hiện tại, Cần Thơ và các tỉnh Đồng Tháp, Hậu Giang, Vĩnh Long, Trà Vinh… khuyến khích người dân trồng nấm. Tiến sĩ Nguyễn Bảo Vệ, Trưởng khoa Nông nghiệp Trường Đại học Cần Thơ cho rằng: “Tận dụng nguồn rơm để trồng nấm là lợi thế của vựa lúa ĐBSCL. Nếu các nơi đều làm tốt như mô hình ở Lai Vung, Thơm Rơm… thì nguồn ngoại tệ thu về từ nấm rơm hàng năm rất lớn. Ngoài ra, phân rơm sử dụng bón cho hoa màu, cây kiểng, vườn… rất tốt”.
Rơm từng là thứ vứt bỏ đầy sông gây ô nhiễm, nhờ nghề trồng nấm mà giá trị rơm vọt lên 4-5 triệu đồng/ghe (30 tấn). Càng lý thú hơn khi hầu hết hàng nông sản ở Việt Nam đều do thương lái khống chế đầu ra, quyết định giá cả… Nhưng nấm rơm thì ngược lại, được đưa lên sàn giao dịch. Ở đó, nông dân là người quyết định giá cả.
(Theo Sài Gòn Giải Phóng)
