Ngày 27/2, Công an tỉnh Đắk Nông đang củng cố hồ sơ để xử lý vụ việc liên quan đến tảng đá canxedon gần 30 tấn. Ông Phạm Đức Châu, Chủ tịch UBND xã Đắk Gằn, huyện Đắk Mil (Đắk Nông), cho biết ngày 10/2, ông Nguyễn Chí Thanh (trú thôn Nam Định, xã Đắk Gằn) thuê máy múc đào hồ tưới cà phê trong khu rẫy phát hiện tảng đá. Ông Thanh gọi thêm nhiều máy múc đến đào đất, đưa tảng đá lên.
Khi nhận thông tin đây là đá bán quý (một loại đá quý hiếm), cấm khai thác, buôn bán nên xã Đắk Gằn đã mời công an xã đến lập biên bản, cắt cử người trông coi, đồng thời báo lên công an huyện.
Tuy nhiên, lợi dụng dịp Tết, ông Thanh cùng một nhóm người tiếp tục thuê máy múc đào bới, thỏa thuận bán đá cho một người ở TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk). Khoảng 21h ngày 11/2, khi tảng đá đang được vận chuyển sang Buôn Ma Thuột bằng xe đầu kéo trên quốc lộ 14 thì bị Công an tỉnh Đắk Nông phát hiện, kiểm tra lập biên bản, đưa tảng đá về trụ sở tạm giữ để xử lý.
Ông Trương Xuân Ánh, Phó phòng Tài nguyên Môi trường huyện Đắk Mil, cho biết, hố khai thác rộng khoảng 30 m2, tảng đá dài 4 m, rộng 3,5 m, cao 1,3 m, ước nặng khoảng 27-30 tấn. Những người săn đá quý cho rằng giá trị tảng đá lên đến hàng chục tỷ đồng.
Công an tỉnh đang củng cố hồ sơ để ra quyết định xử phạt hành chính những người mua bán, vận chuyển, khai thác đá trái phép theo quy định (mức phạt tiền từ 30 triệu đến 40 triệu đồng).

Ngày 10-2, người dân phát hiện tảng đá bán quý canxedon này trong rẫy cà phê và đang bị công an tạm giữ.
Về hướng xử lý, ông Nguyễn Hữu Trung, Trưởng phòng Khoáng sản (Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Đắk Nông) cho biết, theo quy định, sau khi xử phạt hành chính những người có liên quan, cơ quan chức năng sẽ tịch thu đá để bán đấu giá nộp vào ngân sách.
Phó Vụ trưởng Vụ Khoáng sản Trịnh Minh Cương cho biết, việc tịch thu tảng đá hay không tùy thuộc vào đá này quý đến mức độ nào. Trước tiên cơ quan chức năng giữ, sau đó thẩm định. Nếu chỉ là đá tảng, không quý, Nhà nước không thu giữ. Nếu xác định đó là đá canxedon, một loại đá bán quý thì Nhà nước sẽ tịch thu theo quy định.
Thạc sĩ Võ Trung Tín (ĐH Luật TP HCM) cho rằng đá canxedon là đá bán quý, thuộc các mẫu khoáng sản ở trạng thái tự nhiên theo Thông tư 53/2014. Cũng theo thông tư trên, người phát hiện đá bán quý có trách nhiệm thông báo trực tiếp cho Sở Tài nguyên Môi trường (hoặc thông qua UBND cấp xã) để tiếp nhận, quản lý. Loại đá này là khoáng sản tự nhiên nên thuộc sở hữu nhà nước, người dân không có quyền sở hữu nên không thể kiện đòi…
Theo một luật sư, người tìm thấy đá quý, đá bán quý có thể được hưởng giá trị như bộ luật dân sự quy định sau khi xác định giá trị của tảng đá (10 tháng lương tối thiểu hoặc thêm 50% giá trị của phần vượt quá 10 tháng lương tối thiểu). Trường hợp phát hiện hoặc tìm thấy mà không thông báo, không giao nộp thì không được hưởng theo giá trị tài sản tìm thấy và bị xử lý theo quy định (hành chính hoặc hình sự)…
“Khi người dân phát hiện ra đá quý hoặc đá bán quý, cũng giống như phát hiện ra báu vật, cổ vật, thì người dân phải báo cáo với cơ quan nhà nước để được hưởng giá trị theo quy định”, Phó Vụ trưởng Trịnh Minh Cương nói.
Theo ông Nguyễn Hữu Trung, đá canxedon phân bố rải rác tại nhiều huyện trên địa bàn, có nhiều màu sắc khác nhau như xanh, hồng, vàng nhạt… Đá càng to giá trị càng cao. Tình trạng khai thác đá bán quý canxedon diễn ra tại địa phương từ nhiều năm nay. Trước đây, người dân chỉ nhặt được những hòn đá nhỏ bằng nắm tay và bán với giá từ khoảng 20.000 - 50.000 đồng một kg. Người dân mua về chế tác làm đá phong thủy, trưng bày nghệ thuật. Riêng hòn đá mà công an đang tạm giữ là to và nặng nhất được tìm thấy tại địa phương từ trước tới nay.
Theo những tay săn đá, đồ trang sức bằng canxedon màu xanh da trời có khả năng loại trừ nỗi sợ hãi, đem đến cho người chủ niềm tin vào sức mạnh của chính mình, giúp điều trị bệnh trầm uất, tâm trạng hứng khởi.
Theo Pháp Luật TP HCM