Đa số các ý kiến phản ứng với quy định thu thuế cả với tiền gửi tiết kiệm. “Một người đi làm có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân sau đó có tiền gửi tiết kiệm lại bị đánh thuế tiếp. Mà người gửi tiết kiệm thường là người lao động, cán bộ, công chức chứ người kinh doanh rất ít khi gửi. Thu thuế như thế là không nhân văn”, tiến sĩ Nguyễn Trí Dĩnh, nguyên giảng viên Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội, nói.
Ông Dĩnh cũng phân tích thêm, nếu thu thuế đối với khoản tiền gửi tiết kiệm dù chỉ thu với số tiền gửi lớn cũng là “tham bát bỏ mâm” bởi lẽ sẽ không huy động được vốn cho đầu tư phát triển vì người ta sẽ mua vàng, mua ngoại tệ mạnh để tích trữ thay vì gửi ngân hàng hoặc dùng những cách khác để “lách” luật như tách thành nhiều sổ chẳng hạn.
Một số khoản mà dự thảo quy định sẽ đánh thuế như thu nhập từ cổ phiếu, trái phiếu cũng chưa có tính khả thi. “Thu nhập có được từ mua, bán trái phiếu Chính phủ không ghi danh thì đánh thuế thế nào", Giáo sư-Tiến sĩ Vũ Đình Bách, nguyên Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, nói.
Ông Bách cho rằng, linh hồn của Luật thuế này là tính minh bạch, công bằng. Theo ông, nếu không đạt được yếu tố đó thì “chỉ chết những người lương ba cọc, ba đồng nhưng lao động chân chính. Còn ngay cả với những người buôn bán nhỏ lẻ có thu nhập rất cao cũng không đánh thuế được đối với họ”.
Ông Vũ Đình Bách cũng cho rằng, muốn luật thuế này có thể đi vào cuộc sống thì điều trước tiên cần phải làm rõ thu thuế này để làm gì. “Đa số người dân các nước phát triển tự giác nộp thuế thu nhập vì tiền thuế đó thường được dùng cho an sinh xã hội. Tôi nộp thuế nhưng con tôi đi học được miễn phí, khi tôi vào bệnh viện điều trị cũng vậy”, ông Bách phân tích.
5 triệu chỉ đóng 1% là vừa
Đó là đề xuất của Giáo sư Đào Nguyên Cát, Tổng Biên tập Thời báo Kinh tế Việt Nam. Giữa hai phương án mà Ban soạn thảo đưa ra là mức khởi điểm phải chịu thuế là 4 triệu hoặc 5 triệu thì ông Cát cho rằng, nên bắt đầu từ 5 triệu nhưng chỉ đánh thuế 1% vì theo ông “khởi điểm là 5 triệu mà thu 5% là quá cao”, ông Cát nói.
“Hai phương án mà Ban soạn thảo đưa ra tôi không tán thành phương án nào cả. Nếu luật này có hiệu lực từ năm 2009 thì trên 10 triệu/tháng sau khi đã chiết trừ gia cảnh hãy bắt đầu áp thuế”, ông Dĩnh nói.
Là người giảng dạy về kinh tế, ông Dĩnh phân tích khá thuyết phục rằng, hiện nay mức động viên từ tiền thuế của dân vào ngân sách Nhà nước đã vào khoảng trên 20%.
“Như thế mà lại đưa ra các mức thuế thu nhập như dự thảo là chưa khoan sức dân. Nếu lại tiếp tục động viên cao hơn nữa bằng thuế thu nhập thì liệu đời sống người dân có tiếp tục được cải thiện hay không?”, ông Dĩnh lo lắng.
Nếu thực hiện phương án 1 (tức là mức khởi điểm phải chịu thuế là trên 4 triệu) thì với tiến độ cải cách tiền lương như hiện nay sẽ có cả việc người về hưu chỉ hưởng lương hưu mà vẫn phải đóng thuế thu nhập.
Một số ý kiến đề nghị với điều kiện kinh tế- xã hội ở nước ta hiện nay, trước mắt vẫn chỉ nên thực hiện Pháp lệnh thuế đối với người có thu nhập cao. Còn Luật thuế thu nhập cá nhân sẽ chỉ khả thi khi đảm bảo được ít nhất các yếu tố như đời sống nhân dân được nâng cao, nền kinh tế giảm mạnh việc chi tiêu bằng tiền mặt, hệ thống ngân hàng cơ bản đáp ứng được các dịch vụ, cơ quan chức năng và hệ thống thanh toán đủ khả năng kiểm soát được thu nhập của mọi công dân...
(Theo Tiền Phong)
