Diễn viên Chí Trung.
- Anh chuyên đi diễn hài, vậy có lúc nào anh thấy buồn?- Không có gì buồn bằng một rạp hát trống khán giả. Cứ nói hài kịch là rẻ tiền, cứ báo động thị hiếu công chúng, nhưng muốn khuyên răn dạy dỗ, truyền kinh nghiệm, tâm sự tha thiết gì gì đi nữa thì cũng phải “lừa” người ta đến rạp đã chứ. Khán giả không chịu đến thì anh cao đạo với ai? Chính vì thế nên mới có cái gọi là Đời cười, và ông Lê Hùng cùng với anh em chúng tôi cố gắng cài vào đó những nỗi niềm ái ố hỉ nộ của kiếp nhân sinh cho tiếng cười nó không đến nỗi bị coi là “rẻ”.
Nhưng nói thật, cũng đã ai dám chắc thế nào là đắt rẻ. Đời cười đã sang đến tập 5, mà tập 5 cũng đã quay đến chóng mặt 90 suất diễn ở Hà Nội, chưa nghe chê, chỉ có khen, đặc biệt là cánh nhà báo khó tính. Trong khi Lôi Vũ, Ê dốp, Rừng trúc trí tuệ thế, kinh điển thế, diễn viên diễn như thế, vé mời thì đi kín rạp, vỗ tay rào rào, hôm sau bán vé chẳng ai thèm mua, “hạ giá" Ê dốp xuống 20.000 đồng để kêu gọi sinh viên đi xem kịch cổ điển cũng không ăn thua gì. Thế thì cái gì đáng buồn hơn?
- Ở vị trí trang trọng nhất trong sảnh Nhà hát Tuổi Trẻ là bức ảnh Chí Trung - Romeo và Lê Khanh - Juliet gần 20 năm trước. Có bao giờ anh nhìn bức ảnh mà thấy xấu hổ vì mình đã khác xưa nhiều, trong khi Lê Khanh vẫn rất thành công với việc xây dựng và giữ gìn hình ảnh của mình?
- Xấu hổ thì không, tiếc thì có. Nhưng cuộc đời có giá của nó, mỗi khi tiếc nuối thời tuổi trẻ với những giấc mơ Romeo và Juliet, Othello, Đỉnh cao mơ ước, Lời thề thứ 9, Tin ở hoa hồng, Mùa hạ cuối cùng, tôi lại nhìn hai đứa con và nhìn những đồng nghiệp trong đoàn Nếu ai cũng chăm lo giữ gìn hình ảnh cao quý của mình mà không có người lăn ra lo chuyện hợp đồng biểu diễn, lo từ đạo cụ đến cái băng rôn quảng cáo, cái dùi cui của bảo vệ thì lấy đâu ra vở mới mà diễn, bán vé cho ai xem.
Tôi rất phục và trân trọng Khanh, nhưng thỉnh thoảng vẫn đùa “Khanh thích làm thần tượng thì chịu khó lên bàn thờ ngồi, rằm mùng một ngửi hương hoa thôi nhé”. Tôi là người trần mắt thịt, tôi phải sống đã, rồi còn lo cho vợ con, anh em trong đoàn. Hơn nữa, diễn hài cũng có cái sung sướng là mang lại niềm vui cho bao nhiêu người. Trời cho mình có khả năng hài hước thì sao mình không tận dụng. Ở đời, hầu hết các anh càng ăn nói hóm hỉnh, hài hước bao giờ cũng hơn đứt các chàng đẹp trai, giàu có mà vô duyên trong tim các nàng.
- Chẳng lẽ không có kịch bản chính kịch nào đủ sức làm anh run rẩy đến độ đọc xong là muốn… giảm lập tức 20 kg để vào vai?
- Thật buồn là không có. Tháng nào tôi cũng phải đọc 20-30 kịch bản từ khắp nơi gửi đến, mong tìm được cái gì đó khả dĩ để dựng mà không tìm nổi, nói gì đến run rẩy xúc động. Lắm lúc thấy lo: hay là mình bị chai lì cảm xúc mất rồi. Kịch bản bây giờ không theo kịp nhịp sống của thời đại, người trẻ thì chưa thành thạo kỹ năng viết kịch bản, người quen nghề thì đã quá già để nắm bắt hơi thở cuộc sống của giới trẻ. Ngay như tôi, đi diễn ở vũ trường cũng khá nhiều nhưng cứ cắm đầu diễn, xong rồi về, lúc nghe chuyện công an bắt bọn thanh niên “lắc” còn thấy ngạc nhiên huống gì các “cụ”.
Tóm lại, hài kịch của ta thì mới chỉ tái tạo cuộc sống chứ chưa có tính dự báo, còn bi kịch tệ hơn, đang nhai lại quá khứ, kể lể nỗi niềm của những người không liên quan gì đến mình và đến khán giả thì làm sao bắt người ta thích. Tôi cũng thèm được cái cảm giác tập say sưa quên ăn quên ngủ như hồi dựng Ê dốp (tôi giảm được 10 kg, từ 89 kg xuống 79 kg), nhưng lâu lắm rồi không thể có lại được cảm giác ấy.
- Nhưng trên thực tế, cát-xê hài của các ngôi sao đang cao ngất ngưởng. Tại sao anh lại nói tình hình sân khấu bi quan đến vậy?
- Cát-xê một vài nghệ sĩ hài đi “đánh lẻ” như Vân Dung hay Văn Hiệp là ngoại lệ, còn những người khác có xe hơi toàn là do vợ, chồng hoặc cửa hàng của gia đình họ mang lại, xe của tôi cũng từ cửa hàng H&T
Thu nhập thực tế của các nghệ sĩ chỉ mới khoảng 5 triệu đồng/tháng thôi. Chúng tôi đã được mời làm việc với cơ quan thuế và hầu hết... chưa có vinh dự được đóng thuế. Nhưng chả ai vì thế mà bỏ hay chán nghề. Vì ánh đèn sân khấu có sức hấp dẫn lắm. Lắm lúc cũng tự thấy mình đang “tầm thường hóa nghệ thuật” nên chả dám mời ai đi xem nữa, thành ra mỗi lần vào Nam, với đồng nghiệp cứ như “diễn thầm”.
- Anh thấy tình hình sân khấu phía Nam như thế nào?
- Có lần tôi còn bay vào chỉ để xem Thành Lộc ra mắt vở mới. Càng xem càng thấy phục và thương. Tôn thờ nghề sân khấu như thế chỉ có Thành Lộc phía Nam và Lê Khanh của phía Bắc. Diễn đến đâu đốt cháy mình đến đấy. Lên sân khấu là quên hết, chỉ biết có mình với vai diễn, quên cả khán giả.
Tôi khác, tôi vừa diễn vừa biết dưới khán phòng có ai vừa vào muộn, đôi nào đang hôn nhau, ngoài trời đang lắc rắc mấy hạt mưa rào vì có mấy thằng cu trèo trộm cửa sau làm kính bị hở… Tỉnh thế nên tôi không thành “nghệ sĩ lớn” được, tôi chỉ được nhất là cái biết mình.
- Kế hoạch gần nhất của anh?
- Tháng 9 tới, đoàn chúng tôi ra mắt một vở thật mới và thật lạ Từ thiên đường đi về phía Bắc 3km. Lê Khanh dựng vở đầu tay với tư cách đạo diễn, tôi chỉ là chủ nhiệm, là “bà đỡ” thôi. Không hài, rất lạ và rất buồn.
Tôi dự định nếu Đời cười 5 thu kha khá, sẽ dàn dựng và diễn miễn phí cho sinh viên, học sinh. Tôi không có vai và đoàn diễn cũng sẽ không có tiền, nhưng chắc không có ai buồn cả.