 |
| Xưởng sản xuất dã chiến nằm bên bờ kênh. |
Thậm chí, nhiều chị quần xắn lên trên đầu gối để lộ ra đôi bàn chân nhem nhuốc, nhưng vẫn cứ “vô tư” cho cả vào chậu trái cây mà chà, mà giẫm... Đó là công nghệ làm mứt ở Xuân Đỉnh (Hà Nội).
Bí quả được tập kết thành từng đống bên những dòng kênh đen ven làng. Đây là một trong những nguyên liệu chủ yếu để làm mứt. Do thiếu không gian sản xuất nên tất cả mọi nơi trong làng, ngoài ngõ đều được tận dụng.
Ngay trên bờ kênh đen ngòm đầu làn, cảnh làm mứt diễn ra tấp nập bên trong những “xưởng sản xuất dã chiến” được một số cơ sở sản xuất dựng lên để tận dụng không gian.
Tại đây các công đoạn để cho ra đời sản phẩm như gọt vỏ, thái, rửa và ngâm... đều được thực hiện ngay bên những dòng nước đen đặc quánh. Những thùng phuy chứa đầy nguyên liệu bí với lớp trên lổm ngổm ruồi: ruồi sống và... ruồi chết.
Do thiếu mặt bằng nên bí được phơi la liệt khắp mọi nơi, miễn là có diện tích trống. Từ nóc nhà, lòng đường, hẻm ngõ... thậm chí ngay cả trên sân vận động làng và những cánh đồng đầy bùn đất nhão nhoét cũng được các cơ sở sản xuất tận dụng triệt để cho việc phơi bí. Dưới trời mưa lay phay, mứt vẫn cứ được phơi một cách “vô tư”.
Một công nhân ở xưởng sản xuất trong làng cho biết: “Thời gian đâu mà đem cất đi đợi trời nắng rồi mới phơi. Làm được bao nhiêu là chúng tôi đem ra phơi hết. Mưa gió cũng kệ. Tết sắp đến nơi rồi. Cứ đem ra rồi lại cất vào thì có mà chết à. Với lại phơi chỉ để cho mứt trắng hơn thôi mà đằng nào chẳng phải chế biến lại!”.
Một số công nhân làm thuê ở đây còn “bật mí”, trong khi làm mứt, chủ nhà có cho vào thùng đường một chất bột màu trắng, mịn, sờ vào thấy lạnh tay mà theo người chủ nói là cho vào sẽ làm cho mứt giòn.
Chị Hoa - một người bán nước ở đầu làng cho hay: “Phơi chỉ là một công đoạn thôi còn nhiều công đoạn khác nữa. Khi người ta tẩm đường bí và cà rốt thì ong ruồi, nhặng bay đến sà vào chết đầy trong vại. Tuy là người làng nhưng chưa bao giờ tôi dám ăn một miếng mứt nào do nơi đây sản xuất”.
Kiểm tra chiếu lệ
Nhiều cơ sở làm mứt tư nhân ở Xuân Đỉnh đã chịu khó đầu tư cải tiến công nghệ để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Tuy nhiên vẫn còn không ít hộ gia đình chưa chú trọng hoặc cố tình quên đi vấn đề này.
Một chủ cơ sở sản suất trong làng cho biết: “Năm nào cũng có đoàn thanh tra liên ngành về kiểm tra hẳn hoi, thế nhưng khâu sản xuất thì không được để ý mấy. Từ lâu nay, cái chuyện làm mứt nó vốn như thế rồi nên cũng chẳng mấy người để tâm”.
Cũng theo anh, ngay cả khi đoàn thanh tra có về vào dịp này thì cũng chẳng ăn thua gì. Bởi vào thời điểm này hầu như các nơi chế biến mứt Tết đều đã sản xuất gần hết, hoàn tất việc giao cho các mối lớn, chỉ còn số lượng ít bỏ mối tại các chợ hoặc nhận đặt hàng thêm từ các mối quen.
Theo báo cáo của Thanh tra Bộ Y tế, dịp tết Nguyên đán 2004 đã có 2.587 người bị ngộ độc thực phẩm, trong đó có 40 ca tử vong.
(Theo Công An Nhân Dân)
