Frank Wucinski và cô con gái 3 tuổi, Annabel, nằm trong số hàng chục người Mỹ được chính phủ đưa về nước từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc, khi Covid-19 bùng phát tại đây. Họ được đưa vào cách ly để kiểm tra và theo dõi nếu có dấu hiệu nhiễm virus.
Giờ họ là một trong số nhiều gia đình có thể phải hứng chịu các hóa đơn y tế bất ngờ liên quan đến hoạt động được chính phủ ủy quyền. Ông Wucinski, người vùng Pennsylvania sống ở Trung Quốc trong nhiều năm, đã chấp nhận lời đề nghị của chính phủ Mỹ di tản khỏi Vũ Hán với con gái Annabel vào đầu tháng 2 khi nCoV lan rộng. Vợ ông, không phải công dân Mỹ và vẫn ở lại Trung Quốc, bị viêm phổi và được các bác sĩ chẩn đoán nhiễm virus. Cha cô, người mà cô chăm sóc, đã nhiễm bệnh và mới qua đời.
Điểm dừng chân đầu tiên của ông Wucinski và Annabel khi trở về Mỹ là tại Trạm Thủy quân lục chiến Miramar gần San Diego, địa điểm cách ly hai tuần dành cho những người trở về từ vùng dịch được chính phủ chỉ định. Trong thời gian đó, cha con Wucinski có hai lần ở lại trong khu cách ly của một bệnh viện trẻ em gần đó. Lần đầu tiên khi vừa về đến Mỹ, và lần thứ hai là một vài ngày sau đó, sau khi một nhân viên nghe thấy tiếng ho của Annabel.
"Nhân viên bệnh viện rất tốt bụng, họ mang cho chúng tôi rất nhiều đồ chơi cứ sau mỗi ba hoặc bốn ngày", ông Wucinski nói.
Sau đó hai cha con đều có kết quả âm tính với nCoV. Hoàn thành cách ly, ông Wucinski đưa con gái đến ở với mẹ ông tại Harrisburg, bang Pennsylvania, nơi họ nhận được số hóa đơn y tế trị giá 3.918 USD từ các bác sĩ bệnh viện, chụp X quang và công ty cứu thương.
"Tôi cho rằng tất cả đã được trả tiền. Chúng tôi không có lựa chọn. Khi hóa đơn xuất hiện, tôi hoảng hồn. 'Làm thế nào tôi trả được đây?'", ông Wucinski nói.
Chủ lao động của ông Wucinski cung cấp phúc lợi y tế khi ông sống ở Trung Quốc nhưng không cung cấp bảo hiểm tại Mỹ. Việc này khiến ông Wucinski lâm vào tình cảnh khó khăn. Theo New York Times, các bệnh nhân ở Mỹ thường xuyên phải đối mặt với hóa đơn y tế bất ngờ. Trường hợp của ông Wucinski cho thấy những người bị cách ly bắt buộc vì nghi ngờ nhiễm nCoV có thể không phải là ngoại lệ.
Chính phủ liên bang có thẩm quyền kiểm dịch và cách ly bệnh nhân nếu quan chức tin rằng họ là mối đe dọa sức khỏe cộng đồng. Quyền lực này bắt nguồn từ sự bùng phát dịch tả giữa các hành khách trên tàu vào cuối thế kỷ 19. Nhưng họ lại không thông báo bất cứ thông tin gì về việc ai sẽ trả chi phí khi bị yêu cầu cách ly.
"Không có quy trình thống nhất. Họ có quyền hạn, nhưng họ hầu như không bao giờ sử dụng chúng trong thời hiện đại", Lawrence Gostin, giáo sư luật y tế toàn cầu tại Đại học Georgetown, nói.
Giáo sư Gostin lo ngại rằng chi phí cao cho việc cách ly bắt buộc có thể khiến bệnh nhân cảnh giác khi tìm kiếm sự điều trị y tế cần thiết. "Quy tắc quan trọng nhất của sức khỏe cộng đồng là giành được sự hợp tác của người dân. Có những lý do về mặt pháp lý, đạo đức và sức khỏe cộng đồng để không tính phí cho bệnh nhân", ông nói.
Rất ít bệnh nhân bị cách ly bắt buộc, nhưng số lượng có thể sẽ tăng lên nếu Covid-19 tiếp tục lan rộng trên khắp Mỹ. Phát ngôn viên của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) từ chối bình luận về việc liệu cơ quan này có trả các hóa đơn của bệnh nhân được cách ly bắt buộc hay không.
Ông Wucinski cũng không nhận được câu trả lời rõ ràng khi hỏi các nhà chức trách về việc chi trả hóa đơn viện phí. Ông cho rằng việc bị tính phí nằm viện là vô lý vì nó là bắt buộc và ông không được lựa chọn.
Nhưng hóa đơn bệnh viện chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng hóa đơn gần 4.000 USD ông Wucinski nhận được. Hóa đơn còn có khoản phí 2.598 USD từ công ty cung cấp dịch vụ xe cấp cứu American Medical Response, 90 USD từ bác sĩ X quang đọc bản chụp không làm việc cho bệnh viện. Những chi phí này được cung cấp bởi dịch vụ ngoài và không nằm trong danh mục được chi trả bảo hiểm là nguyên nhân chính gây nên tổng chi phí đắt đỏ trên.
Ông Wucinski đang chờ xem liệu ông hoặc con gái có đủ điều kiện nhận trợ cấp y tế, chương trình bảo hiểm công cộng dành cho người Mỹ có thu nhập thấp hay không.
"Tôi cần đưa con bé đến bác sĩ tuần này để kiểm tra, nhưng chúng tôi không có bảo hiểm", ông Wucinski nói.
Sơn Nam (Theo NYT)