Con gái nhà sáng lập Huawei, Meng Wanzhou (Mạnh Vãn Châu), 49 tuổi, được trả tự do tại phiên tòa ở thành phố Vancouver, Canada hôm 24/9, vài giờ sau khi các công tố viên Mỹ tại New York công bố một thỏa thuận đình chỉ các cáo buộc gian lận đối với bà. Để đạt thỏa thuận, bà Meng đồng ý với một số cáo buộc trong vụ án, đổi lại sẽ không bị dẫn độ về Mỹ.
"Trong ba năm qua, cuộc sống tôi bị đảo lộn. Đó là khoảng thời gian đầy xáo trộn của tôi với tư cách là một người mẹ, người vợ và người điều hành công ty. Tôi tin trong cái rủi luôn có cái may. Đó thực sự là một trải nghiệm vô giá trong cuộc đời tôi", bà Meng chia sẻ với phóng viên sau khi rời phiên điều trần ở Vancouver.
Ngay sau đó, bà Meng lên chuyến bay của Air China trở về Thâm Quyến, Trung Quốc, nơi đặt trụ sở chính của Huawei, kết thúc gần ba năm bị quản thúc tại gia, sau khi bị giới chức Canada bắt tại sân bay Vancouver theo yêu cầu của Mỹ ngày 1/12/2018. Chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump cáo buộc bà Meng nói dối ngân hàng HSBC và gian lận chuyển tiền, cố gắng che giấu hành vi vi phạm lệnh trừng phạt Iran của Mỹ thông qua Skycom, được cho là chi nhánh của Huawei. Sau khi bị bắt, bà Meng bị quản thúc tại một biệt thự ở Canada và phải đeo vòng theo dõi ở chân. Bà trải qua nhiều phiên điều trần nhằm chống lại các cáo buộc và lệnh dẫn độ sang Mỹ.
Vụ bắt giữ trên gây ra căng thẳng ngoại giao giữa Mỹ, Trung Quốc và Canada. Trung Quốc cáo buộc Canada tiếp tay "đàn áp" bà Meng, cáo buộc Mỹ tấn công chính trị vào một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu nước này khi bắt giữ một trong những lãnh đạo cấp cao nhất của Huawei. Sau khi bà Meng bị bắt, chính phủ Mỹ đưa Huawei vào "danh sách đen", cấm các nhà cung cấp bán sản phẩm cho Huawei nếu không có sự đồng ý của Bộ Thương mại Mỹ, cắt đứt nguồn cung cấp thiết bị bán dẫn của tập đoàn này.
Huawei là nhà cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất toàn cầu. Tập đoàn này là biểu tượng cho sự tiến bộ của Trung Quốc trong việc trở thành cường quốc công nghệ trên thế giới. Tuy nhiên, Huawei cũng bị Mỹ nghi có quan hệ chặt chẽ với chính phủ và quân đội Trung Quốc. Bà Meng - được mệnh danh là "công chúa Huawei" - là một trong ba người con của nhà sáng lập Huawei, Ren Zhengfei. Bà được cho là người thừa kế sáng giá của Huawei và là một trong những lãnh đạo quan trọng nhất tập đoàn này.
Sau khi bà Meng được thả tự do, Trung Quốc cũng thả hai công dân Mỹ là Michael Spavor và Michael Kovrig, bị bắt vì tội gián điệp vài ngày sau khi giám đốc tài chính Huawei bị giam.
Sơn Nam (Theo AFP)