Theo con số thống kê mới nhất, từ năm 1993 đến nay toàn quốc đã có hơn 6.200 con nghiện trốn khỏi nơi cai, trong đó có vụ trốn trại tập thể lên tới hàng trăm người. Những hành động la hét, đập phá, chửi bới, lăng mạ đã trở thành chuyện thường ngày.
Con nghiện còn dùng bơm kim tiêm có dính máu nhiễm HIV/AIDS để đe dọa khống chế. Một ví dụ điển hình nhất về các “Chí Phèo” chạy trốn ở Trung tâm giáo dục - lao động - xã hội (TTGDLĐXH) tỉnh Cà Mau là con nghiện Vũ Duy Tiến tự hủy hoại thân thể, dùng vật sắc tự cắt vào bụng, chích vào “chỗ kín” khiến nó sưng tấy đỏ lên để kiếm cớ đến bệnh viện rồi chạy trốn...
Thực tế cho thấy các vụ trốn trại tập thể được các đối tượng tổ chức quy mô khá rầm rộ, bài bản. Một nhóm học viên cai nghiện ma túy tại TTGDLĐXH tỉnh Cần Thơ tấn công lực lượng bảo vệ, hô hào học viên đồng loạt bỏ trốn; đập vỡ kính 28 phòng, làm hỏng 13 ổ khóa, thiệt hại hơn 25 triệu đồng chỉ vì không chịu học nội quy.
Khi cán bộ, bảo vệ vào phòng giải thích thì một số tên cầm đầu đã hò nhau la hét, lấy nghệ bôi vào mặt, vẽ lên ngực hai chữ “tiêu diệt”, giật gậy trên tay nhân viên bảo vệ rồi hò cả phòng cùng nhau đập vỡ kính, phá cửa sắt kéo nhau sang phòng khác vận động họ bỏ trốn, xông ra phá cổng, ào ào bỏ trốn như nước vỡ bờ rồi xông vào nhà dân tìm dao rựa, gậy gộc để vũ trang, dùng hung khí chặn xe cộ qua lại và 365 học viên đã nhanh chân cao chạy xa bay.
Ngày 7/8/2004, ở Đắc Nông đã có 100 học viên lợi dụng cán bộ giải quyết vụ việc học sinh đánh nhau đã dùng hung khí khống chế đồng loạt bỏ trốn. Ở Nghệ An, trong tháng 8 tại TTGDLĐXH 2 đóng tại xã Nghi Yên, Nghi Lộc có hơn 50 học viên chuồn khỏi trung tâm.
Trước khi trốn thoát, các con nghiện côn đồ này đã dùng cuốc, xẻng, giáo, mác khống chế, đánh cán bộ trọng thương. Hồi 16h30 ngày 9/2 tại Trung tâm cai nghiện và dạy nghề Bình Triệu, TP HCM 36 học viên cai nghiện ma túy đã dùng chăn cột và kéo bung khung sắt cửa sổ phòng học để chui ra, leo rào bỏ trốn, chỉ truy bắt lại được 16 đối tượng.
Trong buổi ăn trưa, một số đối tượng cai nghiện ở Lạng Sơn đã kích động tập thể cầm gạch đá tấn công cán bộ bảo vệ, sau đó tới hơn nửa số con nghiện trốn khỏi trung tâm. 10h ngày 27/4, một nhóm đối tượng TTGDLĐXH Hải Phòng tại xã Gia Minh, Thủy Nguyên đã sử dụng các công cụ lao động như cuốc, xẻng, gậy gộc tràn ra sân khống chế cán bộ.
Nhóm này hò hét, dụ dỗ, lôi kéo các học viên của 4 đội có hành vi đập phá, hủy hoại tài sản, phá cổng bảo vệ để ra ngoài, trốn khỏi trung tâm. Trong quá trình gây rối, 5 cán bộ, nhân viên trung tâm bị hành hung trọng thương.
Do lực lượng mỏng, lại chỉ sử dụng biện pháp động viên, tuyên truyền, giải thích, các cán bộ và lực lượng an ninh buộc phải rút khỏi vị trí, để 840 học viên bỏ trốn ra ngoài gây thiệt hại về tài sản khoảng 150 triệu đồng.
Theo Công An TP HCM, sau vụ trốn trại này, Hải Phòng trở thành địa phương dẫn ngôi “á quân” trong số các địa phương có con nghiện trốn trại đông nhất sau TP. Hồ Chí Minh là 2.051 đối tượng, thứ ba là Tuyên Quang với 478 đối tượng và tiếp theo là hàng loạt địa phương khác có con số nghiện trốn trại đã lên tới hàng trăm như Nghệ An, Cà Mau, Quảng Ninh, Cao Bằng.
