Trước đây, mỗi đợt khách hàng có chương trình khuyến mãi sản phẩm, các công ty cung ứng lao động thường phải đăng tin tuyển "nữ ngoại hình khá, làm ngắn ngày, thu nhập cao". Giờ thì các công ty đó đã có sẵn nguồn cộng tác viên dồi dào, khách hàng dù có yêu cầu khắt khe đến mấy cũng có thể đáp ứng được.
Để có được dáng đứng đẹp, họ phải luyện tập rất công phu |
PG cũng có nhiều đẳng cấp. Đứng đầu là các người mẫu có tên tuổi. Trong mặt bằng thời trang Hà Nội hiện nay, thật khó để điểm ra một vài vơ-đét. Vì thế, những người mẫu như Hoàng Cúc, Vân Anh, Ngân Hà, vốn giắt túi vài giải thưởng quốc tế, đã tạm thời được coi là hàng top. Tiếp theo là những người mẫu chuyên nghiệp, số này cũng không nhiều. Đông đảo nhất là đội ngũ cộng tác viên, bao gồm các nữ sinh viên (có cả học sinh), những người thất nghiệp, học viên các lớp đào tạo người mẫu... Tất cả đều có chung đặc điểm là mặt xinh, chân dài.
Ngoại hình là yếu tố cần, nhưng không đủ. Các cô gái không chỉ "hữu xạ tự nhiên hương" mà đều phải qua một khâu trung gian, tạm gọi là nhà môi giới. Người mẫu Thúy Hạnh, công ty Elite Việt Nam, tự hào: "Elite là công ty chuyên về người mẫu đầu tiên tại Hà Nội, hầu hết các chương trình cần người mẫu đều thông qua chúng tôi". Thế nhưng, người ngoài nghề ít biết rằng bên cạnh Elite còn có một đối thủ đáng gờm khác là Trang Minh. Tuy cùng hoạt động trong một lĩnh vực, nhưng họ không mấy khi đụng nhau bởi sự phân chia thị phần khá rõ ràng.
Nhu cầu về PG rất đa dạng, nhưng thường được quy về một số loại hình dịch vụ chính. Được PG chuộng nhất là các chương trình giới thiệu sản phẩm, họp báo, hội nghị khách hàng... trong đó các cô làm nhiệm vụ đón khách, giới thiệu sản phẩm, đôi khi chỉ là đứng bên sản phẩm... cười từ đầu đến cuối. Loại hình thứ hai là các chương trình quảng bá diễn ra trên đường phố. Loại hình này cũng có nhiều cấp bậc, ví dụ như chỉ trình diễn, giới thiệu sản phẩm tại một điểm hay tập trung cả đoàn diễu trên các phố. Còn loại hình thường gặp nhất là PG lập thành từng nhóm vào các khu dân cư giới thiệu, tặng sản phẩm. Trong đó, theo Hải Sơn, nhân viên công ty G. thường xuyên có nhu cầu về PG, Elite chuyên bao thầu các chương trình cần ít PG nhưng yêu cầu cao về mặt ngoại hình. Còn Trang Minh lại mạnh về các chương trình cần lực lượng PG rầm rộ. Các PG sau khi được tuyển chọn sẽ phải qua một lớp đào tạo ngắn hạn khoảng 2 ngày về công ty khách hàng, sản phẩm cần giới thiệu và nội dung chương trình.
Hoàng Cúc - một PG được ưa chuộng. |
Hoàng Cúc, Hoa hậu hữu nghị tại cuộc thi Nữ hoàng du lịch quốc tế Mexico 2003, là một PG thuộc sự quản lý của công ty Elite. Nhờ những danh hiệu đạt được, cô thường xuất hiện trong những chương trình khá "ngon". Thường thì cô cùng một vài người mẫu top khác sẽ xuất hiện nổi bật trên sân khấu. Tuy vậy, không vì thế mà Hoàng Cúc không phải chịu những nỗi buồn nghề nghiệp: "Không ít người không hiểu do quá bận bịu hay coi thường, mà sau khi họp xong qua chỗ bọn em chỉ giật lấy túi quà đi thẳng, thậm chí một ánh mắt cảm ơn cũng không có".
Nhưng chuyện mà Cúc gặp cũng chưa phải là ghê gớm. Ngọc Anh, một người mẫu nghiệp dư đã tức tưởi khóc sau buổi làm đầu tiên. "Lần ấy tôi phải quảng bá cho một hãng xe máy trong hội chợ. Trong số khách qua lại, có hai tay khoảng 30 tuổi cứ đứng lì một chỗ ngay sát chân tôi, soi mói và bình phẩm khá to tiếng về cơ thể chúng tôi. Đang làm việc, tôi không thể tỏ thái độ gì với hai tên đó. Vậy là hắn cứ đứng thế gần một tiếng đồng hồ". Thi, sinh viên chuyên ngành tiếng Nhật, đã phải bỏ chạy sau lần đầu thử việc: "Sau 2 tiếng đứng giữa trời nóng, luôn phải nhoẻn miệng cười, em đã choáng váng gần ngất xỉu". Người mẫu Nhung thì tuyên bố thẳng "Em chỉ thích diễn, không thích làm PG, mệt lắm".
Thu nhập của PG thường không đều, chỉ tập trung vào "mùa khuyến mãi", thường là cuối năm cũ, đầu năm mới. Trung bình một ngày, PG trong các chương trình trong nhà được trả 500.000 đồng, PG phát quà khuyến mãi khoảng 90.000 đồng một ngày. Nhưng ngoài khoản thù lao đó ra, họ không được thêm quyền lợi nào khác. Thế mới có cảnh, sau khi trình diễn trong lễ giới thiệu chương trình khuyến mãi của một hãng bia, khách khứa tiếp tục chương trình trong phòng máy lạnh, còn các cô phải ra ngồi túm tụm vạ vật giữa trời nắng nóng. Ngay cả quần áo, giày dép cũng mượn của công ty khách hàng. Chính từ chuyện mượn quần áo đồng loạt mới nảy sinh những tình cảnh bi hài. Hoàng Cúc cho biết: "Những chuyện như tuột chỉ, gãy gót... xảy ra như cơm bữa. Bọn em đi làm luôn phải có sẵn kim chỉ và keo 502. Rách, tuột chỉ thì vào chỗ khuất tự khâu cho nhau. Gãy gót thì đổ 502, 5 giây là xong hết". Khổ nhất là các PG mới vào nghề. Họ thường bị mặc những bộ đồ xấu hơn, hở hang hơn, đứng ở vị trí khuất hơn, làm ngoài trời, làm đêm... nhưng đều phải chấp nhận.
Họ là người đại diện cho cả một thương hiệu. |
Khi được hỏi, hầu hết các PG đều khẳng định "hết mình vì công việc", nhưng phía khách hàng cũng có những ý kiến trái ngược. Hải Sơn, nhân viên công ty PR G., phàn nàn: "PG ngoài Bắc làm việc không chuyên nghiệp, kém nhiệt tình. Nhiều khi các cô không chú ý vào công việc mà lại quay qua nói chuyện với nhau, khi khách hỏi thì ngắc ngứ. Chúng tôi cứ phải nhắc luôn, rất mệt".
Một người nội trợ lại phàn nàn: "Ngày trước các cô đến tặng quà khuyến mãi thường tươi như hoa. Nhưng gần đây, có những lần tôi mở cửa, gặp ngay một khuôn mặt lạnh như bom, nói như máy "chị nhận quà khuyến mãi", thật chẳng ra làm sao. Tôi cũng nghĩ có thể họ đã quá mệt, hoặc bị các nhà khác đối xử không tốt do đã bị những người giả danh để bán hàng dỏm lừa. Nhưng dù thế nào, họ vẫn để lại ấn tượng rất xấu, cứ như là chúng tôi được ban ơn vậy".
Tất nhiên, đó không phải là số đông. Dù thế nào thì rất nhiều cô gái chân dài vẫn mơ ước được khoác lên mình bộ đồng phục gợi cảm, tươi cười giữa ánh đèn sặc sỡ.
Thiếu Anh