Rượu vang đã được sản xuất và sử dụng từ rất lâu đời ở châu Âu. Từ thế kỷ thứ 6 trước Công Nguyên, ở miền Nam nước Pháp, người ta đã bắt đầu trồng nho để làm rượu và sử dụng trong các dịp lễ của đạo Thiên chúa. Cùng với sự truyền bá của đạo này đi khắp thế giới, rượu vang cũng trở nên phổ biến và mang trong mình nhiều nét đặc sắc địa phương.
Phân loại
Người ta chia rượu vang thành 2 khu vực: rượu sản xuất ở châu Âu và ở châu Mỹ. Trong đó, vang châu Âu có tuổi đời lâu hơn và có cách chế biến và thưởng thức cũng cầu kỳ hơn. Tâm điểm của khu vực này, là rượu vang Pháp. Trên nước Pháp có tới 26 vùng trồng nho để làm rượu. Mỗi vùng lại cho ra một loại có hương vị đặc trưng, cũng bởi thế mà nhà sản xuất sẽ ghi tên vùng đất nơi ươm trồng ra những cây nho nguyên liệu này trên nhãn. Có 4 vùng nổi tiếng nhất của Pháp, đó là Alsace, Bordeaux, Bourgogne và Côtes du Rhône. Trong đó, Alsace nổi tiếng với vang trắng, Bordeaux và Bourgogne với vang đỏ còn Côtes du Rhône với cả 2 loại trắng và đỏ.
Ngoài Pháp, ở châu Âu, người ta còn nhắc tới rượu vang Italy và rượu vang Tây Ban Nha. Tuy nhiên, rượu ở vùng nóng thì thường ngọt hơn vùng lạnh, do đó, rượu ở Tây Ban Nha và Italy nồng độ cồn cao hơn, còn ở Pháp hay Đức, khí hậu lạnh hơn, rượu vang chỉ có nồng độ dưới 12 độ.
Cùng với sự di cư của người châu Âu sang châu Mỹ thế kỷ 16, người dân ở lục địa này đã bắt đầu có thói quen sử dụng rượu vang trong các ngày lễ của đạo Thiên chúa rồi lâu dần hình thành công nghệ sản xuất rượu vang riêng. Nổi tiếng nhất là vang Chile.
Đối với vang châu Mỹ, người ta ghi luôn tên loại nho lên bao bì sản phẩm để khách hàng tiện phân loại và tìm mua, trong đó, có 4 loại chính: Cabernet Sauvignon và Pinot Noir (vang đỏ), Chardonnay và Sauvignon Blanc (vang trắng).
Nhìn chung, đặc trưng của loại này là khá đơn giản từ cách sản xuất cho đến thưởng thức. Hương vị và cách thức uống cũng cũng dễ dàng hơn, ai cũng có thể thưởng thức và cảm nhận. Còn vang châu Âu khá cầu kỳ, sang trọng, khi thưởng thức phải nhâm nhi từng chút một và người uống cũng phải có chút kiến thức mới cảm nhận được rõ sự tinh tế ẩn sâu bên trong.
Theo màu sắc và cách chưng cất, người ta phân loại rượu vang thành các loại chính: vang đỏ, vang trắng, vang hồng.
Rượu vang trắng được lên men chỉ từ nước nho nhưng vang đỏ thường được điều chế từ cả nước nho lẫn lớp vỏ bên ngoài. Chính phần vỏ này đã tạo ra màu sậm đặc trưng cho những chai vang đỏ. Vang trắng có vị thanh thanh, chứa nhiều axit còn vang đỏ có vị nồng và chát hơn do chất tanin đặc trưng lấy từ vỏ nho.
Vang hồng lại được chế biến cầu kỳ hơn một chút. Người ta cũng sản xuất tương tự như với vang đỏ nhưng chỉ để phần vỏ quả nho đen phai ra vừa đủ đến một nồng độ và màu sắc nhất định thì vớt chúng ra và tiếp tục chưng cất như bình thường.
Bằng mắt nhìn và sự hiểu biết thông thường, thực khách chủ yếu sử dụng cách phân biệt này thông qua màu sắc của chai rượu.
Các loại nho được chọn
Có khoảng 25 giống nho được chọn để làm ra các loại rượu vang hảo hạng. Mỗi loại rượu vang đều chọn một họ cây nho thích hợp để cho ra hương vị chuẩn nhất. Thông thường, đó là những giống nho cho quả nhỏ, không ngọt. Lớp vỏ phải dày để có hàm lượng các chất lên men tốt, có đủ chất chát, tạo màu tự nhiên. Ngoài ra, giống nho phải có hạt, hạt nho rất tốt cho sức khỏe, giảm oxi hóa và chất tạo ra mùi vị quan trọng trong rượu vang.
Rượu vang với các món ăn
Đối với những người sành sỏi, uống rượu vang nào với loại thức ăn gì cũng cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng để có được sự kết hợp ăn ý và đúng vị nhất.
Rượu vang như một loại gia vị, nước chấm trên bàn tiệc. Nếu như rượu vang trắng được ví như một ly nước chanh chua thanh thì vang đỏ được ví với ly cafe sữa nồng nàn. Do đó, chọn các món ăn đi kèm với các loại rượu vang cũng dựa theo nguyên tắc này.
Đối với vang trắng, chứa chiều axit sẽ phá vỡ và đi xuyên qua các phân tử chất béo, tạo ra sự cân bằng cho món ăn thì món ăn thích hợp nhất sẽ là các món hải sản (đặc biệt là cá, hàu...), các món hấp, salad, các món nhiều chất béo.
Đối với vang đỏ, nhờ sở hữu hàm lượng chất tanin tạo ra vị chát, gắt và nồng nên thích hợp với các món có nhiều gia vị hơn hoặc các món thịt đỏ giúp thịt có cảm giác mềm, nhiều nước và ngọt hơn trong miệng.
Đối với vang hồng, các giá trị axit và tanin đều ở mức trung bình nên khá dễ tính khi chọn "cặp bài trùng" cho mình. Nhưng ngon miệng nhất với loại rượu này là các món ăn nhẹ nhàng, không ngấy mỡ.
Vì thế, không có nguyên tắc cứng nhắc rằng, nhất thiết món này thì phải uống cùng loại rượu kia mà còn dựa trên bản chất mùi vị của món ăn đó. Không phải lúc nào cá hay hải sản cũng ăn cùng với rượu vang trắng, nếu nó được nấu với nhiều gia vị thì vang đỏ có lẽ sẽ hợp lý hơn cả.
Tác dụng với sức khỏe
- Điều hòa nhịp tim, giúp cơ tim hoạt động tốt, khỏe, tốt cho người huyết áp thấpUống một ly rượu vang mỗi ngày là bí quyết sống lâu của người già trên các nước. Trên thực tế, bằng các nghiên cứu khoa học, người ta cũng chỉ ra rằng rượu vang có tác dụng tích cực đối với sức khỏe con người. Bao gồm các tác dụng chính:
- Chống oxi hóa, chống lão hóa
- Điều hòa lượng đường và mỡ trong máu, giảm nguy cơ tiểu đường
- Giúp trí tuệ minh mẫn
- Tăng khả năng sinh tinh trùng ở nam giới.
Nguyên Chi
Tư vấn: Chuyên gia Hoàng Anh Tuấn (khách sạn Metropole, Hà Nội)