Trời mưa dầm dề trong suốt thời gian diễn ra lễ tang của NSƯT Thu An tại nhà tang lễ bệnh viện E (Hà Nội). Các con cháu, hàng xóm, bạn bè, đồng nghiệp đều có mặt đông đủ để đưa tiễn bà về nơi an nghỉ cuối cùng. Trong dòng người đến viếng, đoàn phim Mẹ chồng tôi gồm đạo diễn Khải Hưng, nghệ sĩ Chiều Xuân và Trần Lực đứng lặng một góc ôn lại những kỷ niệm về “bà mẹ” họ hết mực kính trọng và thương yêu. Sự thành công của bộ phim đã khiến họ gắn bó với nhau như một gia đình.
 |
|
Nghệ sĩ Chiều Xuân bật khóc nức nở trước sự ra đi của nghệ sĩ Thu An, "bà mẹ chồng" của chị trong bộ phim "Mẹ chồng tôi". |
Chiều Xuân mắt đỏ hoe khi thắp nén nhang trước di ảnh của nghệ sĩ Thu An. Lúc tiến đến linh cữu nhìn mặt bà lần cuối, chị bật khóc vì quá đau buồn. Ngày bà còn nằm trên giường bệnh, chị không thể sắp được thời gian đến hỏi thăm, vậy mà tối ngày 3/10, bà đã mãi mãi rời khỏi cõi đời. Những người có mặt tại đám tang sáng nay không khỏi xúc động khi thấy Chiều Xuân vừa khóc, vừa ôm chặt con gái nghệ sĩ Thu An. “Em ơi, ‘mẹ chồng em’ đã không còn…”, con gái bà chỉ thốt lên câu đó rồi lại khóc nức nở cùng Chiều Xuân.
NSƯT Thu An ra đi ở tuổi 89 để lại nhiều tiếc thương cho người thân, bạn bè cũng như hàng triệu khán giả trong cả nước. Các nghệ sĩ như Hoàng Dũng, Thu Hà, Trần Đức, Trung Hiếu, Công Lý, Trọng Khôi, đạo diễn Vương Đức... đều bồi hồi đau xót trong lễ viếng sáng nay. Nghệ sĩ Hạc Đĩnh dù tuổi cao, sức yếu vẫn cố gắng đến thắp nén nhang cho nghệ sĩ Thu An. Bà khóc ngất bên linh cữu rồi ngồi ngồi lặng viết bài thơ đau buồn: "Em đã ra đi một ngày thu! Chợt nghe tin dữ bàng hoàng. Bấy lâu, dẫu biết em đau yếu, nào ngờ em đã vội ra đi! Lẽ nào em đã ra người thiên cổ, chỉ thoáng như là một giấc mơ. Trăng tà soi bóng bên thềm. Cỏ cây cũng xót thương người mãi xa. Từ nay yên nghỉ cõi vĩnh hằng. Khúc ca ly biệt ngọn tàn đắng. Danh em sáng mãi ngời sông núi. Rộng cả trời nam em biết chăng?".
 |
|
Nghệ sĩ Hạc Đĩnh phải nhờ người thân đưa đến đám tang vì sức khỏe đã yếu. Bà vừa chống gậy đi đễn bên linh cữu rồi bật khóc khi thấy mặt người bạn lần cuối. |
Khoảng 11h sáng nay, toàn thể gia quyến và đồng nghiệp đã làm lễ truy điệu cho nghệ sĩ Thu An và đưa linh cữu của bà đi hỏa táng tại Đài Hóa thân Hoàn vũ.
NSƯT Thu An sinh ngày 6/3/1926 tại Hà Nội trong một gia đình không có truyền thống làm nghệ thuật. Lúc trưởng thành bà gắn bó với nghiệp diễn nhờ năng khiếu trời phú và một tâm hồn phóng khoáng nghệ sĩ. Suốt 60 năm trong nghề, bà đã lao động không biết mệt mỏi và cống hiến rất nhiều vai diễn hay với hơn 50 bộ phim cho nền điện ảnh. Bà cũng là người tham gia bộ phim đầu tiên Chung một dòng sông của nghành điện ảnh Việt Nam. Từ đó, bà được công chúng yêu mến trong nhiều tác phẩm khác với vai diễn các bà mẹ: bà mẹ nông dân, bà mẹ bộ đội, bà mẹ chồng, bà già cô đơn... Ít ai ngờ, một người con gái của đất Kinh Kỳ như bà lại có thể hóa thân vào vai phụ nữ nông thôn tài tình đến vậy. Có nhiều khán giả không nhớ tên bà, nhưng chỉ cần nhắc đến phim Mẹ chồng tôi, ai ai cũng dạt dào xúc cảm.
Không chỉ có nhiều đóng góp cho nền điện ảnh, nghệ sĩ Thu An còn có nhiều vở kịch nổi tiếng trong thời gian công tác tại Nhà hát Kịch Hà Nội. Bà cũng tham gia giảng dạy cho thế hệ diễn viên sau này tại trường Nghệ thuật Hà Nội. Các học trò của bà, có rất nhiều người đã thành danh và trở thành NSƯT, NSND. Với công lao ấy, bà được nhà nước phong tặng NSƯT, Huân chương lao động hạng nhất và nhiều bằng khen, giải thưởng lớn nhỏ khác.
 |
|
5 con trai, 2 con gái và 14 đứa cháu nội ngoại của nghệ sĩ Thu An đều có mặt đông đủ đưa tiễn bà về nơi an nghỉ cuối cùng. |
Những ngày cuối đời, nghệ sĩ Thu An vẫn tiếp tục trăn trở với nghề. Ai mời bà đi đóng phim bà cũng đồng ý, dù đó chỉ là vai nhỏ, xuất hiện trên màn hình có vài phút ngắn ngủi. Khi không đi diễn, bà lại ngồi bán nước ở một quán nhỏ trên đường Hoàng Hoa Thám. Sau này, khi trí nhớ của giảm sút, bà nghỉ bán nước và phụ giúp con cháu bán các loại cây cảnh. Người thân bà kể rằng, có khi bà không nhận ra con cái mình tên gì, nhưng bà lại nhớ và hát những bài hát mình yêu thích. Dường như, cả cuộc đời bà đều lấy nghệ thuật làm cuộc sống và niềm vui.
Bài và ảnh: Quỳnh Như
