"Nửa đêm chồng ngáy o o; vợ thương vợ bảo ngáy cho vui nhà". Đó là chuyện ngày xưa, khi người ta cho rằng ngáy to là khỏe. Còn ngày nay, ai cũng tất bật nên thời gian dành cho giấc ngủ là rất ngắn, rất quý. Vì thế, ngáy không còn là "vui nhà" nữa, mà là thứ âm thanh làm người ngủ chung khó chịu, dễ "tan nhà". Tại các nước phương Tây, nơi có rất nhiều người bị hội chứng ngáy, nhiều cặp vợ chồng ly dị cũng vì... người này không chịu nổi tiếng "kéo cưa" của người kia.
Theo bác sĩ Phạm Thanh Sơn, khoa Tai mũi họng Bệnh viện Chợ Rẫy TP HCM, trong y học, ngáy là biểu hiện chính của hội chứng ngưng thở trong khi ngủ. Đây là bệnh thường gặp ở nam giới (khoảng 4%), phụ nữ cũng mắc nhưng rất ít.
2/3 trong số người bệnh (cả nam và nữ) là những người có thể trạng béo phì. Nguyên nhân còn là hẹp đường thở, bất thường về cấu trúc ở khối xương mặt, uống nhiều rượu, dùng nhiều thuốc an thần, viêm nhiễm phì đại ở amiđan (cả người lớn và trẻ em), vẹo vách ngăn, polyp mũi, viêm VA (ở trẻ em), liệt dây thanh...
Bác sĩ Võ Quang Phúc, Phó giám đốc Bệnh viện Tai mũi họng TP HCM, cảnh báo thêm, phần lớn những người lớn có hội chứng ngáy kèm theo cao huyết áp.
Những biểu hiện và biến chứng
Theo bác sĩ Võ Quang Phúc, hội chứng ngáy được chia làm 5 mức độ. Nếu chỉ ngáy ở độ 1 thì gần giống như người bình thường, nên người bệnh không hề hay biết; ở độ 2 âm thanh ngáy nhỏ, không làm ảnh hưởng những người xung quanh. Độ 3 thì ngáy vừa, có ảnh hưởng đến xung quanh, độ 4 thì ngáy lớn ảnh hưởng đến cả phòng; còn độ 5 thì khiến đám đông ngủ chung phòng phải giật mình thức giấc.
Theo bác sĩ Phạm Thanh Sơn, ngáy có thể từng cơn (kéo khò khò dồn dập 5-10 phút thật lớn rồi ngưng một lát lại kéo tiếp), hoặc liên tục trong suốt giấc ngủ. Có người ngáy theo tư thế (nằm ngửa thì ngáy, nằm nghiêng lại hết). Trong khi ngủ có những lúc bị ngưng thở rất ngắn (vài giây) nên phần lớn người bị không biết.
Về ban ngày, người mắc hội chứng ngáy hay nhức đầu và buồn ngủ, nhất là những lúc không vận động như ngồi đọc sách, báo, lái xe (nên dễ gây tai nạn). Trẻ em bị hội chứng ngáy thường có đái dầm, chậm lớn, phát triển trí tuệ kém (do đường thở hẹp khiến thiếu ôxy vào máu, thiếu ôxy não kéo dài). Bệnh ngáy có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của trẻ (do ngừng thở khi ngủ).
Theo bác sĩ Phạm Thanh Sơn, người ngủ ngáy bị giảm lượng ôxy trong máu, trong khi nồng độ CO2 tăng lên, lâu ngày sẽ dẫn đến co thắt động mạch phổi, tăng áp lực phổi, gây suy tim, có thể gây ra biến chứng loạn nhịp tim nhanh (do thiếu oxy), có thể gây chết đột ngột.
Điều trị ngáy
Phần lớn người bệnh không nghĩ rằng đây là bệnh nên không quan tâm đến việc điều trị, trừ khi xảy ra biến chứng. Điển hình là trường hợp của một bệnh nhi 2 tuổi ở TP HCM, đã được các bác sĩ Bệnh viện Tai mũi họng phẫu thuật vào ngày 16/2. Bệnh nhi nhập viện với lý do ngủ ngáy rất nhiều và bị những cơn ngưng thở trong lúc ngủ. Bác sĩ khám thấy amiđan to làm hẹp cả eo họng nên quyết định cắt amiđan để tái hồi lượng lưu thông không khí cho bé.
Mục tiêu chính của điều trị hội chứng ngáy là điều chỉnh hoặc chỉnh hình các yếu tố gây hẹp đường thở. Chẳng hạn, đối với những người béo phì thì cần phải giảm cân, thay đổi tư thế nằm ngủ, kiêng rượu; hạn chế dùng các thuốc an thần hoặc dùng những thuốc làm rộng đường thở (phải do bác sĩ chỉ định). Có thể phẫu thuật để giải quyết những yếu tố gây bệnh như cắt amiđan, nạo VA, cắt polyp mũi, chỉnh hình vách ngăn... Ở một số nước, người ngáy hay sử dụng mặt nạ để úp lên mặt (có nối với máy bơm để tạo áp lực dương trong khi ngủ). Ở trẻ em, hội chứng ngáy phần lớn do viêm amiđan hoặc VA, giải quyết hai "món" này thì sẽ hết".
Mức độ ngáy gia tăng theo thời gian, nếu điều trị bằng các biện pháp không đỡ thì phải phẫu thuật. Thường khi bệnh ở độ 3 thì phải mổ để điều chỉnh màng hầu. Kết quả: Có thể giảm ngáy 70-80% hoặc còn ngáy nhẹ.
(Theo Thanh Niên)
