Trong thập kỷ qua, chế độ ăn giàu protein đã trở nên cực kỳ phổ biến, đặc biệt trong giới yêu thể hình và những người mong muốn giảm cân nhanh chóng. Mặc dù protein đóng vai trò thiết yếu trong việc phục hồi cơ bắp, sản xuất hormone và duy trì sức khỏe tế bào, việc tiêu thụ quá mức lại tiềm ẩn nhiều hệ lụy không ngờ. Một trong những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nhất liên quan đến việc nạp quá nhiều protein chính là ảnh hưởng tiềm tàng đến chức năng thận.
Theo bác sĩ Bhanu Mishra, Chuyên gia Thận học, Bệnh viện BLK Max, New Delhi (Ấn Độ), thận đảm nhiệm chức năng quan trọng trong việc lọc và đào thải các chất thải ra khỏi cơ thể, bao gồm các sản phẩm phụ từ quá trình chuyển hóa protein như ure và creatinin. Khi lượng protein đưa vào cơ thể quá cao, thận phải làm việc cật lực hơn để loại bỏ các chất thải này. Về lâu dài, áp lực này có thể gây tổn thương thận, đặc biệt ở những người đã mắc bệnh thận mãn tính hoặc có nguy cơ mắc bệnh.
Ảnh: Regency Healthcare
Nguy cơ tiềm ẩn từ việc tiêu thụ quá nhiều protein
Dù người khỏe mạnh có thể dung nạp lượng lớn protein trong thời gian ngắn, việc tiêu thụ quá mức trong thời gian dài lại có thể gây hại cho sức khỏe. Nhiều bằng chứng khoa học cho thấy, các chế độ ăn giàu protein từ động vật và thịt đỏ có thể làm tăng áp lực trong cầu thận - dẫn đến tình trạng lọc quá mức (hyperfiltration).
Tình trạng này không chỉ khiến thận phải hoạt động nhiều hơn bình thường mà còn làm gia tăng nguy cơ tổn thương lâu dài, đặc biệt nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Thói quen ăn nhiều đạm buộc thận phải lọc một lượng máu lớn hơn bình thường, và theo thời gian, đây có thể là nguyên nhân dẫn đến tổn thương hoặc suy giảm khả năng đào thải chất thải ra khỏi cơ thể.
Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều protein còn làm rối loạn cân bằng axit - kiềm trong cơ thể. Quá trình chuyển hóa các axit amin chứa lưu huỳnh tạo ra axit, và lượng axit này cần được thận trung hòa và đào thải. Khi thận thường xuyên phải xử lý lượng axit cao trong thời gian dài, chức năng lọc máu có thể suy giảm dần theo thời gian, đặc biệt ở người cao tuổi, nhóm đối tượng vốn đã có thận yếu hoặc dễ tổn thương hơn.
Cân đối lượng protein một cách thông minh
Duy trì một chế độ ăn cân bằng, đáp ứng đủ nhưng không vượt quá nhu cầu protein của cơ thể, là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe thận lâu dài. Khuyến nghị về lượng protein hàng ngày (RDA) dành cho người trưởng thành trung bình khoảng 0,8 gram protein trên mỗi kilogram trọng lượng cơ thể. Những người hoạt động thể chất nhiều hơn, đặc biệt là vận động viên, có thể cần nhiều hơn, tuy nhiên việc tăng lượng protein nên được thực hiện dưới sự tư vấn của chuyên gia y tế.
Protein là dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể, nhưng "nhiều hơn" không đồng nghĩa với "tốt hơn". Việc tiêu thụ quá nhiều protein, nhất là khi không có hướng dẫn y tế, chính là mối nguy âm thầm đối với sức khỏe thận. Thận trọng và hiểu biết là nguyên tắc cần ghi nhớ. Khi được trang bị kiến thức đúng đắn và có ý thức trong ăn uống, mỗi người hoàn toàn có thể vừa nâng cao hiệu suất vận động vừa bảo vệ chức năng thận một cách bền vững.
Hướng Dương (Theo Times of India)
