 |
| Năm tới thị trường xe tải sẽ phát triển? |
"Bây giờ mua xe Toyota thì phải đợi đến quý I sang năm", nhân viên bán hàng của một đại lý Toyota tại TP HCM cho biết. Ngay từ tháng 9, xe Toyota Camry đã bắt đầu khan hàng. Không riêng gì Toyota, một số loại xe khác như Ford Mondeo mới, Matiz, Mitsubishi Lancer Gala... cũng gặp tình trạng tương tự. Chỉ riêng xe Isuzu Hi-Lander, một đại lý quen đồng ý giao xe trong khoảng 4-7 ngày kể từ khi ký hợp đồng.
Nguyên nhân khiến cho "chợ xe" cuối năm nhộn nhịp là tâm lý mua sắm dịp cuối năm. Nhờ vậy mà lượng xe tiêu thụ trong hai tháng 10 và 11 tăng khá. Trong tháng 10, các liên doanh lắp ráp xe hơi đã bán được 4.863 chiếc. Tháng 11, lượng xe bán ra tăng 674 chiếc. Tính chung 11 tháng, lượng xe bán ra của các liên doanh này là 32.847 xe, giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này trái ngược với dự báo từ hồi đầu và giữa năm của lãnh đạo các doanh nghiệp lắp ráp xe hơi, rằng thị trường xe hơi sẽ giảm sút nhiều khi thuế tiêu thụ đặc biệt không còn được miễn giảm nhiều như trước. Năm 2003 thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ được miễn giảm 75%, nghĩa là người mua phải nộp 25%, so với mức 5% của năm trước.
Theo lộ trình cắt giảm thuế, năm 2005 sẽ áp thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức 40%. Đến thời điểm này, Bộ Tài chính vẫn chưa ban hành quyết định điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt từ 25% lên 40%, theo lộ trình đã được ấn định từ mấy năm trước. Nhưng nguồn tin từ các doanh nghiệp lắp ráp xe hơi cho thấy, gần như chắc chắn sẽ tăng thuế trong năm 2005. Đây là nguyên nhân chính khiến cho dịp cuối năm chợ xe luôn nhộn nhịp. Các hãng cũng cố gắng tăng lượng xe xuất xưởng nhưng vẫn không đủ nhu cầu. Toyota đã nâng công suất lên 36 xe/ngày trong quý IV, tăng 46% so với trước, nhưng vẫn không đáp ứng đủ hợp đồng. Hợp đồng bán xe của Toyota đã có ngày giao tận tháng 3/2005.
Theo Sài Gòn Tiếp Thị, nắm bắt tâm lý cố mua xe vì sợ tăng giá của khách hàng, một số đại lý "găm xe" từ mấy tháng trước để neo giá dịp này. Hiện nay, dù xe Toyota không còn hàng để bán, nhưng một số nhân viên bán hàng vẫn đáp ứng được nhu cầu giao xe trong năm. Bù lại, khách hàng phải trả thêm từ 2.000-3.000 USD/chiếc. Điều đáng nói là khoản tiền này không thể hiện trong hóa đơn bán hàng.
Để làm được điều này, từ mấy tháng trước, thông qua một vài công ty, các nhân viên bán hàng đặt xe, với hợp đồng giao xe vào cuối năm. Nhờ vậy, họ chỉ đóng trước một khoản tiền nhỏ. Cuối năm, khi nhà phân phối không thể giao xe trong năm 2004, các nhân viên "bỏ nhỏ" khách mua lại hợp đồng của các công ty đã ký hợp đồng và phải trả thêm một khoản tiền nữa. Do vậy, hợp đồng bán xe chỉ thể hiện giá bán chính thức.
Nhận định chung từ phía các nhà lắp ráp xe hơi, thị trường xe trong năm 2005 sẽ bị suy giảm khi tăng thuế. Thế nhưng, các quan chức Bộ Tài chính tỏ ra hoài nghi lập luận này. Ông Quách Đức Pháp, Vụ trưởng Pháp chế (Bộ Tài chính) cho biết, nhu cầu mua xe ngày càng tăng nên thị trường xe hơi sẽ không suy giảm nhiều như nhận định của các doanh nghiệp.
Đáng chú ý là các doanh nghiệp lắp ráp xe tải, xe khách có lượng xe tiêu thụ tăng mạnh. Tính chung 11 tháng, Hino tiêu thụ được 332 chiếc, tăng 57% so cùng kỳ năm trước. Ở dòng xe hơi gia đình, một số doanh nghiệp vẫn đạt tăng trưởng nhờ dòng xe trung bình. Lượng xe Ford tiêu thụ trong 11 tháng tăng 10%. Tăng mạnh hơn cả là Isuzu nhờ dòng xe Hi-Lander tiêu thụ ít nhiên liệu. Với chủ trương phát triển dòng xe tải và bán tải phục vụ vận tải ở nông thôn để thay thế xe công nông và xe khách vận tải công cộng ở đô thị, lượng xe tiêu thụ trong năm tới có chiều hướng tăng. Theo ước tính của Viện nghiên cứu chiến lược, chính sách công nghiệp, lượng tiêu thụ xe tải năm 2005 lên tới 68.000 chiếc, trong đó tải nhẹ dưới 2 tấn là 40.000 chiếc.
Theo nhận định của đại diện hãng Toyota, lượng xe con trong năm 2005 sẽ tiêu thụ chậm và phụ thuộc vào hạn mức ngân sách. Ông Lâm Chí Quang, Phó tổng giám đốc Toyota Việt Nam, phân tích, từ tháng 6, khi Chính phủ điều chỉnh nâng hạn mức ngân sách mua xe, thị trường đã khởi sắc và kết quả là tình hình bán xe đã dần được cải thiện kể từ tháng 7. Tuy nhiên, tính chung 11 tháng, lượng xe này tiêu thụ chỉ bằng 85% so với cùng kỳ năm trước.
Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng chuẩn bị những đối sách phù hợp khi tăng thuế. Tuy nhiên, họ tỏ vẻ lo ngại sẽ gặp khó khăn khi Bộ Tài chính áp dụng cách tính thuế linh kiện rời, thay vì theo bộ linh kiện CKD hay IKD như hiện nay. Nhằm hỗ trợ phát triển sản xuất phụ tùng trong nước, cách tính thuế mới bảo đảm có mức thuế không cao hơn mức hiện hành nhưng có mức bảo hộ hợp lý với linh kiện, phụ tùng trong nước đã sản xuất được. Đại diện VAMA đề nghị áp dụng các mức thuế khác nhau theo chủng loại xe, theo linh kiện rời, linh kiện lắp thành tiểu cụm.
Thị trường xe hơi năm tới sẽ biến động theo hướng phát triển xe tải, vận tải hành khách, với sự xuất hiện của các doanh nghiệp lắp ráp, sản xuất linh kiện trong nước. Tỷ lệ nội địa hóa của các loại xe này sẽ được tăng dần, trong khi phát triển xe hơi gia đình vẫn chưa có giải pháp cụ thể. Và giá xe lại biến động theo lộ trình cắt giảm bảo hộ thuế quan.
