Ca bệnh gần nhất tử vong do viêm não mô cầu là một nữ sinh lớp 12 tại thành phố Hải Dương. Bệnh nhân qua đời ngày 22/2, chỉ sau hơn một ngày có những triệu chứng đầu tiên. Hiện ngành y tế địa phương đang theo dõi những trường hợp từng tiếp xúc với người bệnh và công bố những cảnh báo dự phòng trên cả nước.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM), cho biết vi khuẩn não mô cầu có nhiều loại khác nhau, bệnh tấn công cả trẻ em và người lớn, biểu hiện thường thấy là viêm họng, nhiễm trùng huyết cấp, viêm màng não và nặng nhất là nhiễm trùng huyết tối cấp. Với những ca bị viêm màng não, người bệnh thường sốt, đau đầu, nôn ói, cổ cứng, co giật, hôn mê và tử vong sau từ 12 đến 24 giờ.
Ở những bệnh nhân bị nhiễm trùng huyết do não mô cầu, ngoài triệu chứng sốt cao, mệt mỏi, biếng ăn thì triệu chứng quan trọng cần chú ý là xuất hiện tử ban ở da. Các chấm hay các mảng xuất huyết này lan rộng rất nhanh, bệnh càng nặng thì xuyết huyết càng nhiều, chính vì thế khi vừa thấy xuất hiện các chấm hay mảng xuất huyết này thì nên đưa ngay bệnh nhân đến bệnh viện.
Ít khi thành dịch, tuy nhiên bệnh có thể lây lan nếu người lành bệnh hít phải vi khuẩn từ nguồn bệnh. Bệnh cũng có thể lây gián tiếp qua tiếp xúc trên da hay qua đồ dùng, dụng cụ hàng ngày như ly, tách, điện thoại. Các môi trường tiếp xúc gần gũi như khu tập thể, khu cắm trại, trường học có nguy cơ gây lây truyền cao.
Trong điều kiện bình thường, khoảng 5-10% dân số mang vi khuẩn Neisseria Meningitidis gây bệnh ở vùng hầu họng nhưng không có biểu hiện bệnh lý. Người mang khuẩn không có biểu hiện bệnh lý nhưng trong một số trường hợp, việc lây nhiễm vi khuẩn này sang người khác có thể là nguyên nhân khởi phát bệnh. Việc lây truyền không thật sự cao, chỉ có khoảng 3-4% người sống chung nhà với bệnh nhân nhiễm não mô cầu bị nhiễm thứ phát, tuy nhiên, nếu ca bệnh đã được khẳng định thì việc phòng ngừa bằng thuốc cần được tiến hành ngay trên người có tiếp xúc với bệnh nhân trong vòng vài ngày đầu sau khi phát bệnh.
Có thể phòng ngừa bằng kháng sinh (hiệu quả không cao) và phòng ngừa bằng cách tiêm vacxin, các loại vacxin hiện nay cũng chỉ giúp phòng ngừa khoảng 85-90% trường hợp do chưa có loại vacxin nào đảm bảo gây miễn dịch đủ cùng lúc cho cả 6 loại vi khuẩn não mô cầu A, B, C, X, Y và W135.
Trong khi đang có dịch, để phòng bệnh, ngoài dùng kháng sinh và tiêm phòng, mọi người cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sát khuẩn, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường, tránh chạm tay vào miệng, mũi và mắt, tránh các tiếp xúc gần gũi với người khác, nếu có thể, tránh ăn uống chung và sử dụng chung đồ dùng.
Do vi khuẩn có thể diễn tiến nhanh dẫn đến đưa đến tử vong trong vòng 24 giờ sau khi phát bệnh, Bộ Y tế khuyến cáo khi thấy có dấu hiệu phát bệnh thì phải đến ngay bệnh viện để được làm những xét nghiệm chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Thiên Chương