Mạch Trường Thanh (Mak Cheung-ching) - nghệ sĩ tuyến đầu Hong Kong - và bốn diễn viên cũ khác của đài truyền hình TVB đã tham gia một chương trình truyền hình thực tế vào năm ngoái, trong đó họ đóng vai người làm công việc tay chân như giao bưu kiện và làm nhân viên phục vụ tại các trạm dịch vụ. Tuy nhiên, họ không tham gia show cho vui, mà là để kiếm sống.
Mạch Trường Thanh đã cởi mở chia sẻ trong chương trình Midlife Crisis - được chiếu trên kênh truyền hình Hong Kong ViuTV vào tháng 6/2020 - rằng việc thiếu cơ hội việc làm ở Hong Kong đã gây ra một gánh nặng tài chính lớn lên anh và gia đình, đặc biệt là khi các con bắt đầu vào đại học: "Trước đây, tôi nghĩ Hong Kong là nơi bạn có thể kiếm sống, miễn là bạn làm việc chăm chỉ. Nhưng gần đây, tình hình không còn như vậy nữa. Tôi đã không có bất kỳ công việc nào kể từ khi show 'C9 Tour' (một chương trình về du lịch của đài ViuTV) kết thúc".
Tháng 3 năm nay, Mạch Trường Thanh - người vừa 52 tuổi - quyết định sang Đại lục. Hai tháng sau, anh ký hợp đồng với công ty giải trí Trung Quốc Hai Xi Chuan Mei. Đây là lần đầu tiên anh làm việc ở Trung Quốc Đại lục sau ba thập kỷ làm việc với TVB. "Tôi vừa quay xong một bộ phim truyền hình mini ở Thâm Quyến, mỗi tập phim kéo dài khoảng 10 phút. Tôi cũng livestream bán hàng và quảng bá tất cả các loại sản phẩm. Nhờ TVB, những người Trung Quốc biết đến tôi", anh kể.
Mạch Trường Thanh chỉ là một trong số ít cựu nghệ sĩ TVB đã đến Trung Quốc để tìm việc làm, kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát hơn một năm trước trên toàn thế giới. Cuộc "di cư" ồ ạt về Đại lục của giới nghệ sĩ Hong Kong diễn ra vào thời điểm TVB - đài truyền hình hàng đầu Hong Kong - có doanh thu quảng cáo giảm mạnh do làn sóng biểu tình kéo dài năm 2019 làm gián đoạn nền kinh tế lẫn đại dịch Covid-19. Cơ hội cho các diễn viên ngày càng ít. Vào tháng 1, đài truyền hình đã mời diễn viên hài Vương Tổ Lam và cựu nghệ sĩ Tăng Chí Vỹ nắm các chức vụ phó tổng giám đốc kiêm cố vấn đặc biệt, giám đốc sáng tạo cho nhà đài, với hy vọng tìm lại hào quang cho TVB. Tuy nhiên, sự thay đổi hiện vẫn diễn ra ì ạch và chưa mang lại nhiều cơ hội cho giới nghệ sĩ. Vì thế, những cuộc "di cư" vẫn diễn ra.
Bình luận viên giải trí Zhu Qirui, Bắc Kinh - người hiện có 6 triệu khán giả hâm mộ trên Douyin (nền tảng TikTok của Trung Quốc) nhận định, làn sóng thất nghiệp đã ảnh hưởng nặng nề đến ngành giải trí Hong Kong. Theo Zhu - một cựu phóng viên mảng kinh doanh chương trình của tờ Oriental Daily - khoảng 400 đạo diễn phim và truyền hình đã nghỉ việc năm vừa qua. Chủ tịch Hiệp hội Nghệ sĩ Biểu diễn Hong Kong Cổ Thiên Lạc gần đây đã chi gần 5 triệu HKD (644.000 USD) từ tiền túi của mình để hỗ trợ tài chính cho hơn 600 nghệ sĩ Hong Kong thất nghiệp. Zhu chỉ ra rằng trợ cấp một lần chỉ là phương thuốc tức thời. Ông nói: "Đến Trung Quốc làm việc là một lối thoát cho các diễn viên thất nghiệp. Có rất nhiều cơ hội ở đó. Các diễn viên thất nghiệp của Hong Kong có thể dễ dàng tìm được việc làm".
Mạch Trường Thanh là một nghệ sĩ như vậy. Anh nói rất vui mừng trước các cơ hội nghề nghiệp ở Trung Quốc. "Tôi thích ẩm thực, vì vậy trong tương lai, tôi dự định tổ chức các chương trình về ẩm thực. Tôi sẽ thử mọi thứ. Công ty tôi đầu quân có văn phòng tại Bắc Kinh, Thượng Hải, Phúc Châu và Hàng Châu, là một đơn vị chuyên sản xuất phim dài tập. Tuy nhiên, trước tiên tôi phải học tiếng Quan Thoại và văn hóa làm việc của Trung Quốc vì tôi đã không đến đó từ năm 12 tuổi".
Một nghệ sĩ khác cũng đã tìm được cơ hội việc làm ở Trung Quốc là Ngải Uy (Ai Wai) - 62 tuổi - người đã rời TVB vào năm 2012. Bộ phim truyền hình Trung Quốc đầu tiên anh đóng là Ai là Vô gian đạo 3 (2017), được chiếu trên iQiyi và mô phỏng theo bộ phim kinh điển cùng tên của Hong Kong về công việc của cảnh sát chìm. Vào tháng 3, Ngải Uy cũng đã quay xong một bộ phim truyền hình dài tập cho Youku mang tên Modern Dynasty, kể về những thăng trầm của một gia đình tài phiệt Hong Kong. (Youku là công ty con của Tập đoàn Alibaba). Ngoài ra, Ngải Uy cũng tham gia show Midlife Crisis với vai trò nhân viên phục vụ trong ba ngày. "Tôi kiếm được 900 HKD cho ba ngày làm việc", anh nói. "Tuy nhiên, thay vì nói rằng tôi tham gia một chương trình truyền hình thực tế, các phương tiện truyền thông đưa tin rằng tôi đã trở thành một nhân viên phục vụ quán". Ngải Uy cho biết đã mở một kênh trên Douyin vào năm ngoái với gần 400.000 người theo dõi, đồng thời cũng tham gia các chương trình ca hát và livestream bán hàng ở Trung Quốc. Nam diễn viên gạo cội khẳng định: "Tôi sẽ trở lại Hong Kong vào tháng 8 để đóng vai chính trong một bộ phim do công ty điện ảnh của Cổ Thiên Lạc sản xuất. Cậu ấy đã hỗ trợ rất nhiều cho ngành công nghiệp giải trí Hong Kong kể từ khi đại dịch bùng phát. Nhưng sự hào phóng của cậu ấy cũng khó có thể đủ để vực dậy showbiz".
Đối với các ngôi sao điện ảnh Hong Kong - những người nói tiếng Quảng Đông, việc kém tiếng phổ thông thường là một cản trở lớn đối với sự nghiệp của họ ở Trung Quốc đại lục. Hồ Hạnh Nhi - một trong số ít người đã vượt qua trở ngại này - có thể nói phương ngữ Trung Quốc trôi chảy đến mức thường bị khán giả nhầm là người Đại lục. Năng lực ngôn ngữ của nữ diễn viên giúp cô hòa nhập một cách thần kỳ khi tham gia một chương trình truyền hình thực tế của Trung Quốc.
Nguyễn Hương (Theo SCMP)