 |
|
Lễ ký kết chính thức kết thúc đàm phán song phương về việc VN gia nhập WTO giữa VN và Mỹ. |
Thứ trưởng Bộ Thương mại Lương Văn Tự và Phó đại diện thương mại Mỹ Karan Bhatia đã cùng đặt bút ký kết bản thỏa thuận này với sự chứng kiến của Phó thủ tướng Vũ Khoan cùng đoàn đàm phán hai bên.
Vài phút trước lễ ký kết, các bản thông báo về các cam kết mở cửa thị trường của VN do văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) soạn thảo được trao tới tận tay các phóng viên.
Hàng loạt dịch vụ trong các ngành tài chính, tiền tệ, viễn thông, những vấn đề khó khăn nhất trong suốt quá trình đàm phán và chỉ được giải quyết ở những phút chót được VN cam kết mở cửa nhanh và mạnh.
Trong lĩnh vực ngân hàng, từ 1/4/2007, các ngân hàng Mỹ và nước ngoài được thiết lập các chi nhánh 100% vốn nước ngoài. Các chi nhánh này sẽ được đối xử không khác so với các ngân hàng trong nước.
Riêng các ngân hàng Mỹ sẽ được phép nhận tiền ký quỹ không hạn chế bằng tiền đồng và được phát hành thẻ tín dụng. Như vậy, chỉ sau chín tháng nữa, mức trần sở hữu tối đa 49% mà các ngân hàng nước ngoài đang được phép nắm giữ sẽ hoàn toàn bị dỡ bỏ.
Đối với các công ty chứng khoán, các công ty nước ngoài sẽ được phép lập liên doanh tại VN với mức sở hữu tối đa 49% ngay thời điểm VN gia nhập. Sau năm năm, mức sở hữu này là 100% và công ty còn được phép mở chi nhánh tại VN trong một vài hoạt động như quản lý tài sản, tư vấn, hối đoái, mua bán chứng khoán...
Ở một lĩnh vực khác được coi là “nhạy cảm”, viễn thông, VN cũng đã đưa ra các cam kết mở cửa cao hơn nhiều so với Hiệp định thương mại song phương (BTA) đã ký với Mỹ. Theo BTA có hiệu lực tháng 12/2001, phía Mỹ được chiếm tối đa 49% vốn sở hữu trong các liên doanh điện thoại di động và vệ tinh sau bốn năm và trong dịch vụ điện thoại cố định sau sáu năm.
Với thỏa thuận vừa ký, VN cho phép phía Mỹ được nắm giữ sở hữu đa số trong các công ty cung cấp các dịch vụ điện thoại cố định và di động (thông qua việc thuê đường truyền từ một công ty VN), thiết lập hệ thống dữ liệu nội bộ, dịch vụ vệ tinh và cáp ngầm dưới biển. Tuy nhiên, tài liệu của USTR không công bố cụ thể mức sở hữu “đa số” mà phía Mỹ được nắm giữ là bao nhiêu.
Trong lĩnh vực chuyển phát nhanh, các công ty nước ngoài được phép hoạt động với tư cách là cổ đông chính trong các liên doanh với các đối tác VN ngay khi gia nhập. Sau năm năm, các công ty này sẽ được sở hữu 100% vốn và được đối xử ưu đãi không thua kém Tập đoàn Bưu chính viễn thông VN.
Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển cho biết trong khi đàm phán, VN không sử dụng nhiều quyền loại trừ, do vậy các cam kết với Mỹ hầu như cũng sẽ được áp dụng với tất cả các thành viên của WTO.
“Nguyên tắc phổ cập của WTO là không phân biệt đối xử. Khi đã cam kết với một thành viên của WTO như thế nào thì cũng đối xử với tất cả các thành viên khác như vậy, trừ khi giành được quyền loại trừ. Tuy nhiên, xu hướng trong đàm phán hiện nay không áp dụng nhiều quyền này và trong thực tế VN cũng không đàm phán để xin nhiều quyền loại trừ”, ông Tuyển nói.
Một câu hỏi khác đặt ra là liệu Mỹ có đưa thêm vấn đề khó khăn nào tại bàn đàm phán đa phương ở Geneva (Thụy Sĩ) không? Phó đại diện thương mại Mỹ Bhatia nói, vẫn còn một số vấn đề tồn tại ở các phiên đa phương nhưng ông cho rằng “đây sẽ là những vấn đề rất nhẹ nhàng”.
Ông Bhatia cũng nói VN sẽ không phải đợi đến 12 năm để được công nhận là nước có nền kinh tế thị trường. “Nếu như VN chứng minh được việc đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn thì có thể được công nhận sớm hơn. Ngược lại sau 12 năm, kể cả khi VN đã được công nhận là có nền kinh tế thị trường, VN vẫn có thể phải đối mặt với các vụ kiện bán phá giá nếu không tuân thủ các nguyên tắc của thị trường”, ông Bhatia nói.
Trong khi đó, chủ tịch Hội đồng thương mại Việt-Mỹ Virginia Foote, nhân vật đại diện cho giới doanh nghiệp Mỹ đi suốt hành trình ký kết bình luận rằng bà tin VN sẽ thực hiện tốt các điều khoản cam kết.
Bà nói: “VN đã có điểm khởi đầu tốt với việc dự thảo và thông qua hàng loạt luật lệ phù hợp với qui định của WTO. Cộng đồng quốc tế sẽ theo dõi chặt chẽ VN thực hiện các luật mới này như thế nào. Tuy nhiên, tôi cho rằng mọi người đều lạc quan về việc VN sẽ thực hiện các cam kết của mình một cách mạnh mẽ”.
(Theo Tuổi Trẻ)
