Bơi ngốc nghếch trong những bể chứa, từ lâu cá đã bị ngộ nhận là tối dạ so với những sinh vật "bậc cao hơn" như chuột, mèo, chó và linh trưởng. Song, quan điểm này giờ đây đang bị thách thức. Các thử nghiệm với cá trong bể chứa tại Đại học Oxford đã chỉ ra rằng mặc dù có bộ não tí hon, khả năng nhận thức của cá vượt xa so với một vài loài thú nhỏ.
Tiến sĩ Theresa Burt de Perera đã thực hiện nghiên cứu trên loài cá hang mù Mexico - sinh vật chỉ dựa vào những thay đổi áp suất rất nhỏ để phát hiện sự có mặt của các vật thể xung quanh.
Theo VnExpress, trong thí nghiệm, Burt de Perera nhận thấy chúng làm được nhiều việc hơn là chỉ đơn thuần tránh va chạm với các vật trong bồn. Loài cá này lập một bản đồ chi tiết về các vật thể xung quanh, ghi nhớ những chướng ngại vật trong vòng vài giờ. Một khi đã lưu trữ những thông tin đó trong não, chúng sẽ sử dụng "bản đồ thần kinh" của mình để phát hiện ra sự thay đổi chướng ngại trong môi trường, với mức độ khéo léo còn hơn cả chuột đồng.
Trong một thử nghiệm, khi các chướng ngại vật được sắp xếp theo một thứ tự đặc biệt, cá hang mù có thể ghi nhớ ngay thứ tự này và nhanh chóng nhận ra sự thay đổi khi Burt de Perera chuyển chướng ngại vật sang vị trí khác.
Theo Burt de Perera, phát hiện chứng tỏ cá đã bị đánh giá quá thấp lâu nay. Thử nghiệm trên những loài cá khác cũng tìm thấy chúng có thể lưu trữ ký ức trong vòng nhiều tháng, chứ không phải chỉ là vài giây như người ta từng nghĩ.
Tiến sĩ Culum Brown tại Đại học Edinburg phát hiện rằng cá đốm bảy màu có thể nhớ lại cách thức chúng đã thoát khỏi một chiếc lưới như thế nào từ 11 tháng trước đó. Điều này tương đương với một người có thể nhớ được bài học sau 40 năm.