Nhà làm phim 54 tuổi cho biết các diễn viên của anh đều yêu nhân vật tha thiết. Trước ngày phim khởi quay, họ gác hết công việc, xuống Cà Mau sống cùng dân địa phương một tháng để tìm chất liệu và cảm xúc nhập vai. Họ không đòi hỏi thêm chi phí cho việc này. Đó là điều làm đạo diễn Bùi Thạc Chuyên xúc động nhất. Anh nói: "Diễn viên tiếp động lực cho tôi làm phim này. Họ nói có bao nhiêu tiền, họ cũng làm phim cùng tôi. Mai Thế Hiệp còn sẵn lòng tự nấu cơm để giảm chi phí cho êkíp. Tôi ước mình có nhiều tiền cho diễn viên".
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên và vợ - nghệ sĩ Tú Oanh - trong một hoạt động thuộc LHP quốc tế Tokyo.
Theo đánh giá của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, dàn sao của phim đều là những người giỏi nghề và tâm huyết. Phương Anh Đào ra dáng người vợ, người mẹ miền Tây với vẻ tháo vát, hào sảng. Lê Công Hoàng thao tác đi biển thuần thục. Quang Tuấn quen tay với công việc ở lò than. Anh nhớ một cảnh phim, trong khi đạo diễn quên mất chi tiết đã thảo luận từ trước, Quang Tuấn và Phương Anh Đào vẫn rất nhớ và còn nhắc ngược lại cho anh.
Câu chuyện thú vị nhất trong dàn diễn viên thuộc về Bảo Ngọc Doling. Cô gái mang hai dòng máu Việt - Anh và còn trẻ tuổi, chưa từng sống ở miền Tây nhưng có thể khắc họa chân dung người phụ nữ miền Tây, thực hiện điệu nghệ nhiều công việc ở đây. "Thanh niên địa phương chắc cũng phải nể Bảo Ngọc bơi sông, chèo xuồng, bổ củi", đạo diễn Bùi Thạc Chuyên kể bằng giọng tâm đắc.
Anh biết Bảo Ngọc từ lúc cô 13 tuổi và rất thích vẻ đẹp điện ảnh, khả năng diễn xuất của cô qua các phim ngắn. Khi ấy, anh đã hỏi Bảo Ngọc có biết bơi không. Tình cờ, cô là thành viên đội tuyển bơi ở trường. Đạo diễn đã chờ đến ngày nàng thơ đủ 18 tuổi để mời cô nhập vai Hậu trong Tro tàn rực rỡ.
Bảo Ngọc Doling (phải) chèo xuồng máy, chở Phương Anh Đào.
Bộ phim chuyển thể từ hai truyện ngắn Củi mục trôi về và Tro tàn rực rỡ của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Câu chuyện diễn ra ở miền Tây sông nước, khắc họa tình yêu của ba người đàn bà dành cho người đàn ông của họ - thứ tình yêu lệ thuộc, phi lý và đau lòng. Ba vai nữ được giao cho Bảo Ngọc Doling, Phương Anh Đào và NSƯT Hạnh Thúy đảm nhận.
Dưới sự hỗ trợ của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên viết kịch bản trong hai năm. Sau đó, anh tốn 5 năm để chuẩn bị cho việc bấm máy. 7 năm đó, mỗi năm anh từ Hà Nội vào Cà Mau vài lần, sống cùng dân bản địa, nhờ bà con nấu cơm giúp, xin dân chài cho ra biển cùng để tìm chất liệu chấp bút cũng như tìm kiếm bối cảnh.
Anh nhớ lại những kỷ niệm vui: "Những lúc tôi đặt mục tiêu phải tìm được đầu mối công việc thì thường thất bại. Hôm chẳng có kế hoạch gì, đi lung tung, tôi lại tìm được cái hay hay. Đi theo một tàu cá, tôi thức đến 3h sáng để ra bến tàu. Cả ngày lênh đênh trên biển vui lắm".
Quang Tuấn trong bối cảnh hầm lò.
Tự nhận là độc giả trung thành của văn học Nguyễn Ngọc Tư, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho rằng cây bút tên tuổi có lối viết ngắn nhưng ngôn ngữ đầy tính gợi mở. Đạo diễn nói thêm: "Điều tôi thích nhất ở tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư là nhân vật có tiếng nói mạnh mẽ và sống động. Theo tôi, trong điện ảnh, điều quan trọng nhất là nhân vật sống động trước mắt người làm phim".
Anh gọi văn học là ma thuật bởi đôi khi một chữ trên trang giấy có thể mở ra cả một thế giới. Nhưng việc làm phim thì khác, phim ảnh đòi hỏi diễn biến kể chuyện. Đó thực sự là một thử thách anh gặp phải khi thực hiện tác phẩm của mình.
"Tôi đã tìm nhiều cách để chuyển thể hai truyện ngắn. Tôi cố gắng giữ lại những gì tôi yêu thích nhất trong truyện gốc, đặc biệt là nhân vật. Tôi rất yêu các nhân vật trong truyện của Tư. Họ đáng để được tìm hiểu và mô tả bằng hình ảnh. Tình yêu nằm rất sâu trong tâm khảm người phụ nữ miền sông nước. Nơi ấy, mọi thứ giản đơn và gần như hoang dã, trong khi tình yêu của những người phụ nữ quá phức tạp. Nó không giống những tình yêu trong cuộc sống này", Bùi Thạc Chuyên chia sẻ.
Phương Anh Đào lần đầu đóng người vợ, người mẹ miền Tây.
Tro tàn rực rỡ được quay trong giai đoạn Covid-19, giữa hai đợt giãn cách xã hội. Trước khi trở thành phim Việt đầu tiên tranh giải hạng mục chính tại LHP quốc tế Tokyo, phim là một trong 15 dự án trên thế giới được lựa chọn tham gia Cinefondation L’Atelier tại LHP Cannes 2018. Tại Lorcano Open Door Hub 2019 diễn ra ở Thụy Sĩ, phim cùng 7 dự án xuất sắc khác của Đông Nam Á được mời đến để trình bày tại chợ dự án nghệ thuật tại đây. Phim cũng nhận được hỗ trợ tài chính từ Quỹ hỗ trợ điện ảnh Đông Nam Á và Quỹ hỗ trợ điện ảnh thế giới. Phim sẽ sớm ra rạp trong nước cuối năm 2022.
Trailer phim 'Tro tàn rực rỡ'
Phong Kiều
