Boris Johnson, cựu Thủ tướng Vương quốc Anh, cựu Lãnh đạo của Đảng Bảo thủ từ năm 2019 đến 2022 từng ca ngợi vaccine AstraZeneca là 'chiến thắng của khoa học Anh'. Ảnh: AFP
Theo Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh Lương Ngọc Khuê, hầu hết mọi người đã tiêm vaccine Covid-19 AstraZeneca được vài năm (giai đoạn 2021-2022), do đó "không cần quá lo ngại bị tác dụng phụ dẫn đến đông máu".
Ngoài ra, đông máu cũng là tác dụng phụ được Việt Nam cảnh báo đến người dân khi tổ chức tiêm vaccine Covid-19. Bộ Y tế đã xây dựng quy trình tiêm chủng chặt chẽ, người dân phải đo huyết áp, khám sàng lọc cũng như theo dõi trước, trong, sau tiêm. Bộ cũng khuyến cáo cảnh giác, theo dõi, phát hiện sớm và xử trí kịp thời những biến cố đông máu hiếm gặp ở người sau tiêm, như cần nhập viện khi nhức đầu dữ dội; đau bụng, đau lưng; buồn nôn và nôn; thay đổi thị lực...
Khẳng định trên được Bộ Y tế đưa ra trong bối cảnh dư luận xôn xao trước thông tin AstraZeneca lần đầu thừa nhận vaccine Covid-19 của hãng có thể gây cục máu đông trong một số trường hợp hiếm gặp, khi hãng gặp cáo buộc pháp lý.
Đơn kiện đầu tiên đến từ gia đình của Jamie Scott. Anh này bị xuất huyết não sau khi tiêm vaccine Covid-19 của hãng vào tháng 4/2021, sau đó bị chấn thương sọ não vĩnh viễn. Bệnh viện đã gọi cho vợ anh ba lần để thông báo rằng chồng cô sắp chết.
AstraZeneca đang phản đối các cáo buộc. Nhưng trong một tài liệu pháp lý đệ trình lên Tòa án Tối cao vào tháng Hai, rằng vaccine Covid-19 "trong những trường hợp rất hiếm có thể gây ra TTS". TTS - viết tắt của Huyết khối tĩnh mạch kèm theo Hội chứng giảm tiểu cầu - khiến con người bị đông máu và số lượng tiểu cầu trong máu thấp. Nhưng hãng cũng lưu ý thêm rằng "TTS cũng có thể xảy ra khi không tiêm vaccine AZ (hoặc bất kỳ loại vaccine nào). Nguyên nhân trong bất kỳ trường hợp cá nhân nào cũng cần có bằng chứng chuyên môn".
Sau đơn kiện của nhà Jamie, 51 đơn khác đã được đệ trình lên Tòa án Tối cao, trong đó các nạn nhân và người thân đòi bồi thường thiệt hại ước tính lên tới 100 triệu bảng Anh. Các luật sư đại diện nguyên đơn cho rằng vaccine AstraZeneca-Oxford là "khiếm khuyết" và hiệu quả của nó đã bị "phóng đại quá mức". Còn AstraZeneca cực lực phủ nhận tuyên bố này.
Phát ngôn của AstraZeneca đưa ra sau những tranh cãi pháp lý căng thẳng. Đây có thể là cơ sở để Tòa án yêu cầu hãng bồi thường thiệt hại cho các nguyên đơn trong vụ việc.
Các nhà khoa học lần đầu tiên xác định được mối liên hệ giữa vaccine và một căn bệnh mới gọi là giảm tiểu cầu và huyết khối miễn dịch do vaccine (VITT) gây ra vào đầu tháng 3/2021, ngay sau khi quá trình triển khai vaccine Covid-19 bắt đầu.
Kate Scott, vợ Jamie, nói với Telegraph: "Y học từ lâu đã thừa nhận VITT do vaccine gây ra. Chỉ có AstraZeneca đặt câu hỏi liệu tình trạng của Jamie có phải do tiêm vaccine hay không. Phải mất ba năm mới có được sự thừa nhận này. Đó là sự tiến bộ, nhưng chúng tôi muốn thấy nhiều hơn nữa từ họ và Chính phủ. Tôi hy vọng sự thừa nhận của họ có nghĩa là chúng tôi sẽ giải quyết được vấn đề này sớm hơn. Chúng tôi cần một lời xin lỗi, sự bồi thường công bằng cho gia đình chúng tôi và những gia đình khác bị ảnh hưởng. Chúng tôi có sự thật đứng về phía mình và chúng tôi sẽ không bỏ cuộc".
Trong một tuyên bố, AstraZeneca cho biết: "Sự cảm thông của chúng tôi hướng tới bất kỳ ai đã mất người thân hoặc báo cáo các vấn đề về sức khỏe. An toàn của bệnh nhân là ưu tiên cao nhất và các cơ quan quản lý có tiêu chuẩn rõ ràng, nghiêm ngặt để đảm bảo tất cả các loại thuốc an toàn, bao gồm cả vaccine".
"Từ cơ sở bằng chứng trong các thử nghiệm lâm sàng và dữ liệu thực tế, vaccine AstraZeneca liên tục được chứng minh là an toàn. Các cơ quan quản lý trên toàn thế giới luôn nhấn mạnh lợi ích của việc tiêm chủng lớn hơn rủi ro từ các tác dụng phụ tiềm ẩn", đại diện AstraZeneca cho biết.
Các nghiên cứu độc lập cho thấy vaccine AstraZeneca cực kỳ hiệu quả trong việc giải quyết đại dịch, cứu sống hơn sáu triệu người trên toàn cầu trong năm đầu tiên triển khai. Tổ chức Y tế Thế giới cho biết loại vaccine "an toàn và hiệu quả cho tất cả các cá nhân từ 18 tuổi trở lên" và tác dụng phụ dẫn đến hành động pháp lý là "rất hiếm". Theo định nghĩa của Hội đồng Tổ chức Khoa học Y tế Quốc tế, "tác dụng phụ rất hiếm gặp" là những phản ứng được báo cáo với tỷ lệ từ một trên 10.000 trường hợp trở xuống.
Trong những tháng sau khi triển khai, các nhà khoa học đã xác định được tác dụng phụ nghiêm trọng tiềm tàng của mũi tiêm. Sau đó, người ta khuyến nghị những người dưới 40 tuổi nên được cung cấp một loại vaccine thay thế vì rủi ro của AstraZeneca lớn hơn tác hại do Covid-19 gây ra.
Tú Anh (Theo Telegraph)
