Việc tiêu thụ lượng lớn fructose, đặc biệt là đường bổ sung trong các sản phẩm chế biến sẵn như nước ngọt, có thể gây tổn thương gan do thúc đẩy sự tích tụ chất béo, lâu dần dễ dẫn đến một dạng bệnh gan nhiễm mỡ, đặc trưng bởi viêm, xơ hóa và thậm chí xơ gan. Theo các nhà nghiên cứu, tình trạng này rất khó phát hiện, bởi người mắc gan nhiễm mỡ thường không tăng cân rõ rệt, khiến bệnh dễ bị bỏ qua cho đến khi tiến triển nặng. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng nó có thể dẫn đến bệnh tim nếu không được điều trị.
Theo một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nature Metabolism, tăng lượng chất xơ trong chế độ ăn có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột, từ đó bảo vệ gan khỏi những tổn thương và bệnh lý do đường gây ra.
"Chúng tôi phát hiện việc bổ sung một loại chất xơ hòa tan gọi là inulin - có nhiều trong các loại rau củ - có thể thay đổi hệ vi sinh đường ruột, giúp chúng tiêu thụ lượng fructose có hại trước khi gây tổn thương cho gan", tiến sĩ Cholsoon Jang, tác giả nghiên cứu thuộc Đại học California, Irvine, cho biết.
Các loại rau củ giàu inulin bao gồm atisô, rễ rau diếp xoăn, tỏi tây, măng tây, tỏi và hành tây. Inulin cũng được tìm thấy trong bột mì, cám, lúa mạch và lúa mạch đen.
Ảnh: Adobe Stock
"Trong quá trình tìm hiểu sự tương tác giữa hai thành phần dinh dưỡng phổ biến là fructose và inulin, chúng tôi đã phát hiện ra một cơ chế tương tác bất ngờ giữa vi khuẩn đường ruột và cơ thể vật chủ - trong đó inulin tăng cường khả năng phân giải fructose của hệ vi sinh ở ruột non", các nhà khoa học viết.
Nghiên cứu đặc biệt phát hiện ra vi khuẩn đường ruột Bacteroides acidifaciens đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh gan khi được bổ sung inulin.
"Trong nghiên cứu trên chuột đực, chúng tôi nhận thấy hệ vi sinh đường ruột, khi được thích nghi với chất xơ inulin, có khả năng phân giải fructose trong khẩu phần ăn và làm giảm hoặc đảo ngược tình trạng kháng insulin", các nhà khoa học viết.
Theo nhóm nghiên cứu, phát hiện này mở ra hướng tiếp cận mới trong việc bảo vệ cơ thể khỏi kháng insulin và tổn thương gan.
"Những phát hiện này giúp lý giải cơ chế mà chất xơ hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột giảm mức độ phơi nhiễm của cơ thể với các dưỡng chất có hại, từ đó làm chậm quá trình tiến triển bệnh", nhóm nghiên cứu viết. "Hệ vi khuẩn B. acidifaciens khi được thích nghi với inulin có thể loại bỏ fructose trong chế độ ăn, qua đó ngăn chặn các rối loạn chuyển hóa".
Nghiên cứu cũng mở ra triển vọng ứng dụng inulin trong y học dự phòng, thông qua việc lựa chọn chế độ ăn giúp tăng cường sức khỏe đường ruột.
"Bằng cách xác định những loại vi khuẩn đường ruột và cơ chế chuyển hóa cụ thể liên quan, phát hiện của chúng tôi có thể giúp định hướng chiến lược dinh dưỡng cá nhân hóa", Tiến sĩ Jang cho biết. "Ví dụ, bằng cách kiểm tra khả năng vi khuẩn đường ruột của một người xử lý fructose trước khi cơ thể hấp thụ, chúng ta có thể lựa chọn loại prebiotic hoặc probiotic phù hợp nhằm tối ưu hiệu quả và giảm tác dụng phụ".
Hướng Dương (Theo Independent)
