Những ngày cận Tết, trong cửa hàng tiền cổ rộng chừng 60 m2 trên phố Kim Ngưu, anh Phùng Văn Hùng, 32 tuổi, chủ cửa hàng, giục nhân viên gói nốt đơn còn tồn, nhanh chóng giao cho khách. Bản thân anh đi kiểm tra lại các khay tiền cổ được cất trong sáu tủ chống ẩm, trước khi cửa hàng đóng cửa cho nhân viên nghỉ Tết.
Cẩn thận sắp xếp vào tủ những tờ tiền cổ (tiền đã ngừng lưu thông trên thị trường), Hùng cho biết đây là cả gia tài anh tích góp trong 12 năm, từ thuở còn là sinh viên.
Hùng nói bản thân là người hoài niệm, yêu thích sưu tập đồ cổ: 'Trước khi đến với tiền cổ, tôi từng sưu tập tem từ hồi lớp 5'. Anh hiện có cả vạn con tem, do anh dùng tiền ăn sáng để mua và được người sưu tập khác cho lại khi họ chơi chán.
Hồi là sinh viên năm hai tại Đại học Điện Lực, Hùng lần đầu được chiêm ngưỡng một bộ tiền cổ khi tình cờ dự lễ khai trương Bảo tàng Hà Nội. Thấy rõ những câu chuyện lịch sử gắn với từng thời kỳ trên mỗi tờ tiền, Hùng quyết tâm tìm hiểu và sưu tập tiền cổ.
Anh kể những năm 2010 mạng Internet chưa phát triển, không biết mua tiền cổ ở đâu, anh lên Google tìm kiếm nhưng chẳng ai bán. Sau anh vào các trang rao vặt đăng bài thu mua, tìm đến các cửa hàng đồ cổ trên phố Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm hỏi thăm. Đến khi chơi lâu, kết nối với những người cùng sở thích, anh biết được nguồn hàng, từ đó việc sưu tập dễ dàng hơn.
Hùng nhớ lần đầu anh bỏ ra 150.000 đồng để mua 20 tờ tiền kỷ niệm. Là sinh viên, Hùng không có nhiều tiền để thỏa mãn sở thích sưu tập của mình, anh nghĩ đến chuyện mang tiền cổ đi bán.
'Tôi mua vào 10 tờ thì bán ra 9 tờ, giữ lại tờ đẹp nhất để sưu tập', Hùng tiết lộ. Bằng cách này, anh có vốn để xoay vòng, thu mua những tờ tiền cổ có mệnh giá khác nhau, làm phong phú bộ sưu tập. Tuy nhiên, thời điểm đó việc mua bán tiền cổ không thịnh hành, số tiền bán được không đủ để anh mua thêm nhiều loại tiền hiếm. Quá đam mê, Hùng trốn bố mẹ đi làm thêm để lấy tiền sưu tập.
'Tôi không dám nói với bố mẹ việc sưu tập tiền cổ, chứ nói gì đến chuyện xin tiền'. Hùng cho biết ngoài giờ học, anh nhận thêm ba, bốn công việc như phát tờ rơi, đánh văn bản, làm phục vụ để có tiền theo đuổi sở thích.
Sau 12 năm kiên trì, hiện Hùng sở hữu bộ sưu tập tiền xưa đa dạng với 1.000 loại khác nhau, từ tiền giấy đến tiền xu. Riêng tiền giấy được chia theo từng giai đoạn, từ các tờ nửa đầu thế kỷ XX đến giấy bạc Đông Dương.
Tờ 50 đồng là một trong những tờ tiền hiếm hoi có hình Bác Hồ mỉm cười.
Tờ 5 đồng là tờ tiền dọc duy nhất.
Tờ 2 xu là tờ tiền giấy mệnh giá nhỏ nhất ở Việt Nam.
Tờ tiền 100 bộ lư có kích thước lớn nhất của nước ta.
Để có bộ sưu tập phong phú như vậy, Hùng phải đi khắp cả nước, tìm đến nhiều tỉnh thành, bỏ ra hàng tỷ đồng dù nhiều người nói anh bị điên.
'Không ít người nói tôi điên khi mang tiền đi mua những tờ giấy không còn giá trị. Nhưng đấy là do họ không biết giá trị của nó', Hùng cười nói.
Với Hùng, mỗi tờ tiền cổ ẩn chứa câu chuyện lịch sử, văn hóa gắn liền với từng thời kỳ, mang lại cảm giác tự hào dân tộc và khiến anh say mê.
Là một người sưu tập tiền cổ lâu năm, Hùng tự tin chỉ cần nhìn qua là phân biệt được tiền thật hay giả. Anh xác định tiền giả dựa theo series, số đầu của tiền giấy hay trọng lượng, đường vân đối với tiền xu.
Hùng nói một tờ tiền cổ được coi là hoàn hảo phải cực hiếm, mẫu mã đẹp, màu sắc tươi, trong series phải xuất hiện các số 6-8-9, bởi theo quan niệm của người Việt, đây là các số đại cát, đại lợi, mang nhiều may mắn.
Biết Hùng sở hữu bộ sưu tập tiền xưa độc nhất, không ít người muốn mua lại một số tờ quý hiếm nhưng anh từ chối vì muốn cất giữ. Tuy nhiên, vài năm trước, anh đồng ý đổi tờ 100 USD với series bát quý 8 (8 số 8) cho người quen, lấy một chiếc xe Honda SH trị giá hơn 100 triệu đồng. Trước đó, anh chi 50 triệu đồng để mua tờ tiền này từ một gia đình ở TP Vinh, Nghệ An.
Tháng 3/2021, Phùng Văn Hùng được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam ghi nhận là 'Người sở hữu bộ sưu tập tiền xưa và nay có số series đẹp và số series theo ngày tháng năm sinh nhiều nhất Việt Nam'.
Thời gian tới, Hùng ấp ủ ý định xây dựng một bảo tàng tư nhân trưng bày tiền cổ để những người chung sở thích có thể đến chiêm ngưỡng và chụp ảnh.
Đông Vũ
