Các bác sĩ khoa Khám, Bệnh viện Từ Dũ (TP HCM) cho biết, dị dạng sinh dục nữ bẩm sinh là những bất thường về cấu trúc của cơ quan sinh dục do sự rối loạn quá trình biệt hóa trong quá trình bào thai. Một số dị dạng khiến bác sĩ "bó tay", tuy nhiên một số trường hợp nếu phát hiện điều trị sớm vẫn có thể giúp chị em thực hiện được thiên chức. Dưới đây là những kiểu dị dạng thường thấy.
1. Dính môi sinh dục: Biểu hiện thường thấy là hai môi bé bị dính nhau ở mép toàn bộ hoặc dính nhau một phần. Nếu không phát hiện là can thiệp sớm, khi lớn lên, âm đạo sẽ bị che lấp khiến khó giao hợp hoặc không thể quan hệ tình dục.
2. Màng trinh không thủng: Thông thường màng trinh của phụ nữ không kín hết mà thường có lỗ để máu và dịch tiết thoát ra, tuy nhiên có số ít người không có khe hở khiến ùn ứ máu kinh nguyệt. Người mắc dị dạng vẫn có cảm giác hành kinh như đa bụng dưới, mỏi lưng, căng tức ngực nhưng không thấy hiện tượng xuất huyết kinh. Dị dạng có thể được các bác sĩ khắc phụ không quá khó.
3. Dị dạng âm đạo (ống dẫn từ cửa mình vào tử cung)
- Không có âm đạo: Vẫn có tử cung, buồng trứng, vẫn có lỗ tiểu nhưng số ít bé lại không có âm đạo. Di tật ít được phát hiện bởi bé vẫn đi tiểu bình thường nhưng đến tuổi dậy thì và hành kinh, máu kinh cũng không thể thoát ra ngoài được nên bị đọng lại trong tử cung và tràn lên sừng tử cung. Cách điều chỉnh duy nhất là phẫu thuật tạo hình âm đạo để quan hệ tình dục, tuy nhiên vẫn phải sinh con bằng phương pháp mổ.
- Teo âm đạo bẩm sinh: Là tình trạng có đủ 2 buồng trứng, tử cung, vòi trứng hoàn chỉnh, nhưng chỉ có phần trên âm đạo, còn phần dưới (gần cửa mình) bị teo kín. Trường hợp này gây tắc máu kinh khiến bị bụng dưới ngày càng to ra do bị ứ máu kinh lâu ngày. Phẫu thuật tạo hình cũng là cách khắc phục dị tật này.
- Âm đạo có vách ngăn hay còn gọi là âm đạo kép: Bao gồm âm đạo có vách ngăn chắn ngang hoặc có vách ngăn theo chiều dọc. Dị tật này khó phát hiện bởi không có biểu hiện bất thường. Bé gái thường biết mình mắc dị tật khi thấy quá đau khi quan hệ tình dục (điều này thường xảy ra với âm đạo có vách ngăn dọc), hoặc không thấy máu kinh (đối với âm đạo có vách ngăn ngang).
Những dị tật cần được phát hiện sớm để có thể điều trị đúng cách. Ảnh minh họa: Health.
4. Dị dạng tử cung
- Không có tử cung: Là dị dạng hiếm gặp và thường chỉ được phát hiện vô tình (do siêu âm) hoặc đến tuổi trưởng thành mà không thấy có kinh. Phụ nữ không có tử cung sẽ không thể mang thai và hiện chưa có biện pháp can thiệp. Một số trường hợp dị dạng tử cung khiến dạ con teo lại nhưng vẫn có buồng trứng thì người nữ có thể lấy trứng kết hợp với tinh trùng của chồng thụ thai trong ống nghiệm sau đó cấy vào tử cung của người mang thai hộ.
- Hai tử cung: Dị dạng chỉ có thể được phát hiện qua siêu âm. Một số trường hợp cả hai tử cung có chung âm đạo nhưng vẫn có trường hợp mỗi tử cung có một âm đạo riêng. Bệnh nhân cần được khám để xác định chức năng của mỗi tử cung và hầu hết phải cắt bỏ một tử cung bị thoái hóa, chỉ giữ lại tử cung hoàn thiện hơn.
- Tử cung có vách ngăn: Đây là dị dạng thường gặp nhất trong các trường hợp dị dạng tử cung. Những trường hợp này có thể phát hiện nhờ siêu âm, chụp Xquang... Tùy trường hợp, 2 tử cung có thể dính với nhau bởi vách ngăn không hoàn toàn hoặc vách ngăn hoàn toàn. Những trường hợp này có thể ảnh hưởng đến việc mang thai, dễ gây sảy thai hoặc thai kém phát triển, chính vì thế khi phát hiện cần nghĩ đến việc điều trị sớm.
- Tử cung một sừng: Là tình trạng tử cung chỉ có một buồng trứng và một vòi trứng. Dị dạng này khiến khả năng thụ thai thấp hơn người bình thường.
- Tử cung nhi tính: Tử cung kém phát triển, kích thước chỉ bằng tử cung của bé 5 tuổi. Phụ nữ mắc dị dạng này thường không có buồng trứng hoặc không có âm đạo và không thể mang thai.
5. Dị dạng buồng trứng: Gồm những người hoàn toàn không có buồng trứng (không thể có thai) hoặc chỉ có một bên buồng trứng (khả năng có thai kém hơn người bình thường).
6. Dị dạng vòi trứng: Bao gồm vòi trứng bị chít hẹp khiến trứng không thể di chuyển hoặc thừa vòi trứng. Bình thường mỗi buồng trứng chỉ có một vòi trứng, tuy nhiên có những trường hợp bất thường có thể có 2 vòi trứng ở một bên buồng trứng.
7. Không tương thích cơ quan sinh ngoài và cơ quan sinh dục trong: Một số phụ nữ có buồng trứng, tử cung nhưng âm vật lại phì đại gần như dương vật, môi lớn xệ xuống gần như bìu nhưng không có tinh hoàn. Dị dạng này có từ trong giai đoạn bào thai, trẻ cần được phát hiện sớm để phẫu thuật chỉnh hình nhằm hoàn thiện khả năng làm vợ, làm mẹ về sau.
Hạ Thảo
