Bữa ăn sáng đối với trẻ thật sự mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cũng như hoạt động thường ngày của trẻ. Năng lượng từ bữa ăn sáng sẽ giúp trẻ tỉnh táo, vui vẻ để sẵn sàng học tập, chơi đùa, khám phá thế giới xung quanh và khôn lớn. Chính vì điều này, các bậc phụ huynh cần biết cách chọn những món ăn thích hợp và loại bỏ những loại thức ăn có hại.
Nhóm thức ăn cần tránh
Thức ăn thừa từ ngày trước: Nhiều phụ huynh tận dụng thức ăn thừa từ tối hôm trước để nấu mì, phở hay cháo, chiên cơm cho trẻ ăn sáng để tiết kiệm thời gian và thực phẩm, tuy nhiên việc làm này không có lợi cho sức khỏe của bé, bởi một số loại thức ăn để lâu có thể sản sinh ra nitric (một chất gây ung thư) hoặc các loại vi khuẩn có hại cho đường tiêu hóa.
Xúc xích, thịt xông khói, thịt hộp: Theo các nghiên cứu dinh dưỡng, thịt đóng gói đóng hộp, thịt đã qua xử lý chứa hàm lượng nitrat rất lớn. Bắt đầu một ngày mới bằng các loại thịt này sẽ làm gia tăng nguy cơ bị ung thư ở trẻ. Người mẹ hãy thay thế lượng protein cần nạp cho trẻ buổi sáng bằng những thực phẩm lành mạnh hơn như trứng, sữa và phô mai.
Thực phẩm chiên rán: Thực phẩm chiên rán có hàm lượng mỡ cao, sau khi chiên, các chất dinh dưỡng trong thực phẩm bị phá hủy khá nhiều, hơn nữa còn sản sinh ra một số chất có hại cho sức khỏe. Thêm vào đó, thực phẩm qua nhiệt độ cao, ngấm nhiều dầu rất khó tiêu hóa. Nếu uống kèm thêm với sữa có nhiều chất béo sẽ tạo thành bữa ăn sáng có hàm lượng chất béo cao quá mức dung nạp.
Nước uống có ga và nước trái cây đóng hộp: Đây là loại thực phẩm này dễ làm trẻ bị đầy hơi, bị “no ngang”, riêng nước uống có ga uống vào sáng sớm ảnh hưởng đến cơ quan tiêu hóa, viêm loét dạ dày.
Mì ăn liền: Lối sống hiện đại bận rộn khiến nhiều bậc phụ huynh lựa chọn mì ăn liền làm bữa ăn sáng cho con. Tuy món ăn này chế biến nhanh chóng và dễ dàng nhưng nếu dùng quá nhiều và quá thường xuyên, trẻ có thể bị táo bón do mì ăn liền không cung cấp vitamin và chất xơ cần thiết cho hệ tiêu hóa.
Ăn sáng “kiểu Tây”: Loại thức ăn nhanh hiện nay được nhiều trẻ ưa chuộng và ngày càng phổ biến ở nước ta. Ưu điểm của loại thức ăn này là nhanh, ngon, nóng nhưng nếu quá phụ thuộc, trẻ sẽ dễ bị mất cân đối về các chất dinh dưỡng cần thiết, bởi thiếu các vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất dinh dưỡng khác.
Những món ăn phù hợp và tốt cho bữa ăn sáng của trẻ
Sữa tươi hoặc sữa công thức cần được duy trì mỗi sáng, tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý nếu trẻ chỉ uống một ly sữa buổi sáng sẽ vẫn không đủ năng lượng cho cả ngày học tập ở trường của trẻ, cần cho trẻ ăn thêm các món ăn khác kèm theo để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng của trẻ. Đặc biệt, nếu trẻ chưa đủ 1 tuổi, sữa vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các chất dinh dưỡng và vitamin thiết yếu cho trẻ. Trẻ ở giai đoạn ăn dặm, ngoài bữa ăn dặm buổi sáng, người mẹ vẫn cần cho trẻ bú thêm sữa mẹ hoặc sữa công thức ngay sau đó để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng theo lứa tuổi của trẻ.
Yến mạch không chỉ giúp trẻ thông mình mà còn rất tốt trong việc giảm cholestorel trong máu, tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa chứng ung thư. Chỉ mất khoảng 15 phút để nấu yến mạch cán mỏng mỗi sáng là mẹ đã có một bát cháo yến mạch hoặc yến mạch trộn sữa công thức (sữa tươi) ngon lành cho bữa ăn sáng của trẻ. Người mẹ khi chế biến yến mạch cho trẻ cần chú ý không nên sử dụng loại yến mạch ăn liền cho trẻ dưới 1 năm tuổi vì loại này có chứa rất nhiều đường.
Trứng có chứa nguồn protein và vitamin D dồi dào, là thực phẩm lý tưởng cho ngày mới tràn đầy năng lượng. Trẻ sơ sinh thường dễ bị dị ứng với lòng trắng trứng, nhưng lòng đỏ lại rất an toàn và là món ăn rất tốt cho bữa sáng. Luộc kỹ trứng, tách riêng lấy phần lòng đỏ, nghiền nát cho trẻ ăn hoặc trộn cùng với cháo. Người mẹ nên lưu ý, chỉ nấu hoặc kết hợp trứng cho trẻ ăn cùng với những món ăn quen thuộc, không nên dùng cùng món mới, như vậy khi có phản ứng không tốt xảy ra, người mẹ có thế dễ dàng xác định được nguyên nhân xảy ra phản ứng dị ứng từ đâu.
Một ly sữa chua trộn trái cây sẽ là gợi ý tuyệt vời cho trẻ một nguồn dinh dưỡng và năng lượng dồi dào. Tuy nhiên, do các vi khuẩn có lợi trong sữa chua hoạt động rất mạnh nên cũng rất dễ làm hỏng men răng, nhất là răng trẻ nhỏ, người mẹ lưu ý khi cho trẻ ăn sữa chua xong nên cho trẻ uống thêm vài muỗng nước lọc tráng miệng. Trong thành phần sữa chua, các chất đạm, chất béo có sẵn trong sữa đã được tiêu hóa một phần, rút ngắn thời gian hấp thu trong hệ thống tiêu hóa. Đường lactose đã được lên men nên dễ hấp thu, làm giảm lượng đường tồn đọng lại ở hệ tiêu hóa tránh được tiêu chảy, giúp cho cơ thể hấp thu canxi và một số khoáng chất khác dễ dàng hơn.
Thạc sĩ - bác sĩ Đinh Thạc
Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM)