12 'sao' trên bầu trời bóng đá (2)

>> Phần 1

Diego Maradona, "Vua" của tất cả "các vị vua"

HLV huyền thoại Alf Ramsey, người đưa tuyển Anh lên ngôi VĐTG năm 1966, nhận xét: "Pele có hầu như tất cả. Maradona có tất cả". Quả thật, người ta có thể nói về Maradona cả ngày không chán. Xem anh đá bóng ở thời đỉnh cao không khác gì ngắm một bức tranh đẹp đẽ của Raffaello hay Botticelli - hai danh họa kiệt xuất người Italy thời Phục hưng. Anh có tất cả: kỹ thuật, sự nhanh nhẹn, tư duy chiến thuật, khả năng gây đột biến trong tích tắc, tài thủ lĩnh, sự dũng cảm để làm nên những điều phi thường và cả những điều xấu xa nhất (bàn thắng bằng "bàn tay của Chúa" vào lưới Anh ở World Cup 1986). Maradona làm cho bóng đá trở nên đẹp đẽ, nhưng anh cũng làm cho nó xấu đi khá nhiều.

Maradona - sự tổng hòa giữa cái đẹp và sự xấu xa trong bóng đá.

Anh xuất hiện những năm 1980, khi bóng đá trở nên thực dụng, xấu xí và khả năng kỹ thuật điêu luyện của anh đã làm nảy sinh một vấn đề quan trọng làm thay đổi bóng đá thế giới. Các hậu vệ luôn tìm cách chặt chém anh một cách thô bạo và thứ bóng đá xấu xí của chính đội Argentina mà Maradona khoác áo ở World Cup 1990, kỳ World Cup được cho là dở nhất trong lịch sử, khiến số bàn thắng trung bình của mỗi trận giảm xuống thấp nhất lịch sử. Đây là lý do khiến FIFA tiến hành một chiến dịch bảo vệ những ngôi sao như anh bằng cách thắt chặt luật lệ về phạm lỗi, một cuộc cải cách mạnh trong lịch sử. Anh không được tận hưởng sự bảo vệ ấy, bởi tại World Cup 94 anh bị treo giò vì dùng doping. Chính anh cũng đã phải rời Italy năm 1991 vì lý do tương tự.

Vậy đấy, Maradona, người đưa Argentina đến chức VĐTG năm 1986, vào tới trận chung kết World Cup 1990, giúp đội tí hon Napoli đoạt Scudetto 1987, 1990 cũng không chỉ là một ông vua trên sân cỏ. Anh là cuộc sống, là cái tốt, cái xấu, cao cả và đê hèn, vinh quang và tủi nhục tất cả trong một con người.

George Best, "James Dean" của bóng đá

Trước khi Beckham khám phá ra rằng, bóng đá có thể là sân khấu để anh khoe khuôn mặt đẹp trai khiến cả giới nữ lẫn giới nam, thậm chí là dân "gay", phát điên lên, có thể kiếm bộn tiền nhờ vẻ đẹp của cơ thể và trưng nó lên bìa báo cùng với những scandal hơn là thi đấu trên sân cỏ, Best đã biết đến điều ấy rồi. Thậm chí, cuộc sống của Best (đọc cũng na ná như Becks) trở nên tối tăm và mờ mịt vì sự nổi tiếng ấy. Nó đã giết chết ông.

Tài năng của Best nở rộ ở MU (cũng như Becks). Những cú đi bóng nhanh như điện giật, những pha đột phá khiến tất cả kinh ngạc và khiến nhiều cầu thủ ở những đội bóng chống lại MU phát bực Trong một trận đấu với Southampton, một cầu thủ của đội này đã la lên với tiền đạo người Bắc Ireland của MU: "Mày mà còn lặp lại động tác đi bóng ấy , tao sẽ giết mày". Best nghe thấy thế chỉ cười. Năm 1968, ông trở thành nhân vật chính trong cuộc chinh phục thành công Cup C1 của MU.

Best là "Beckham" của bóng đá những năm 1960.

Tai hoạ của Best đến từ khuôn mặt điển trai và cả tài năng đã giúp ông được coi là thành viên thứ 5 của nhóm Beatles. Ông đẹp trai, và có một cá tính nổi loạn như tài tử James Dean. Trong khi Dean chết vì tai nạn sau một lần phi xe bạt mạng, Best đã giã từ bóng đá năm 27 tuổi, không phải trên sân cỏ, mà ngoài đời vì ông bắt đầu nốc rượu và sống một cuộc đời phóng túng. 30 năm uống rượu đã giết chết ông. Maradona từng nói: "Tôi điên, nhưng Best còn điên hơn tôi".

Dường như mỗi một nước có một Best của riêng mình. Bulgaria có Georgi Asparugov, Italy có Gigi Meroni, trong khi nước Anh sau này có thêm Gascoigne. Meroni và Asparugov đều chết trẻ. Best qua đời năm 2005 ở tuổi 59. Còn Gascoigne?

Alfredo Di Stefano tạo nên huyền thoại Real Madrid

Trước khi có Di Stefano, Real Madrid không phải là Real Madrid. Real mà không có Di Stefano cũng hệt như ban nhạc Queen chẳng còn gì khi mất Freddy Mercury, giải đua F1 không có Michael Schumacher hay Tiger Woods không có mặt ở một sân golf nào. Di Stefano chính là Real, bởi dù SVĐ của họ có mang tên Santiago Bernabeu, tên của vị chủ tịch vĩ đại, thì Di Stefano mới là ngôi sao sáng nhất. Những chiến thắng lẫy lừng, những danh hiệu của Real và thời kỳ oàng kim của họ chỉ đến khi ông ký hợp đồng với Real năm 1953, ở tuổi 27. Hai năm sau, thời kỳ thống trị của Real bắt đầu. Từ 1955 dến 1960, tất cả các Cúp C1 đều nằm trong tay họ.

Di Stefano bên 5 chiếc Cup C1 - minh chứng cho sự thống trị của Real những năm 1960.

HLV Helenio Herrera, một huyền thoại của bóng đá thế giới, nói về ông: “Di Stefano là cả một đội bóng. Anh ta là cái neo của hàng thủ, là cầu thủ dẫn dắt lối chơi, là chân sút số một”. Nhưng ông còn là một thủ lĩnh đặc biệt, người tạo cảm hứng cho tất cả, người tôn thờ thứ bóng đá bằng máu và mồ hôi. Trong cuốn sách nổi tiếng của nhà báo Phil Ball có tựa đề "Real trắng", có cả một chương mang tên Cuộc sống trước Di Stefano để nói về ông và CLB Hoàng gia Tây Ban Nha. Trước Di Stefano, Real chỉ có hai chức VĐ Liga, kể từ khi gắn bó với ông, thêm 27 danh hiệu nữa!

Ở trận đấu đầu tiên của Real ở Cúp châu Âu, với Servette, năm 1955, người sau này là Vua Tây Ban Nha, Juan Carlos, lúc đó mới 17 tuổi và là thái tử, đã vào tận phòng thay quần áo của Real để bắt tay từng người. Vị vua tương lai của Tây Ban Nha đứng lại một lúc lâu trước Di Stefano và nói: “Bây giờ, chàng trai này mới là vua”. Ông không hề sai.

Eric Cantona, "Gã điên" làm bừng sáng giải Ngoại hạng

Thật khó để tưởng tượng ra giải Ngoại hạng sẽ còn nhàm chán và buồn thảm đến bao giờ, nếu Cantona không đổ bộ lên đất Anh hồi tháng 2/1992. Nó sẽ không có tâm hồn, không có kỹ thuật (lối chơi "kick & rush" ngự trị) và không mang một chút cá tính nào. Trước đây, án kỷ luật của UEFA với bóng đá Anh sau vụ Heysel năm 1985 đã giết chết một phần bóng đá của quốc gia này. Khi Cantona đến Anh, chàng thanh niên 26 tuổi vốn mang tiếng là một "gã điên" khó tính và hay gây gổ, đã có một quá khứ không đến nỗi tồi với đội tuyển Pháp (20 bàn trong 45 trận), không hề được đánh giá cao và thậm chí còn được cho là sẽ thất bại thảm hại như nhiều cầu thủ khác. Nhưng ngay năm ấy, anh đã đưa Leeds đến chức vô địch nước Anh bằng sự thông minh và phong cách chơi bóng đầy chất nghệ sĩ.

Cantona, với tính cách lập dị cùng tài năng của anh, đã giúp MU trở thành cái tên được nhắc đến nhiều nhất ở Anh những năm 1990.

Vì Elland Road không bao giờ là "Nhà hát của những giấc mơ", nên anh đến đó, Old Trafford, và Alex Ferguson cảm ơn Chúa vì đã cho ông thứ vũ khí sắc sảo nhất để ông cùng MU trở lại thống trị bóng đá Anh sau bao năm trắng tay và núp bóng Liverpool. Ông tìm thấy ở anh, và sau này là Roy Keane, tư chất của một thủ lĩnh tối cao, người đưa đội bóng đến chiến thắng, người truyền cảm hứng cho đồng đội.

Với những phẩm chất đó, Cantona đã đưa MU đến những chiến thắng, kèm thêm cả những phiền toái do những án kỷ luật mà anh đã hứng chịu như một phần của cá tính mạnh mẽ ấy (cú kungfu vào một CĐV Wimbledon năm 1995). Sự xuất sắc ấy đã không chỉ đưa MU thành lá cờ đầu của giải Ngoại hạng, mà còn được coi là biểu tượng thành công mang tính toàn cầu của giải đấu. Đó là nhờ Cantona, cầu thủ hay nhất trong lịch sử của giải đấu này, tính tới nay.

Bây giờ, Cantona đang hưởng thụ những tháng ngày vui vẻ nhất của một cuộc sống không bóng đá: anh đóng phim, và khá thành công. Những cuốn phim sắp tới sẽ còn có mặt anh nhiều lần nữa. Cuốn phim hay nhất mà anh đóng vai chính đã được chiếu rồi, trên đất Anh. Bộ phim có tên "Cantona, một người Pháp làm rạng rỡ bóng đá Anh".

Johan Cruyff, "người Hà Lan bay"

Cruyff mới chỉ 8 tuổi khi trận đấu bóng đá nhà nghề đầu tiên diễn ra trên đất nước Hà Lan vào ngày 13/3/1955. Vậy mà chỉ trong 20 năm, Ajax đã 3 lần liên tiếp đoạt Cup C1 trong những năm 70 và đội tuyển Hà Lan đã 2 lần vào đến tận trận chung kết của 2 World Cup liên tiếp 1974 và 1978. Thành tựu lớn ấy sẽ không bao giờ được tạo nên nếu không có khối óc của HLV huyền thoại Rinus Michels và đôi chân cùng cái đầu của Johan Cruyff. 2 con người ấy đã thổi một luồng gió tươi mát vào bóng đá thế giới những năm 1970 với bóng tấn công tổng lực.

Cruyff - hiện thân cho thứ bóng đá tổng lực nổi tiếng khắp toàn cầu của người Hà Lan.

Dù với tư cách nào, cầu thủ hay HLV, Cruyff cũng luôn để lại những ấn tượng mạnh mẽ. Và những bài phỏng vấn nào về ông cũng luôn cho thấy, ông không chỉ giỏi trên sân, mà còn là một nhà tư tưởng vĩ đại của bóng đá tấn công. Người Hà Lan gọi ông là John Lennon của họ. Thế giới gọi ông và thế hệ ông là "người Hà Lan bay". Bất cứ nơi nào ông đã đi qua, từ Ajax, Barca đến đội tuyển Hà Lan đều kính trọng ông và chịu ảnh hưởng lớn của ông, đặc biệt là Barca, bởi chính ông,cùng Michels và Neeskens là những người đã kết duyên cho xứ Catalan với những người Hà Lan trong suốt 30 năm qua, một mối tình chưa hề có dấu hiệu nguội lạnh. Chính Cruyff và cá tính của ông đã ảnh hưởng lớn đến những đội bóng mà ông thi đấu và dẫn dắt.

Sự thật, là trong trận đầu tiên của sự nghiệp ở tuổi 19, ông đã ghi một bàn thắng và sau đó bị đuổi khỏi sân vì đấm trọng tài. Cruyff là thế đấy, bộc trực, sắc sảo và thông minh. Như thứ bóng đá của chính ông.

Raymond Kopa, người mở đầu cuộc cách mạng trong xã hội bóng đá

Một cầu thủ xuất sắc của bóng đá Pháp không thể được gọi là "Napoleon của bóng đá" trừ phi người đó, hoặc phải siêu giỏi hoặc phải chinh phục được những danh hiệu lớn nhất của bóng đá thế giới. Trước khi Platini và Zidane làm được điều đó, Kopa đã đứng trên đỉnh thế giới rồi. Người sinh ra trong một gia đình công nhân mỏ ấy đã chinh phục nước Pháp như Napoleon từng chinh phục, dù ông là người gốc Ba Lan ("tên tôi là Kopaszewski, và để thoát khỏi những mỏ than, tôi chẳng biết cách nào khác ngoài đá bóng"). Ông đổi tên, nhập quốc tịch Pháp và trong năm 1958, đưa Stade de Reims vào chung kết Cúp C1 (tiền thân của Champions League), đưa đội tuyển Pháp vào bán kết World Cup.

Kopa là tên tuổi lớn đầu tiên của bóng đá Pháp.

Sau khi đến Real, giành Cup C1 với họ, và trở thành cầu thủ Pháp đầu tiên đoạt Quả bóng vàng châu Âu, Kopa trở lại Pháp và phát động cuộc chiến chống lại chế độ hợp đồng hà khắc của giới chủ với các đồng nghiệp ở quê nhà (các cầu thủ bị cột chặt bằng một hợp đồng nặng nề với CLB và đến năm 35 tuổi mới có thể được ra đi theo ý muốn). Vụ đó đã khiến Kopa bị kỷ luật 6 tháng (ông giải nghệ ngay sau đó), nhưng đã dẫn đến một cuộc cách mạng trong làng bóng đá Pháp với sự ra đời của Hiệp hội cầu thủ nhà nghề , để bảo vệ quyền lợi những cầu thủ.

Ngày ông mới nổi tiếng, khi được hỏi cảm nghĩ, Kopa đã nói: "Nếu không có cái mỏ than ấy, tôi chỉ là một cầu thủ giỏi không hơn. Và để thoát ra khỏi cái mỏ than, tôi chỉ có một lựa chon duy nhất, bóng đá". Vậy, đã bao giờ ông nghĩ, nếu không có ông, bóng đá Pháp sẽ ra sao?

(Theo Thể Thao Văn Hoá &Đàn Ông)