1. Hiếm muộn ở đàn ông đều có căn nguyên từ số và chất lượng của các "anh chàng XY". Về lượng dưới 20 triệu tinh trùng/ml tinh dịch, việc lớn khó thành. Về chất, một đạo quân có quá nhiều thành viên dị tật, di chuyển chậm... cũng có ít cơ hội thành công.
2. Cũng có thể từ chính nơi "phát tích". Tinh hoàn là nhà máy sản xuất tinh trùng và hormone nam. Do vậy, nếu bộ máy này có vấn đề, chất lượng "sản phẩm" không tránh khỏi bị mai một. Thủ phạm có thể là bệnh quai bị sau tuổi dậy thì, tinh hoàn lạc chỗ.
3. Tinh dịch là một chất sệt gồm hàng triệu tinh trùng và tinh tương. Tinh tương có vai trò như "kho lương" cơ động để giúp niềm hy vọng của các chàng sống sót nơi "đất khách" trong thời gian cần thiết. Một đạo quân hùng hậu mà hậu cần kém sẽ dễ dàng thất bại. Tinh tương do nhiều bộ phận khác nhau cung cấp, trong đó có tiền liệt tuyến. Chấn thương, bệnh tật buộc phải cắt bỏ khâu quan trọng này là nguyên nhân gây ra hiếm muộn.
4. Thông thường tinh dịch luôn duy trì một độ trơn vừa phải giúp tinh trùng có thể "bơi lội" thoải mái. Nếu độ quánh của nó quá cao, các anh chàng có đuôi sẽ giảm sự nhiệt tình rất nhiều.
5. Khi xuất tinh, tinh dịch sẽ theo ống dẫn tinh rồi vào niệu đạo để "xông" ra ngoài. Mọi chuyện lại có thể xôi hỏng bỏng không nếu vấn đề "giao thông" trục trặc. Tắc nghẽn ống dẫn tinh thường do dị tật bẩm sinh, nhiễm trùng và bệnh hoa liễu.
6. Những căn nguyên khác như: tiểu đường, thuốc uống hay hóa chất trong thực phẩm làm giảm lượng hormone nam tesosteron cũng có thể gây "phí công hoài của" trong chu trình sản xuất tinh trùng của tinh hoàn.
7. Theo TTGĐ, rượu và thuốc lá cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình "lao động" của tinh hoàn, làm giảm chất lượng "đội quân" do tinh hoàn bỏ công "huấn luyện".
8. Tình trạng sút giảm về lượng và chất còn do ngộ độc hóa chất như: chì, thủy ngân; vật lý như tia X, sống điện từ (một trong những nghi phạm đang được để mắt là điện thoại di động) và nhiệt độ. Tuy nhiên, hầu hết những đe dọa trên chỉ xuất hiện khi nạn nhân tiếp xúc với nguồn có công suất cao hoặc trong thời gian dài.
9. Rối loạn nội tiết tố trong thời gian dài, không được điều trị đúng cách và dứt điểm sẽ gây nên tình trạng "tắc nghẽn" đường con cái.
10. Việc sinh hoạt vợ chồng không điều độ gây ảnh hưởng đến quá trình sản sinh đời kế tiếp của các quý ông.
Khó có thể kể hết những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hiếm muộn của đàn ông, nhưng đa số đều có thể tìm thấy và chữa trị.
Việc chữa trị cần nhiều thời gian và phải do bác sĩ chuyên môn tiến hành. Ngoài ra, việc xác định hiếm muộn hay vô sinh cần được thực hiện ở cả hai vợ chồng, không nên vội vàng đổ lỗi cho nhau. Nếu thấy có vấn đề, nên khuyên chàng đi khám càng sớm càng tốt.