Trong danh sách rút gọn của hạng mục "Phim tài liệu dài xuất sắc" tại Oscar 2023 đăng tải trên trang Indiewire, Children of the Mist (Những đứa trẻ trong sương) là một trong 15 đề cử. Phim đứng chung các tác phẩm All That Breathes (Anh), All the Beauty and the Bloodshed (Mỹ), Bad Axe (Mỹ), Descendant (Mỹ), Fire of Love (Mỹ - Canada), Hallelujah: Leonard Cohen, a Journey, a Song (Mỹ - Canada), Hidden Letters (Trung Quốc), A House Made of Splinters (Đan Mạch), The Janes (Mỹ), Last Flight Home (Mỹ), Moonage Daydream (Đức - Mỹ), Navalny (Mỹ), Retrograde (Mỹ), The Territory (Mỹ - Anh - Brazil - Đan Mạch).
Danh sách đề cử sẽ tiếp tục rút gọn một lần nữa để có top 9 cuối cùng tranh giải. Trong khi, phim còn lại của Việt Nam được gửi đến Oscar năm nay - 578: Phát đạn của kẻ điên - có sự góp mặt của hoa hậu H'Hen Niê bị loại khỏi top 15 "Phim truyện quốc tế xuất sắc".
Poster phim tài liệu 'Children of the Mist'. Ảnh: Fanpage Children of the Mist
Đây là phim đầu tiên mang quốc tịch Việt Nam tham gia danh sách rút gọn tại đề cử Oscar. Năm 1993, phim Mùi đu đủ xanh của đạo diễn Trần Anh Hùng được Viện Hàn lâm Khoa học và Điện ảnh Mỹ xếp vào top 5 đề cử cuối cùng cho "Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc" ở giải thưởng này. Tác phẩm đó có câu chuyện về người Việt, lời thoại tiếng Việt, đạo diễn và dàn diễn viên gốc Việt nhưng được quay ở Pháp và được đứng tên bởi hãng phim Pháp.
Đạo diễn Hà Lệ Diễm, tác giả của Children of the Mist, cho biết phim đủ điều kiện nộp Oscar 2023 do thắng "Phim quốc tế xuất sắc" tại Liên hoan phim (LHP) Docaviv. Đây là một trong các LHP bảo chứng cho Oscar. Ngoài ra, phim cũng tranh giải và chiếu nhiều ở các LHP lớn khác ở Mỹ. Tác phẩm do nhà phát hành Mỹ gửi đến Oscar.
Theo phong tục, các nam thiếu niên người H'Mong được "kéo vợ" mỗi dịp Tết Nguyên đán, nói cách khác là bắt cóc cô bé mình để mắt về làm vợ. Children of the Mist đề cập câu chuyện của cô bé Di, người Mông, 14 tuổi. Một ngày mùa xuân, Di được cậu bé Vang trạc tuổi chọn làm vợ. Di cố gắng chống lại sự sắp đặt theo truyền thống. Mẹ của em mâu thuẫn giữa việc tôn trọng tục lệ hay bảo vệ hạnh phúc của con. Trong khi bà nội và bố cho Di quyền tự quyết định.
Đạo diễn nhiều lần lên Lào Cai, đồng hành cùng nhân vật để quay phim và khai thác câu chuyện. Ảnh: Fanpage Children of the Mist
Trước khi đến Oscar, Children of the Mist thắng nhiều giải như "Đạo diễn xuất sắc" tại LHP tài liệu quốc tế Amsterdam, "Phim tài liệu Đông Nam Á xuất sắc" tại LHP Balimakarya, "Giải thưởng lớn" ("Grand Prix") tại LHP Giáo dục của Pháp... Những tháng qua, phim trình chiếu ở nhiều sự kiện, LHP, bao gồm LHP quốc tế Hà Nội hồi tháng 11.
Children of the Mist nhận sự quan tâm của báo chí quốc tế. Trên tạp chí Variety, nhà phê bình Guy Lodge đánh giá đây là phim tài liệu đầu tay thông minh, khai thác vấn đề thẳng thắn nhưng tế nhị. Cây bút Nikki Baughan của trang Screen Daily thích cách đạo diễn Hà Lệ Diễm tiếp xúc gần gũi và coi nhân vật là bạn bè, người thân, cũng như cách cô tiếp cận câu chuyện đầy nhạy bén. Hai yếu tố này cộng hưởng với lối cắt dựng tinh tường của đạo diễn Swann Dubus tạo nên "một bộ phim hấp dẫn".
Children of the Mist là phim tài liệu dài đầu tay của Hà Lệ Diễm. Trong nhiều năm, cô tự cầm máy quay, nhiều lần di chuyển từ Hà Nội lên Lào Cai để làm phim và vượt qua không ít trở ngại. Đạo diễn từng thực hiện một số phim tài liệu ngắn. Trong đó, Con đi trường học thắng giải Cánh Diều Bạc cho phim tài liệu tại giải Cánh Diều năm 2013. Năm đó, hạng mục trống giải Cánh Diều Vàng.
Hà Lệ Diễm sinh năm 1992 tại Bắc Kạn, người dân tộc Tày. Cô tốt nghiệp ngành Báo chí tại Đại học Khoa học - Xã hội & Nhân văn thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, theo học phim tài liệu tại Trung tâm hỗ trợ phát triển tài năng điện ảnh (TPD) và tham gia chương trình làm phim tài liệu của Varan Vietnam. Cô có thời gian làm việc tại báo điện tử VnExpress.
Đạo diễn Hà Lệ Diễm giao lưu tại LHP Sydney. Ảnh: Fanpage Children of the Mist
Phong Kiều
