Ông Mohan Vaswani hiện 80 tuổi, là chủ tịch kiêm nhà sáng lập Tolaram Group, trụ sở chính đặt tại Singapore. Tolaram Group, trị giá khoảng 1,8 tỷ USD, là tập đoàn đa ngành chuyên sản xuất thực phẩm, điện, tài chính ngân hàng... với 10.000 nhân viên và có nhà máy sản xuất tại nhiều quốc gia như Anh, Mỹ, Đức, Nam Phi.
Gia đình ông Mohan Vaswani có nguồn gốc từ tỉnh Sindh, thuộc Pakistan ngày nay, vùng đất nổi tiếng sản sinh ra nhiều doanh nhân. Đầu thế kỷ 18, gia đình ông chuyển tới Indonesia, điểm đến kinh doanh được nhiều người Sindhi lựa chọn khi đó. Theo ông Mohan Vaswani, Sindhi là một cộng đồng người có truyền thống kinh doanh và là những doanh nhân thực thụ. Chỉ cần có một khoản tiền nhỏ, họ sẽ bắt đầu tự kinh doanh và không làm thuê cho bất kỳ ai.

Ông Mohan Vaswani đã bước sang tuổi 80 và vẫn đến văn phòng làm việc mỗi ngày. Ảnh: Livemint.
Bố của Mohan Vaswani bắt đầu mở một cửa hàng bán vải nhỏ tại thị trấn Malang trên đảo Java, Indonesia, năm 1948. Câu nói "một ngày nào đó, con sẽ kinh doanh khắp thế giới" của bố là nguồn động lực để ông học kinh doanh từ bé, với tham vọng vươn ra toàn cầu.
Mohan Vaswani bắt đầu làm việc tại tiệm vải của gia đình năm 10 tuổi và tiếp quản công việc khi bước sang tuổi 19.
"Theo phong tục của gia đình, tôi được phép quản lý tiệm vải từ khá sớm", ông chia sẻ.
Từ tiệm vải của gia đình, Mohan Vaswani bắt đầu xây dựng công ty Tolaram đầu năm 1970 rồi mở rộng từ phân phối sang sản xuất và xây dựng nhiều nhà máy dệt ở nước ngoài.
Không chỉ may mặc, Mohan Vaswani phát triển thêm nhiều lĩnh vực từ thực phẩm, năng lượng đến tài chính, ngân hàng. Chuyên gia phân tích Oriano Lizza CMC Markets Plc nhận định: "Tập đoàn Tolaram có tốc độ phát triển cực kỳ mạnh mẽ trong những thập kỷ qua chính là nhờ sự đa dạng hóa và liều lĩnh mở rộng kinh doanh sang các lĩnh vực và quốc gia khác".
Khi được hỏi làm cách nào để chuyển sang những mảng mới, Mohan Vaswani cho biết cách ông đặt nền móng cho hoạt động kinh doanh đầu tiên của Tolaram ở nước ngoài những năm 1970 khá liều lĩnh.
"Tôi nói với một người bạn đang làm ăn tại châu Phi rằng tôi muốn mở rộng ra ngoài Indonesia. Anh ấy đã nói, tại sao tôi không đến châu Phi. Thời điểm ấy tôi không biết gì về châu Phi cả", ông kể.
Sau đó Mohan Vaswani đến châu Phi du lịch hai tuần tại các ba quốc gia Nigeria, Ghana và Bờ Biển Ngà để tìm hiểu tình hình kinh doanh. Chỉ một tháng sau, ông bắt đầu kế hoạch tại Nigeria, nơi có thu nhập bình quân đầu người cao nhất trong ba quốc gia ông khảo sát và ở đó đối tác sẵn sàng trả tiền trước khi nhận được hàng, điều giúp ông giảm thiểu nhiều rủi ro.

Ông Mohan Vaswani (trái) và cháu trai Sajen Aswani. Ảnh: Bloomberg.
Để giữ vững sự phát triển của công ty, ông Mohan không áp dụng cách thức kinh doanh gia đình phổ biến ở châu Á khi các thành viên trong nhà nắm toàn quyền điều hành.
"Chúng tôi quyết định các thành viên gia đình chỉ là cổ đông và thuê chuyên nghiệp từ bên ngoài vì có thể phạt khi họ mắc lỗi. Còn với người nhà, điều đó sẽ nhạy cảm và khó xử lý hơn", ông nói.
Hiện văn phòng của tập đoàn Tolaram do giám đốc tài chính Manish Tibrewal quản lý cùng đội ngũ của mình. Ông Tibrewal được tập đoàn này thuê làm việc từ 2004.
Tuy nhiên, quyền điều hành tập đoàn Tolaram hiện vẫn nằm trong tay gia đình Vaswani. Phần lớn cổ phần của tập đoàn tập trung vào người nhà Mohan Vaswani, trong đó có hai con trai của ông, ba người cháu, và một người em họ. Các hoạt động thương mại đều do cháu trai Sajen Aswani, từng học kinh tế tại Đại học London, và hiện là CEO của Tolaram, nắm quyền điều hành. Trong khi đó, con gái ông Mohan Vaswani là Sumitra Aswani phụ trách quỹ từ thiện Ishk Tolaram Foundation.
Ông Mohan Vaswani giờ không còn tham gia vào các hoạt động của Tolaram nhưng vẫn đến văn phòng hàng ngày để bàn bạc những quyết định quan trọng. Bên cạnh đó, ông cũng giám sát việc mở rộng của tập đoàn sang các nước trong khu vực.
Tolaram đang xây dựng một khu cảng biển tại Nigeria, nhà máy sản xuất giấy tại Estonia, ngân hàng ở Indonesia, sản xuất cung cấp điện tại Ấn Độ và sản xuất thực phẩm tại châu Phi cùng nhiều quốc gia khác.
Ngoài ra, Tolaram đang mở rộng tham vọng sang lĩnh vực kỹ thuật số và đầu tư vào nhiều startup công nghệ. Mới đây, Tolaram cho ra mắt nền tảng cho vay trực tuyến Tunaiku, một mảng kinh doanh mới của ngân hàng PT Bank Amar thuộc tập đoàn Tolaram, tại Indonesia.
Sơn Nam
Theo Bloomberg