"Mẹ đã dạy dỗ bằng cách làm gương cho tôi. Bà cho tôi hiểu thế nào là sự hào phóng và sống một cuộc đời cống hiến. Phần lớn những gì tôi làm được trong công việc của mình là nhờ tấm gương tuyệt vời của bà. Hôm nay là ngày sinh nhật lần thứ 93 của mẹ và tôi đang nghĩ về bà", tỷ phú Bill Gates viết trên trang cá nhân hôm 5/7, nhắc đến người mẹ quá cố Mary Maxwell Gates.

Bill Gates đăng ảnh thời thơ ấu bên mẹ. Ảnh: Facebook Bill Gates
Bà Mary Maxwell Gates sinh ngày 5/7/1929. Bà là một doanh nhân nổi tiếng, từng là thành viên hội đồng quản trị của nhiều công ty, bao gồm First Interstate Bancorp, US West và KIRO-TV of Seattle. Bà cũng là doanh nhân được kính trọng với nhiều hoạt động xã hội, là thành viên trong hội đồng quản trị của tổ chức phi lợi nhuận United Way of King County.
Trong đám cưới của Bill và Melinda vào 1/1994, bà Mary đã viết trong thiệp cưới gửi con trai: "Món quà này đến từ những người được cho đi nhiều và được mong đợi nhiều". Bill cho biết ông không bao giờ quên và trân trọng lời mẹ dạy. Bà là người thôi thúc ông cống hiến để thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Chỉ sáu tháng sau đám cưới của Bill, bà Mary qua đời sau thời gian dài chống chọi với ung thư vú.
Bill Gates từng cho biết thành công của ông có một phần công lao rất lớn từ bố mẹ. Dù là doanh nhân, nhà từ thiện bận rộn, bà vẫn dành thời gian để chăm sóc và giáo dục con trai. Bà khuyến khích Bill tham gia bơi lội, bóng đá, bóng bầu dục... Năm 1975, khi Bill quyết định bỏ Đại học Harvard để thành lập Microsoft, bà Marry vẫn ủng hộ quyết định của con dù vợ chồng bà đều mong con trai lấy được bằng đại học.
Trong giai đoạn đầu Bill khởi nghiệp, bà Mary là người đã giúp con trai kết nối Microsoft lúc đó còn non trẻ với các nhà đầu tư. Quen biết Chủ tịch John Opel của IBM lúc bấy giờ thông qua các hoạt động tại United Way of King County, bà Marry đã giúp con trai giới thiệu công ty cho Opel vào năm 1980. Đó là lần đầu tiên trong lịch sử 70 năm IBM tìm kiếm đối tác bên ngoài cho dự án "Chess". Họ muốn thuê một đơn vị gia công phần mềm giúp họ phát triển hệ điều hành cho PC.
Khi đó Microsoft cũng nhắm tới dự án này của IBM nhưng chịu không ít cạnh tranh từ nhiều công ty đối thủ lớn, trong đó có gã khổng lồ Digital Research. Sau khi biết Microsoft thông qua bà Mary, Opel đã nói chuyện với các giám đốc của IBM về công ty nhỏ ít tên tuổi này. Opel nói rằng Microsoft là công ty "được điều hành bởi Bill Gates, con trai của Mary Gates".

Bill Gates bên bố William Henry Gates II và mẹ Mary Maxwell Gates trong đám cưới năm 1994. Ảnh: Medium
Thời điểm trúng thầu IBM, Microsoft vẫn chưa sở hữu hệ điều hành của riêng mình. Do đó, năm 1981, Microsoft mua lại QDOS, một hệ điều hành do công ty Seattle Computer Products xây dựng và phát triển thành hệ điều hành MS-DOS của riêng hãng. Microsoft sau đó cấp giấy phép cho IBM sử dụng MS-DOS trên các máy tính cá nhân PC.
Bởi IBM không nắm giữ MS-DOS, nó trở thành một trong những sản phẩm có lãi nhất từ trước đến nay của Microsoft. Hệ điều hành này không chỉ được sử dụng trong các máy tính của IBM, còn trở thành hệ điều hành phổ biến trong hầu như mọi máy tính cá nhân trên thị trường.
Năm 1986, Microsoft niêm yết trên sàn chứng khoán với giá 21 USD một cổ phiếu. Điều này khiến Gates ngay lập tức trở thành triệu phú. Khi công ty tiếp tục lớn mạnh, chỉ một năm sau Gates đã trở thành tỷ phú. Khi đó ông là tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi vừa bước sang tuổi 31.
Gates là Giám đốc điều hành của Microsoft cho đến năm 2000, từ chức Chủ tịch vào năm 2008 và rời khỏi hội đồng quản trị của công ty vào tháng 3/2020 để dành nhiều thời gian hơn cho Quỹ từ thiện Bill & Melinda Gates. Hiện Microsoft là một trong những hãng công nghệ lớn nhất thế giới với vốn hóa gần 2.000 tỷ USD. Bill Gates là người giàu thứ tư thế giới với khối tài sản hơn 100 tỷ USD.
Sơn Nam (Theo CNBC)