Lần khác, hợp đồng đòi hỏi người mẫu có vẻ đẹp nam tính, biết đá bóng, tâng bóng để có thể quay cận cảnh ống chân và động tác tâng bóng. Tìm đâu ra nhân vật như thế giữa số đông nam người mẫu bảnh bao thư sinh? Lần này, Cẩn dựa vào những mối quan hệ thân thiết trong giới để thăm dò lý lịch, sở thích, cá tính của nhiều người mẫu nam và may mắn tìm ra được anh chàng đạt yêu cầu với xuất thân là cầu thủ chính hiệu.
Người mẫu quảng cáo kem đánh răng. |
Nhận hợp đồng tìm kiếm những bé trai 13-14 tuổi, mặt mũi sáng láng, biết trượt patin, anh Chí Hùng - thường gọi là Hùng "hãng phim truyện" - người làm casting tự do được xem là tay lão làng trong nghề - nhiều ngày dài "phục kích" ở các sân chơi patin để săn cho bằng được đối tượng. Anh cho biết: "Khó nhất là tìm được người ở độ tuổi thành đạt 30-40. Những người này thường ít quan tâm đến tiền vì họ đã có sự nghiệp, bận rộn công việc và ngại xuất hiện trên TV". Nhưng khi casting đã chấm, bằng mọi cách phải thuyết phục được người ta hợp tác với mình. Thường thì đối tượng này có thể tìm ở những cao ốc văn phòng hoặc công ty bảo hiểm. Nhân vật phụ nữ trung niên quảng cáo sữa tắm có giọng nói, tiếng cười để lại ấn tượng khó phai trên TV là trường hợp casting được từ một công ty bảo hiểm.
Hợp đồng casting nhỏ giá chỉ vài trăm USD, kéo dài trong vài ngày. Hợp đồng lớn có thể lên tới vài chục nghìn USD, thời gian tìm kiếm có thể lên tới vài tháng hoặc cả năm. Với những công ty lớn, người xuất hiện trong quảng cáo sẽ là hiện thân cho sản phẩm của công ty họ nên có những yêu cầu khắt khe để đạt được ấn tượng thật nhất, thuyết phục nhất. Công ty Visual.com, chuyên về casting đã tung ra lực lượng vô cùng hùng hậu để tìm một nhân vật: 25-35 tuổi, đẹp trai, nhìn vào có cảm giác thân thiện, trí thức, phong cách giản dị, giọng nói chuẩn và... răng đẹp để quảng cáo kem đánh răng. Sau nhiều tháng liền quần nát các cao ốc văn phòng, hội chợ triển lãm, trung tâm mua bán, nhà văn hoá, công viên, quán bar, phòng tập thể dục, bãi biển... tại TP HCM, Hà Nội lẫn nhiều tỉnh miền Đông và Tây Nam Bộ mà vẫn vô vọng, một nhân viên của công ty chợt nhớ đến anh bạn làm kiến trúc sư đang sống tại TP HCM, đưa đến quay thử thì được chấp nhận ngay.
Yêu cầu tìm người của khách hàng kiểu nào cũng có. Người nước ngoài, cụ già trăm tuổi đến em bé mới sinh, một bác xích lô, cô hàng xén, người bán dạo, các vũ nữ, dân chơi vũ trường thứ thiệt ... Đôi khi hợp đồng của khách hàng chỉ cần tìm người có mắt đẹp, tay đẹp, lưng đẹp, mông đẹp... Nhu cầu sử dụng cũng đa dạng: trở thành diễn viên chính - phụ cho các đoàn làm phim truyện trong hoặc ngoài nước; chụp ảnh, quay phim quảng cáo; làm lễ tân, giao lưu, tiếp thị, giới thiệu trực tiếp các sản phẩm ở nơi công cộng... Thế nên, ngoài số điện thoại của nhiều nghệ sĩ, ca sĩ, người mẫu, các mối quan hệ với nhiều đội nhóm văn nghệ, các đoàn trường có thể cung cấp nhiều sinh viên học sinh nội lẫn ngoại... người làm casting lúc nào cũng phải kè kè chiếc máy ảnh. Chí Hùng cho biết, trong nhà anh ảnh người ta chất nhiều như... núi. Không ít người làm casting thường tự hào kể rằng chính mình là người phát hiện đầu tiên một số gương mặt ca sĩ, diễn viên, người mẫu quen thuộc hiện nay.
"Lật ngược cả thế giới tìm một người", anh Nguyễn Khinh Phong, giám đốc Visual.com, đã thốt lên như thế khi nhớ lại những khó khăn đặc biệt mà công ty anh trải qua. "Khách hàng đặc biệt tỏ ý thích ai thì bằng mọi giá công ty phải tìm và giữ cho được".
Một lần công ty anh đã ký hợp đồng với diễn viên Hồng Ánh. Từ một liên hoan phim ở Thượng Hải, cô sẽ về nước làm thủ tục để bay sang Thái Lan quay quảng cáo. Chẳng may chuyện mua vé máy bay của Hồng Ánh bị trục trặc, mà một ngày chờ đợi là phải tốn một chi phí khổng lồ cho cả đoàn quay. Công ty lập tức đặt mua 5-7 loại vé cho Hồng Ánh đi quá cảnh sang Quảng Châu, Hong Kong..., tuyến nào thuận tiện nhất, sớm nhất sẽ chọn. Lại không may, taxi chở Hồng Ánh bị tai nạn. Giữa đường cao tốc ở nước ngoài, Ánh gọi điện về vào giữa khuya, công ty lại lo nhờ vả đủ nơi và đổi tiếp một loạt vé khác. Về đến nhà chỉ đủ thời gian tắm là Hồng Ánh đã phải bay sang Thái Lan ngay...
Đó mới chỉ là một loại khổ. Các diễn viên, ca sĩ ngôi sao đôi khi rất chảnh, đỏng đảnh. Người dân bình thường tìm được lại không quen làm việc theo kỷ luật mà vui buồn thất thường. Nhiều khi nhân viên casting đã thuyết phục được cha mẹ đối tượng ký hợp đồng, thì bỗng nhiên bà nội xuất hiện xé hợp đồng, vứt trả tiền, mắng chửi họ dụ dỗ con em mình làm chuyện xấu... Nhiều khách hàng chỉ biết A là A, B là B. Giữa một bên làm việc cực kỳ chuyên nghiệp và một bên lộn xộn như thế, công ty phải biết dàn xếp làm sao cho mọi việc thật êm xuôi. Khách hàng muốn gặp "ngôi sao" lúc nào là gặp; bất cứ ai khi làm việc cũng phải nghiêm túc tuân thủ kỷ luật...
Anh Chí Hùng tâm sự: "Có những yêu cầu chẳng dễ gì tìm được. Người đẹp thì bị chê răng không đẹp; yêu cầu có bàn tay đẹp thì ngón tay bị chê không đẹp... Chỉ tức giận là khi đối tác tráo trở, bỏ rơi mình giữa chừng để tìm đơn vị khác làm mình mất công sức, thời gian. Có những công ty lại lừa gạt, nói với mình nhận giá thật thấp để mình trả rẻ cho người cần tìm; về sau mới biết họ nhận tiền rất cao làm mình xấu hổ với thân chủ..."
Xuất hiện khoảng 3-4 năm nay, chủ yếu là tự phát và khởi đầu từ các công ty nước ngoài, nghề casting ở Việt Nam vẫn chưa thể gọi là chuyên nghiệp. Anh Phương Triều - một nhân viên cao cấp về casting, có kinh nghiệm làm việc qua nhiều công ty nổi tiếng - cho biết: "Nói đến casting, hiện đa phần người dân mình không hình dung ra trong khi người nước ngoài lại rất quen thuộc. Khi công ty tôi để bảng hiệu có nội dung casting, một số người nước ngoài là du khách và cả những người đang làm việc cho các công ty đa quốc gia tại Việt Nam đã đến yêu cầu được thử. Họ rất rõ ràng, tự tin: "Tôi muốn được quay phim, chụp hình, hãy để cho tôi thử..." Ở nước họ đó là việc phổ biến".
Một công ty casting được coi là chuyên nghiệp thông thường phải có nhân viên chuyên làm casting, phòng trang điểm và thay quần áo, studio để chụp hình hoặc quay phim cho người được casting ở nhiều loại phục trang, tư thế và bộ phận đặc tả - kèm theo là những chi tiết về họ như tuổi tác, chiều cao, nghề nghiệp, sở thích, những điểm thu hút ở hình thể... Khi quay, chụp hình thử, hình ảnh được truyền trực tiếp qua camera xuống phòng đạo diễn để họ chỉ đạo. Từ phòng họp, khách hàng và đại diện công ty cũng sẽ theo dõi "nhân vật" trực tiếp qua màn hình để quyết định chọn hay không. Hiện nay số công ty casting làm việc bài bản như thế chỉ đếm trên đầu ngón tay. Người trong nghề hay kể những cái tên như Star Face, Visual.com, Vietcast...Còn lại là những công ty quảng cáo "làm thêm" hoặc những người hành nghề tự do, dựa trên những mối quan hệ và quen biết cá nhân nhận sự giới thiệu dây chuyền.
Hệ thống chân rết trong nghề casting hiện nay có khá nhiều sinh viên. Bình thường họ giới thiệu người đến casting mà đạt yêu cầu thì được trả từ 10 nghìn đến vài trăm nghìn đồng/người. Có ngày vừa đi chơi, vừa làm, mỗi bạn giới thiệu được cả chục người, còn công ty tiếp nhận 100-300 người vào casting. Khi có "chiến dịch", họ được huy động để truy tìm ở những nơi đã được khoanh vùng và nhận lương theo ngày. Nếu tìm ra đối tượng sẽ được nhận thêm phần trăm hoa hồng.