Phong tục cưới hỏi truyền thống của người Việt nhiều lễ nghi, trong đó có tục thách cưới. Sự thống nhất giữa hai bên gia đình về sính lễ đóng vai trò quan trọng, có tính quyết định trong việc tổ chức hôn sự. Tuy nhiên, vì yêu cầu số lượng và chất lượng lễ vật từ nhà gái nên không ít đôi nhân tình đổ vỡ hạnh phúc.
Câu chuyện sính lễ cưới thời 4.0 mới đây tiếp tục trở thành đề tài được cộng đồng mạng bàn luận sôi nổi. Bắt đầu từ đoạn video lan truyền trên mạng xã hội về một đám hỏi tại Tây Ninh vào hôm 4/6, cô dâu thể hiện sự không hài lòng với chú rể và lễ vật phía nhà trai mang qua, đã làm dấy lên nhiều ý kiến xoay quanh chủ đề sính lễ cưới.
Là một cô gái với tư tưởng sống hiện đại, Huyền Linh (28 tuổi) sống tại Hà Nội đã thẳng thắn chia sẻ quan điểm về phong tục cưới xin, cụ thể là tục thách cưới.
Huyền Linh nói, bước vào hôn nhân với bạn trai yêu bốn năm, cô chưa từng nghĩ sẽ thách cưới nhà trai một con số cụ thể nào. Bố mẹ cô cũng có chung quan điểm. Linh nói: "Có lẽ bố mẹ tôi giống nhiều người miền Bắc, kín đáo, sợ mang tiếng 'bán con' khi đưa ra một con số cụ thể để thách cưới. Vì thế, những lần thảo luận đám cưới với nhà trai, bố mẹ góp ý, lên kế hoạch cho các hạng mục. Còn chuyện sính lễ để nhà trai tự quyết vì thách cưới chỉ là hình thức".
Đến khi làm đám cưới vào tháng ba năm nay, nhà trai tặng Linh lễ đen (hay còn gọi lễ nạp tài) - món quà bố mẹ chú rể chuẩn bị, mang đến nhà gái nhằm thể hiện sự biết ơn gia đình đã sinh thành, dưỡng dục cô dâu - là ba phong bì trị giá 30 triệu đồng. "Bố mẹ và tôi đều cảm thấy số tiền đó là đã đủ. Sau cưới, bố mẹ tôi để các con sử dụng khoản này nhằm gây dựng cuộc sống hôn nhân", Linh tiếp tục.
Cô dâu mới Phương Trinh, 28 tuổi, nhân viên nhân sự, đến từ Biên Hòa, cảm thấy tục thách cưới từ nhà gái "không còn quá quan trọng và cần thiết vào thời nay". Cô nói: "Tôi nghĩ nếu nhà gái đòi hỏi sính lễ cưới, gồm có lễ đen, vàng nên tùy theo khả năng kinh tế của gia đình nhà trai. Khi chuẩn bị đám cưới cho con, ba mẹ tôi để phần này tùy theo sự sắp xếp phía sui gia".
Bố mẹ chồng Trinh sau đó tham khảo ý kiến chú rể, rồi hỏi con dâu xem phần lễ đen theo dự tính đã ổn hay chưa. Nhất quán suy nghĩ với gia đình, Trinh cũng tôn trọng ý kiến ban đầu từ nhà trai. Để san sẻ tài chính với bố mẹ, chồng cô còn tự nguyện đóng góp phần lễ đen.
Đám cưới của Phương Trinh có phần giống Huyền Linh khi bố mẹ cô cũng tặng lại toàn bộ lễ nạp tài gồm 50 triệu đồng cho vợ chồng cô. "Gia đình tôi không xem tiền nạp tài là sự bảo chứng sung túc cho hôn nhân, mà chỉ đơn giản là một phần hỗ trợ cho cuộc sống gia đình mới của hai con, chúc hạnh phúc", Trinh tiếp tục. Ngoài tiền mặt, bố mẹ chồng còn tặng Trinh một đôi bông tai kim cương, một bộ trang sức vàng gần hai lượng.
Cho rằng sính lễ cưới cần thiết về mặt phong tục là ý kiến của cô dâu Thùy Linh, 28 tuổi, làm chăm sóc khách hàng cho một công ty ở Bangkok, Thái Lan. "Với quan điểm cá nhân tôi, sính lễ cưới sẽ thể hiện được sự trân trọng của nhà trai đối với cô dâu mới cũng như nhà gái nói chung. Dẫu cho các nghi thức ngày nay được giản lược, sính lễ vẫn cần được trình ra đầy đủ để dòng họ nhà gái có thể chứng kiến, yên tâm cô dâu mới được nhà chồng thương yêu, trân trọng", Thùy Linh nói.
Tuy nhiên, cô gái 9X không quan trọng số tiền trong phong bì lễ đen dày bao nhiêu, mà để nhà trai tự chuẩn bị theo điều kiện của gia đình. Gia đình cô cũng không coi đây là sự bảo chứng sung túc cho hôn nhân. Họ coi sính lễ cưới, gồm tiền nạp tài, sẽ giúp hôn lễ được tươm tất, đúng phong tục truyền thống và yên tâm về tinh thần.
"Ba tôi không đưa con số thách cưới, mà chỉ đề xuất với nhà trai về số lượng mâm quả là 6 để phù hợp lễ nghi miền Tây. Trong 6 mâm này có một mâm trầu cau, còn lại tùy ý nhà trai. Ba mẹ và tôi đều có suy nghĩ sự sung túc cuộc sống sau này sẽ dựa vào sự nỗ lực của cả hai vợ chồng tôi", Thùy Linh tiếp tục.
Theo Kim Tiên, co-founder của December Wedding Planner, từng có kinh nghiệm tổ chức hàng trăm đám cưới lớn nhỏ tại Việt Nam, sính lễ cưới đã có từ lâu đời và khác biệt theo vùng miền. Người miền Bắc thường chọn mâm quả cho sính lễ theo số lẻ 5, 7 hoặc 9 mâm. Người miền Trung, miền Nam thường yêu cầu nhà trai đưa mâm quả là số chẵn 6 hoặc 8.
Trong đó, sính lễ thường gồm các tráp trầu cau, trà - rượu - nến - đỏ, mâm bánh ăn hỏi, trái cây, mâm xôi gấc, mâm gà/heo quay, tiền nạp tài, có thể có vàng. Ở miền Nam, nhà trai thường bỏ tiền nạp tài vào bao lì xì đỏ to và đưa cho nhà gái vào ngày rước dâu. "Ngày nay, nhà trai ít cho vàng cưới vào sính lễ vì vàng đắt. Mức tiền nạp tài phổ biến mà nhà trai đưa ra thường từ 30 triệu đồng trở lên. Món quà này thường được coi như một số vốn mà gia đình đôi bên cho hai vợ chồng khi bắt đầu cuộc sống mới", Kim Tiên cho hay.
Theo chuyên gia, nhà gái thường nhìn vào khả năng tài chính của nhà trai để đưa ra con số thách cưới phù hợp. "Nếu nhà gái yêu cầu số lễ đen vượt quá 200 triệu đồng, đó sẽ là con số cao so với mặt bằng chung", chị nói.
Trong trường hợp nhà trai không đáp ứng được tiền thách cưới mà nhà gái đưa ra, chuyên gia gợi ý cô dâu chú rể nên thảo luận kỹ với nhau, bàn lại với gia đình mình. "Có một số cặp tự bỏ tiền túi ra để bù tiền thách cưới cho nhà trai. Nhưng những trường hợp trên khá hiếm. Đa số nhà gái và nhà trai khi bàn tính hôn nhân cho con mình, họ đã có sự hiểu biết nhất định về thông gia, có tình cảm sui gia. Nhất là nhà gái sẽ gả con mình về nhà bên ấy, nên sẽ biết điều thách cưới phù hợp. Chỉ trừ khi nhà gái từ đầu không vừa lòng chú rể hay nhà trai, không hào hứng gả con, họ mới thách cưới cao", chuyên gia nói.
Hằng Trần
Ảnh: December Wedding Planner