Dodin Bouffant (Benoît Magimel) là người sành ăn, dành nhiều thời gian nghiên cứu ẩm thực và luôn nghiền ngẫm, khám phá những món ăn ngon. Eugénie (Juliette Binoche) là người có khẩu vị tuyệt vời, nấu ăn bản năng, không tuân theo công thức chuẩn chỉnh. 20 năm cùng một mái nhà, họ chia sẻ đam mê mỹ vị được hun đúc từ gian bếp luôn đỏ lửa, nơi chàng biên công thức, nàng biến chúng thành những món ăn.
30 phút đầu tiên, Muôn vị nhân gian (The Pot-au-Feu) dẫn bước người xem vào khu bếp quen thuộc của hai nhân vật chính. Ở đó, không câu chuyện, không nhạc nền, không ẩn ý khó hiểu, những bước chân và động tác làm bếp uyển chuyển, phối hợp nhịp nhàng của Eugénie, Dodin cùng hai cô bé Pauline và Violette làm bật lên mối giao cảm diệu kỳ.
Với những khoảnh khắc đầu tiên đó, đạo diễn Trần Anh Hùng mau chóng phủ bóng tình yêu lên những sinh hoạt đời thường nhất. Eugénie và Dodin kiệm lời, ít trao đổi việc cần làm nhưng chỉ bằng một ánh nhìn, họ vẫn biết đối phương cần gì. Âm thanh từ cặp trứng lạch cạch trong nồi nước đang sôi, tiếng thăn bê xèo nhẹ trên chảo nóng, tiếng lách tách của hành gừng trong nồi cá ninh như những thanh âm nhỏ bé của thứ tình cảm kín kẽ nhưng thực tế đã sôi sục từ lâu.
Eugénie và Dodin cảm mến nhau trong hoàn cảnh trai đơn gái chiếc, hầu như không gì có thể cản ngăn được tình yêu họ dành cho nhau. Song, dù Dodin nhiều lần khao khát trao cho Eugénie một danh phận, cô vẫn luôn khước từ. Eugénie coi trọng những khoảnh khắc tươi vui của cả hai trên hành trình đồng điệu hơn là một đích đến cho hạnh phúc lứa đôi, nơi hôn nhân như món tráng miệng được phục vụ trước, khi điều ngọt ngào lại là khởi điểm cho những thứ chua chát, nặng nề về sau.
Với Eugénie, tình cảm dành cho Dodin được cô trao gửi qua từng món ăn trau chuốt về kỹ thuật nấu lẫn cách trình bày. Eugénie ra vườn từ khi mặt trời chưa ló dạng, chọn lựa từng nguyên liệu tươi ngon nhất: phủi đất kiểm tra củ khoai sắn vừa đào, kỹ lưỡng gọt vỏ củ cà rốt vừa bằng ngón tay út, cẩn thận kiểm tra từng lớp lá của bát salad xanh tươi.
Quan sát Dodin ăn ngon, Eugénie mừng thầm. Dodin dùng bữa trên bàn ăn được bài trí lộng lẫy, cô lại chọn góc bếp là nơi thưởng thức thành quả. Trước lời đề nghị ăn cùng những người bạn của Dodin, Eugénie ngại ngùng từ chối. Eugénie cảm thấy thoải mái nhất khi ở vị trí đứng sau chứ không phải kề cạnh Dodin. Dù là người Pháp, Eugénie được đạo diễn gốc Việt xây dựng với nhiều nét đặc trưng của phụ nữ Á Đông: vun vén cho căn bếp không màng cực nhọc, dốc lòng chăm sóc người mình thương và luôn giữ khoảng cách nhất định với đấng nam nhi.
Dodin lại khác, luôn mong muốn Eugénie xuất hiện bên cạnh mình. Anh gọi tên Eugénie mỗi khi không thấy cô. Về nhà sau buổi yến tiệc dài 8 tiếng, anh vẫn muốn ăn đồ cô nấu để cân bằng lại khẩu vị. Eugénie lộ vẻ mệt mỏi, Dodin nhanh chóng gọi bác sĩ đến kiểm tra. Khi Eugénie ngã bệnh, Dodin lao vào bếp, mày mò nguyên liệu, lóng ngóng uốn miếng đường nâu nóng hổi làm vật trang trí, tạo món ăn ngon miệng, đẹp mắt chinh phục trái tim tri kỷ.
Muôn vị nhân gian lãng đãng và giàu chất thơ, hệt như những lời tự tình Eugénie và Dodin dành cho nhau. Ở đó, Eugénie cho biết mình ít khi khóa trái cửa phòng như lời tỏ bày cảm xúc với Dodin. Dodin hỏi Eugénie liệu có thể ngắm nhìn cô ăn thay cho câu nói yêu đơn thuần. Qua hai thập kỷ kề cạnh, họ vẫn tương kính như tân và tôn trọng nhau từ những điều nhỏ nhặt nhất.
The Pot-au-Feu, tên gốc bộ phim, là món bò hầm rau củ quen thuộc của ẩm thực Pháp, cũng là hình ảnh ẩn ý cho mối quan hệ giữa Dodin và Eugénie. Với nguyên liệu ít ỏi, vẻ ngoài mộc mạc và cách làm đơn giản, món ăn ẩn chứa tính phức tạp của nhiều tầng hương vị nhờ sự kỳ công ở khâu nêm nếm gia vị, nhằm mang lại nước dùng thơm ngon và khác hẳn những món bò hầm khác.
Giống Pot-au-Feu, tình cảm của Dodin và Eugénie cũng đã được nung nấu nhiều năm để đạt đến độ chín. Quá trình đó, họ luôn biết thêm thắt những cử chỉ tinh tế, lời nói ý nhị, tạo nên xúc cảm nồng nàn của cặp đôi "già nhân ngãi, non vợ chồng".
Không chỉ mang đến sự thổn thức bằng chuyện tình diễm lệ, Muôn vị nhân gian còn đánh thức giác quan người xem với những khung hình duy mỹ, nịnh mắt nhưng không để lại cảm giác giả tạo.
Súp kem béo ngậy ủ trong vỏ bánh ngàn lớp. Sườn nướng cháy cạnh phủ thêm nước sốt óng ánh vàng. Tôm đất đỏ au ngâm mình trong bát nước đá. Bánh gato cùng lớp kem mềm mại. Quả lê ngâm mướt mát đặt điệu đà trên đĩa sành. Hình ảnh các món ăn được ghi lại chân thực, cuốn hút thị giác, khơi dậy vị giác, gợi cảm giác thèm thuồng. Với hình ảnh làn khói nghi ngút tỏa ra từ những nồi canh, chảo dầu, người xem vừa cảm nhận được sức nóng của căn bếp, vừa như ngửi được cả hương thơm.
Khi những khung hình cuối cùng của Muôn vị nhân gian khép lại, dòng credit đầu tiên hiện lên hàng chữ "À Yên Khê" ("Gửi Yên Khê"), vị đạo diễn trao gửi tình cảm dạt dào cho vợ - người đã đồng hành cùng anh trên con đường nghệ thuật suốt ba thập kỷ. Dòng chữ ấy gieo vào lòng khán giả dư vị hạnh phúc của tình yêu, tình tri kỷ, giống tình cảm Dodin dành cho Eugénie trong câu chuyện màn ảnh.
Họa sĩ Trần Nữ Yên Khê là giám đốc mỹ thuật trong nhiều dự án của đạo diễn Trần Anh Hùng, hiện thực hóa những ý đồ của anh về bối cảnh, phục trang, ánh sáng và tạo dựng nhiều hình ảnh đẹp mắt. Sau những thước phim đậm dấu ấn Trần Anh Hùng, chưa bao giờ thiếu vắng bóng hình Trần Nữ Yên Khê.
Ở Muôn vị nhân gian, chị kết hợp hài hòa màu sắc trầm, trung tính của trang phục với bối cảnh nước Pháp những năm 1880, làm nổi bật nhân vật và cảnh sắc, tạo nên những phân cảnh đẹp như tranh. Ánh sáng từ phong cảnh tuyệt mỹ cũng được Trần Nữ Yên Khê tận dụng để lột tả cảm xúc nội tâm.
Ánh nắng hắt từ khung cửa sổ làm rực lên tình yêu cháy bỏng của Dodin và Eugénie dành cho ẩm thực và dành cho nhau. Ánh trăng sáng trong đêm hè miên man khắc họa nỗi suy tư của hai người bạn đồng hành. Ở phân cảnh one shot cuối phim, sự tính toán kỹ lưỡng của Trần Anh Hùng và Trần Nữ Yên Khê mang đến cảnh phim ấn tượng, đúc kết trọn vẹn hành trình yêu trải dài bốn mùa giữa hai nhân vật chính.
Juliette Binoche và Benoît Magimel - đôi tình nhân vàng một thời của điện ảnh Pháp - tương tác ăn ý. Ở mỗi khoảnh khắc xuất hiện cùng nhau, họ đều lan tỏa niềm hạnh phúc, hân hoan đến người xem. Song, mạch truyện ít diễn biến chưa giúp các diễn viên phát huy tối đa nội lực diễn xuất.
Muôn vị nhân gian là chuỗi hình ảnh thanh tao gắn kết bằng nhịp phim chậm rãi, dễ chịu. Với cuốn phim mới nhất, đạo diễn Trần Anh Hùng cho thấy sự vừa vặn trong cách phát triển và làm chủ mỹ cảm, giúp Muôn vị nhân gian dễ xem, dễ cảm và trở thành một trong những tác phẩm hay nhất trong sự nghiệp của vị đạo diễn người Pháp gốc Việt.
Đỗ Hoàng