Căn lán rộng 15 m2 làm từ 12 thanh gỗ, trên phủ bạt, nằm cheo leo bên vệ đường liên thôn, giữa sương mù vây bủa và nhìn xuống là một ruộng ngô nhiều ngày nay trở thành "lớp học" của Lầu Mí Xá. Căn lán giúp Xá online với các bạn lớp Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia.
Kể từ sau Tết Nguyên đán, trường của Xá cho sinh viên nghỉ học do ảnh hưởng của Covid-19. Nhiều ngày nằm nhà sốt ruột chờ tin, cuối cùng cậu cũng nhận được thông báo trường triển khai dạy học trực tuyến. Xá tính chắc phải bảo lưu kỳ học này bởi trường Sủng Của, nơi có kết nối Internet duy nhất của thôn, cách nhà Mí Xá 1 km, đã thành điểm cách ly tập trung cho những người đi làm ăn từ Trung Quốc về. Xá nghĩ đến cột sóng ở xã Mậu Long bên cạnh, nhưng đi tới đó cũng phải tầm 20 km. Cậu sinh viên đi "săn Internet" trên những ngọn núi cao sau nhà nhưng sóng chập chờn, kết nối bị ngắt quãng.
"Một lần tình cờ đi qua đoạn đường này, thấy bắt được 4G nên tôi quyết tâm dựng lán ở đây để theo học lâu dài", Xá nói.
Xá xin bố 12 cây gỗ và 8 tấm ván gỗ. Bốn chiếc cột được cắm xuống nương ngô, lèn đá chặt quanh chân. Tám chiếc cọc khác được dựng lên thành khung nhà, nẹp buộc với nhau chắc chắn bằng đinh vít và dây thép. Với sự giúp sức của một người bạn, sau một ngày lao động, khi hai tấm bạt phủ lên trên nóc, chiếc lán được định hình. Xá về mua dây thép, đinh vít, bạt nhựa... hết gần 300.000 đồng.
Buổi học trực tuyến đầu tiên của lớp Xá bắt đầu lúc 6h30 hôm 6/4, lúc này ở xã Sủng Trái trời vẫn tối mịt. Xá lấy dây điện ở nhà và mượn thêm họ hàng tổng cộng được hơn 200 m dây, dẫn điện ra lán để có ánh sáng. Trong lán, Xá đóng một chiếc bàn gỗ, vài mảnh chăn ấm, một chiếc khèn, một can nước để đánh răng rửa mặt.
Ngay tối đó, Xá cùng một người bạn ngủ lại để kiểm định chất lượng lán. Giữa đêm mưa to, hai chiếc bạt phủ lên mái không ngăn nổi những giọt mưa bắn vào lán, rơi trúng người Xá. Hôm sau, cậu lại ra chợ mua thêm một tấm bạt nữa rồi phủ lên mái. Những ngày gần đây thời tiết khá lạnh, Xá chỉ ra lán lúc học, thời gian còn lại về nhà giúp bố mẹ ruộng nương, cho gà ăn, cắt cỏ bò, cho lợn ăn...
Kể về quá trình bắt sóng học online, Xá cho biết do điện thoại bắt sóng kém nên phải mượn thêm máy của em họ, treo ở vị trí tốt nhất để hứng sóng 4G, rồi đặt chế độ chia sẻ kết nối dữ liệu sang điện thoại của mình để học.
"Hôm đầu tôi học môn quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường, rất may sóng tốt nên buổi học suôn sẻ. Cô Bình (phó phòng đào tạo của học viện) nói nếu hôm nào trời mưa, tôi có thể nghỉ học, cô sẽ gửi video bài giảng cho", Xá kể.
Xuống Hà Nội ba năm trước để theo học Học viện Hành chính Quốc gia, ước mơ duy nhất của Mí Xá là trở thành cán bộ xã. Cả nhà sống dựa vào nương ngô, nhiều khi cơm chẳng đủ ăn nhưng chưa bao giờ cậu ngưng ước mơ thuở nhỏ.
Năm lớp 12, thấy các bạn cùng trang lứa đã lấy vợ sinh con, Xá vẫn mải mê với chuyện học hành không yêu đương, mẹ bắt cậu bỏ học lập gia đình. Chàng trai trẻ lần đầu cãi mẹ để thực hiện ước mơ. "Tôi bảo mẹ: 'Nếu lấy vợ, mẹ tự lấy, tự ở. Con phải đi học để làm cán bộ thì mới không phải làm thuê, lại giúp đỡ được người khác'", Mí Xá nói.
Thi đỗ vào đại học, Mí Xá trở thành người duy nhất trong thôn hơn 70 nóc nhà theo học đại học ở Hà Nội. Xá cũng là lứa sinh viên cuối cùng của Học viện Hành chính Quốc gia, vì nơi này đã chuyển sang đào tạo cán bộ.
Năm thứ nhất đi học dưới Hà Nội, Mí Xá làm đủ nghề từ bốc vác đến thợ sơn để có tiền trang trải chi phí. Sau khi thi được bằng lái, cậu mang chiếc xe máy đổi từ con bò duy nhất trong nhà xuống Hà Nội làm xe ôm công nghệ.
Từ chỗ lơ ngơ đường sá Hà Nội, bị khách hủy chuyến, bị mắng, Lầu Mí Xá đã trở thành tài xế xe công nghệ quen thuộc đường đi lối lại ở Hà Nội. Cứ sáng đi học, chiều chạy xe, tiền học được miễn, Xá nuôi đủ bản thân. Ba năm đi học ở thành phố, chàng thanh niên 21 tuổi chưa phải xin bố mẹ một đồng.
Lầu Mí Xá dự định tốt nghiệp đại học sẽ ở lại Hà Nội 1-2 năm để làm việc lấy kinh nghiệm, sau đó sẽ về quê. Anh trai cả qua đời năm Xá học lớp 8, chị gái đi lấy chồng nên nguyện vọng của cậu là ở gần cha mẹ.
"Nhưng nếu không xin được việc, em sẽ về chăn nuôi", Xá chia sẻ.
Chia sẻ về nghị lực vượt khó của chàng sinh viên Lầu Mí Xá, cô Lý Kim Bình (Phó phòng Quản lý Đào tạo và Phát triển nhân lực hành chính - Học viện Hành chính Quốc gia) cho biết câu chuyện của Lầu Mí Xá được các thầy cô biết được qua kênh của một sinh viên khác trong trường.
"Lầu Mí Xá học nội trú từ năm 12 tuổi nên tính tự lập rất tốt. Cậu ấy là tấm gương để những bạn sinh viên miền núi, những nơi còn gặp nhiều khó khăn phấn đấu, cố gắng học tập", cô Bình nói.
Nguyễn Ngoan