Sáng 9/6, đoàn công tác đặc biệt, gồm Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, công an TP HCM, Viện KSND TP HCM và các cơ quan có liên quan đã tiến hành thực nghiệm điều tra vụ án Chen Hsin Hsiung (Trần Sỹ Hùng), 43 tuổi, quốc tịch Đài Loan đã vận chuyển lậu hàng ngàn viên kim cương qua cửa khẩu quốc tế Tân Sơn Nhất, TP HCM. Đây được xem là vụ chuyển lậu kim cương lớn nhất từ trước đến nay bị lực lượng Công an TP HCM khám phá vào tháng 9/2004.
Lúc 15h45, ngày 14/9/2004, chiếc máy bay chở hành khách từ Đài Loan đáp xuống sân bay Tân Sơn Nhất. Sau khi thực hiện xong các thủ tục nhập cảnh vào Việt Nam như những hành khách khác, Hùng điềm nhiên xách hành lý tiến ra ngoài. Vừa ra khỏi phòng cách ly, Hùng lộ rõ chút bối rối khi nhìn thấy một số cán bộ, chiến sĩ công an đứng chờ trước cửa. Hai sĩ quan công an tiến tới mời Hùng vào phòng riêng làm việc.
Tại đây, trước sự chứng kiến của một vị khách cùng đi máy bay với Hùng, các nhân viên công lực tiến hành kiểm tra hành lý của vị khách người Đài Loan này. Thật bất ngờ, trong hai vali của Hùng, cơ quan chức năng đã phát hiện 229 viên kim cương được giấu rất khéo dưới dạng những vỉ thuốc tây. Số kim cương này (mỗi viên có trọng lượng từ 2-3,5 cara), Hùng hoàn toàn không khai báo với hải quan khi làm thủ tục nhập cảnh. Như vậy, số hàng nhập lậu có giá trị lớn đã thoát khỏi sự kiểm soát của các cán bộ hải quan và cả máy soi một cách dễ dàng! Ngay lập tức, Hùng bị bắt tạm giam.
Tại buổi thực nghiệm điều tra sáng 9/6, ông Hùng được chuyển từ trại giam đến cơ quan điều tra để tái dựng việc đóng gói và vận chuyển lậu kim cương vào Việt Nam. So với khi bị bắt, Hùng gầy đi nhiều, nhưng nét mặt vẫn tỉnh bơ và luôn tươi cười chào mọi người. Sau khi nhận lệnh của một sĩ quan công an, Hùng đã diễn lại cảnh bỏ những viên kim cương vào các vỉ nhựa để chống trầy, xước, sau đó đóng thành 4 gói nhỏ, rồi lần lượt bỏ vào 2 chiếc vali.
Với cách vận chuyển khá đơn giản trên, Hùng đã 50 lần nhập cảnh vào Việt Nam trên danh nghĩa đi du lịch và thương mại và mỗi lần như vậy, anh ta đều mang trót lọt vào Việt Nam từ 200-500 viên kim cương, thậm chí có lần mang cả 1.000 viên! Gần như là một thông lệ, bình quân mỗi tháng, Hùng xuất cảnh và nhập cảnh vào VN 4 lần, kể cả việc ăn mặc và hành lý mang theo đều không đổi... Thế nhưng, hầu hết các lần vận chuyển này, Hùng đều qua mặt được cán bộ hải quan cửa khẩu quốc tế Tân Sơn Nhất. Đặc biệt, Hùng đã vô hiệu hóa được cả các máy soi có nhiệm vụ phát hiện các “vật thể lạ” (các chất hữu cơ và vô cơ) trong hành lý của hành khách, được đánh giá là khá hiện đại.
Khoảng 11h15, đoàn công tác đã di lý Hùng cùng hành lý, trong đó có kim cương, ra sân bay để cho chạy thử qua máy soi. Tuy nhiên, tại đây, lãnh đạo Trung tâm An ninh hàng không Cụm cảng Hàng không miền Nam đã buộc phóng viên các báo phải đứng ở ngoài vì lý do... “bảo mật”!?
Vào thời điểm cuối năm 2003 và những tháng đầu năm 2004, tình hình mua bán đá quý, đặc biệt là mặt hàng kim cương trên địa bàn TP HCM, nhất là khu vực quận 5 trở nên sôi động, phức tạp. Trước hiện tượng lạ này, lãnh đạo Công an TP HCM đã giao trách nhiệm cho lực lượng Cảnh sát Kinh tế Công an TP HCM phối hợp với Công an quận 5 tung lực lượng nắm tình hình. Qua nhiều tháng trinh sát, lực lượng công an đã dần làm hé lộ một đường dây vận chuyển lậu kim cương lớn bằng đường hàng không.
Đứng đầu đường dây này là Trần Sỹ Hùng và hơn 10 đối tượng có máu mặt trong việc kinh doanh mặt hàng này. Sau khi hàng qua lọt cửa khẩu sân bay, Hùng trực tiếp hoặc giao cho đàn em đi hợp thức hóa số kim cương lậu bằng cách đưa đến các trung tâm giám định của các công ty vàng bạc đá quý để giám định kích cỡ, chất lượng theo từng viên hoặc từng lô hàng. Với biên bản giám định có được, Hùng và đồng bọn dễ dàng đem hàng đi chào bán tại các nơi trên địa bàn TP HCM và một số tỉnh phía Bắc.
Để che mắt công an, Hùng đã thuê một quầy kinh doanh vàng bạc đá quý ở chợ Thiếc (quận 11, TP HCM) để làm nơi giao dịch. Đầu năm 2004, Hùng mướn thêm một quầy tại Trung tâm Thương mại Thuận Kiều Plaza do ba chị em nhà họ Cổ (người Hoa) đứng bán. Tại TPHCM, Hùng đăng ký tạm trú tại khách sạn Hạnh Long nhưng thực tế luôn thay đổi chỗ ở nhằm tránh sự theo dõi của công an. Trước khi bị bắt, Hùng thuê một căn hộ ở tháp C Trung tâm Thương mại Thuận Kiều Plaza vừa để ở và cũng là “tổng hành dinh” điều hành buôn bán kim cương nhập lậu tại VN.
Theo Người Lao Động, cùng thời điểm Hùng bị bắt tại sân bay, cơ quan điều tra đồng loạt khám xét khẩn cấp các điểm kinh doanh, tiêu thụ kim cương nhập lậu của Hùng tại TP HCM, với tổng số kim cương thu giữ lên tới 2.182 viên và một số tài liệu liên quan đến việc mua bán. Qua khai thác tài liệu, cơ quan công an còn thu giữ thêm 335 viên kim cương từ 3 trung tâm giám định vàng bạc đá quý trên địa bàn TP HCM mà Hùng đã gởi nhờ giám định. Kết quả giám định của Công ty Vàng bạc đá quý cho thấy số kim cương thu giữ của Hùng đều là hàng thật.
Qua vụ này, dư luận không khỏi thắc mắc về việc vì sao hàng ngàn viên kim cương nhập lậu với tổng trị giá lên tới hàng triệu USD đã vào VN một cách trót lọt?