Gần 30 năm, xưởng phim hoạt hình Pixar đã cho ra mắt nhiều tác phẩm với ý tưởng độc đáo, nổi bật là việc nhân cách hóa những điều gần gũi trong cuộc sống con người. Đó là câu chuyện về đồ chơi có cảm xúc trong loạt phim Toy Story, cuộc đua tranh giữa các siêu xe trong Cars, thế giới cõi âm trong Coco hay sự tự vấn của linh hồn trong Soul.
Bộ phim mới nhất của hãng mang tên Elemental (Xứ sở các nguyên tố) tiếp nối tinh thần này. Về mặt ý tưởng, tác phẩm gợi nhiều liên tưởng đến Inside Out khi cùng đề cập đến các thành tố cơ bản trong quá trình hình thành và phát triển của nhân loại. Trong khi bộ phim ra mắt năm 2015 xoay quanh những cảm xúc then chốt của con người, Elemental khai thác tâm tình của các nguyên tố trong vũ trụ: lửa, nước, khí và đất. Dù vậy, cách chọn lọc và tiếp cận vấn đề giữa hai tác phẩm hoàn toàn khác nhau.

'Elemental' mượn câu chuyện về bốn nguyên tố lửa, khí, đất, nước để khắc họa nhiều vấn đề của xã hội đương đại. Ảnh: Pixar
Nàng lửa Ember sống cùng cha mẹ tại một thị trấn nhỏ trong thành phố Nguyên Tố. Gia đình cô mở một cửa hàng tạp hóa mang tên Lò Sưởi, buôn bán các mặt hàng đặc thù phục vụ cho những công dân lửa trong khu vực. Từ nhỏ, Ember đã phụ giúp cha bán hàng và luôn mong muốn được kế thừa sự nghiệp gia đình. Với bản chất là lửa, Ember luôn cọc cằn, thiếu bình tĩnh và dễ nổi nóng với những người xung quanh, kể cả khách hàng.
Một ngày, cô tình cờ chạm mặt Wade, chàng nước làm công việc thanh tra dịch vụ công ích trong thành phố. Mang đặc tính của nước, Wade mềm mại trong cách giao tiếp, nhạy cảm và mau nước mắt. Sự gặp gỡ của hai nhân vật kéo Ember vào hành trình khám phá thế giới và tìm ra giá trị thật của bản thân.
Cuộc nên duyên của lửa và nước
Elemental có bản chất là một câu chuyện tình. Cách phát triển của bộ phim mang phong cách của dòng phim romantic comedy (tình cảm – hài). Xuất thân từ hai môi trường đối lập, Ember và Wade đụng mặt trong một tình huống trớ trêu. Đúng như lửa gặp nước, cả hai đều khó chịu khi liên tục va phải nhau. Sau một loạt sự kiện, họ dần tìm được sự đồng điệu.

Chuyện tình giữa nàng lửa và chàng nước tạo nên nhiều tình huống thú vị, ẩn dụ về sự hòa hợp giữa các cá thể khác biệt. Ảnh: Pixar
Bộ phim khắc họa rõ nét sự tương phản giữa Ember và Wade. Không đơn thuần tách biệt về tạo hình, hai nhân vật còn khác nhau về tính cách. Ember luôn nóng nảy, còn Wade vô cùng dịu dàng. Xuyên suốt phim, sự đối lập này mang đến nhiều tình huống dở khóc dở cười nhưng vẫn vô cùng đáng yêu.
Khi song hành, Ember và Wade dần bồi đắp khiếm khuyết của người còn lại. Đi cùng lửa, Wade trở nên nồng nhiệt và mạnh mẽ hơn. Trong khi đó, với nước cạnh bên, sự nóng tính bộc phát của Ember dần dịu lại. Màn chạm tay giữa hai nguyên tố ngỡ sẽ không bao giờ xảy ra mang đến ý nghĩa to lớn về sự hòa hợp giữa hai cá thể khác biệt.
Ranh giới lý tưởng bản thân và trách nhiệm gia đình
Dù vậy, chuyện tình trong Elemental chỉ mang vai trò như chất xúc tác thúc đẩy những thông điệp về gia đình và trách nhiệm cá nhân. Gia đình Ember được xây dựng dựa trên khuôn mẫu của một gia đình châu Á truyền thống. Gầy dựng sự nghiệp từ hai bàn tay trắng, cha Ember luôn tự hào về di sản của mình và mong muốn con gái kế tục gia nghiệp.
Ở góc nhìn của Ember, cô chưa bao giờ cảm thấy phiền lòng về điều này. Cố gắng mỗi ngày để tiếp quản công việc gia đình, Ember cho rằng đó là trách nhiệm của phận làm con. Khi gặp Wade, cô nhận ra thiên hướng nghệ thuật của chính mình nhưng lại nhanh chóng phủ nhận nó.
Ember là hình mẫu người con hiếu đạo, sống vì gia đình mà quên đi khát vọng bản thân, chấp nhận đánh đổi tương lai để đền đáp công lao dưỡng dục của đấng sinh thành. Dù vậy, qua chuyến hành trình cùng Wade, cô bừng tỉnh trước câu hỏi muôn thuở của thế hệ trẻ: "Chúng ta nên chọn sống theo kỳ vọng của cha mẹ hay thực hiện điều mình làm tốt nhất?".
Xuyên suốt tác phẩm, hình ảnh cây cầu nối liền thị trấn lửa và trung tâm thành phố như ẩn ý cho bản ngã của Ember, gắn kết hiện tại và tương lai của cô nàng. Về hướng trung tâm, Ember chạy theo tiếng gọi của con tim với khát khao theo đuổi ước mơ. Ở chiều ngược lại, cô trở về làm người con hiếu thảo và tập trung giữ gìn nề nếp gia phong.

Ember giấu khát vọng cá nhân để làm hài lòng cha mẹ. Ảnh: Pixar
Nỗi lòng dân nhập cư
Qua câu chuyện của gia đình Ember, Elemental còn đề cập đến số phận của những người lưu vong. Thành phố Nguyên Tố khởi nguồn với chỉ ba nguyên tố: nước, khí và đất. Tại đây, nước tưới tắm cho đất nở hoa, trong khi khí là một dạng khác của nước. Với những cư dân, sự xuất hiện của lửa có thể gây nguy hiểm cho họ. Do đó, khi nhập cư vào xứ sở này, gia đình Ember nhanh chóng nhận phải thái độ ghẻ lạnh từ những người xung quanh.
Với thân phận xa xứ, cha mẹ Ember vượt qua định kiến để lo cho con gái cuộc sống đủ đầy, đồng thời mở đường cho những cư dân lửa khác đến đây sinh hoạt. Đạo diễn Peter Sohn là con trong một gia đình Hàn Quốc nhập cư đến Mỹ. Do đó, anh đã gửi gắm những trải nghiệm chân thực của cha mẹ suốt bộ phim.
Thế giới nhiệm màu của Pixar
Pixar tiếp tục gây ấn tượng trong việc xây dựng thế giới. Với hàng loạt công trình kiến trúc nổi bật, thành phố Nguyên Tố hiện lên là một đô thị sầm uất và hiện đại, đồng thời vẫn có nét cổ kính. Xứ sở này là sự tổng hòa của cả bốn nguyên tố với nhiều nét đặc trưng: cối xay gió lấy cảm hứng từ khí, nông trại mang hình hài đất, tàu điện chạy bằng năng lượng nước và những cửa hàng lẩu nghi ngút khói trong khu phố lửa.
Bên cạnh đó, Elemental cũng khắc họa sự đối lập giữa môi trường sống của nước và lửa, từ đó làm bật lên tính cách nhân vật. Gia đình Wade sống biệt lập trong một căn chung cư cao cấp với nội thất hiện đại, mang tư tưởng cấp tiến và thiên hướng sống vì bản thân nhiều hơn.
Trong khi đó, lý tưởng sống vì mọi người của Ember lại xuất phát từ tính cộng đồng trong thị trấn nơi cô lớn lên. Khu phố lửa được xây dựng với những sắc độ đỏ khác nhau, gợi nhiều liên tưởng đến văn hóa phương Đông. Ngoài ra, phong tục tập quán và cách ứng xử của những cư dân nơi đây cũng đậm màu châu Á.

Xứ sở các nguyên tố được thiết kế cuốn hút thị giác. Ảnh: Pixar
Sau 5 năm, Pixar trở lại truyền thống phát một tựa phim ngắn trước khi trình chiếu tác phẩm chính thức. Carl's Date xoay quanh cuộc sống của ông già Carl và chú chó Dug sau những sự kiện trong Up (tượng vàng Oscar cho "Phim hoạt hình xuất sắc" năm 2010). Vỏn vẹn 10 phút, tác phẩm mang đến nhiều tiếng cười ý nhị và chân thành, tạo nền tảng cảm xúc cho người xem trước khi thưởng thức Elemental.
Trailer phim hoạt hình 'Elemental'
Đỗ Hoàng