Ra mắt liền nhau vào hai năm 1994 và 1995, Chungking Express (Trùng Khánh sâm lâm) và Fallen Angels (Đọa lạc thiên sứ) cùng khắc họa những gương mặt của nỗi cô đơn nơi phố thị, với cách kể song hành hai tuyến truyện tương đồng.
Nửa đầu Chungking Express gói gọn một đêm lướt ngang đời nhau của nữ sát thủ tóc vàng (Lâm Thanh Hà) và chàng cảnh sát mang mã hiệu 223 (Kim Thành Vũ). Nửa sau kể về mối tình đơn phương của Phi (Vương Phi) dành cho cảnh sát 663 (Lương Triều Vỹ).
Fallen Angels lại lồng ghép đan xen hai cặp nam nữ chính. Cô nàng phụ tá (Lý Gia Hân) si mê kẻ đánh thuê (Lê Minh). Chàng câm (Kim Thành Vũ) mải miết chờ đợi một ngày được cô gái thất tình (Dương Thái Ni) gật đầu làm người yêu, nhưng chỉ được xem như một trạm dừng chóng vánh.
Những cuộc gọi níu giữ yêu thương
Giữa thập niên 1990 ở châu Á, máy nhắn tin và điện thoại bàn là những món đồ thông dụng, cũng là dấu hiệu của sự kết nối đầy tính thời thượng - không khác gì Internet và mạng xã hội bây giờ. Tuy nhiên, bước vào thế giới điện ảnh Vương Gia Vệ, hai món đồ ấy biểu thị ý nghĩa ngược lại, gắn liền nhân vật của Kim Thành Vũ trong Chungking Express và Dương Thái Ni trong Fallen Angels.
Kim Thành Vũ trong 'Chungking Express' gắn liền những cuộc gọi điện thoại công cộng và chiếc máy nhắn tin. Ảnh: Baidu
Bị bồ đá, anh cảnh sát 223 ngày ngày gọi lên tổng đài vài bận, chờ người thương nối lại tình cảm. Đáng buồn, hòm thư hầu như trống rỗng. Họa chăng, chỉ có những tin nhắn vô thưởng vô phạt gửi đến anh.
Chẳng còn ai trò chuyện tối ngày, 223 dành mọi khoảng trống cuộc đời đứng bên bốt điện thoại, kiếm người đối thoại cho qua ngày đoạn tháng. Nhưng xem ra, ai cũng hắt hủi anh. Mấy cô tình cũ nay đã chồng con đủ đầy. Mấy cậu bạn xưa cũng bận cuộc đời riêng. Người thân của cô bạn gái gần nhất tìm cớ tránh mặt.
Chung số phận thất tình với 223 trong Chungking Express, nữ tiếp viên hàng không của Fallen Angels cũng "đam mê" gọi điện. Nhưng không phải kiếm người nói chuyện phiếm, cô bốc máy chửi rủa tình địch.
Một anh chàng miệng nói rổn rảng nhưng cười gượng gạo. Một cô nàng thét ra lửa nhưng nỗi bực tức chẳng mấy nguôi ngoai. Họ cứ nói, đầu dây bên kia chẳng rõ đáp câu gì. Người xem khó tránh mối nghi hoặc họ có thực sự gọi được cho người cần gọi, hay vốn chỉ nói chuyện một mình. Chuỗi hình ảnh ấy gợi lên sự đứt gãy kết nối và niềm khao khát yêu thương của thị dân thời hiện đại.
Thà bị đánh còn hơn đơn lẻ một mình
Ấy là câu chuyện của Kim Thành Vũ trong Fallen Angels. Anh chàng mặt mũi thanh tao, lúc nào cũng nở nụ cười ngờ nghệch. Nhìn thế, ai nghĩ anh khổ! Dẫu khổ, anh cũng đâu thể biểu đạt ra. Đã không nói được, anh cũng chẳng gặp được ai chịu lắng nghe tiếng lòng.
Cô đơn quá, anh đành massage cho lợn trước khi làm thịt chúng, để có cảm giác "ai đó" cho mình chăm sóc. Có hôm, anh cà khịa đám giang hồ để bọn họ đấm cho sưng mặt. Thế mà, anh cứ cười hề hề, vì cuối cùng cũng có người chịu tương tác với mình.
Rồi một ngày, cô khùng thất tình xuất hiện. Cô đòi đi đâu, anh cũng theo cùng. Cô muốn đánh ghen hay la hét, anh đều chiều ý. Tưởng đời mình từ đây khác biệt, anh rốt cuộc cũng chỉ như những hộp dứa ở cửa hàng tiện lợi, đến ngày phải hết đát trong cuộc đời của người mình yêu.
Mong đợi được đáp lời yêu, chàng câm Kim Thành Vũ rốt cuộc cũng 'hết hạn sử dụng'. Ảnh: Baidu
Nỗi cô đơn có bao giờ hết đát
Là ngôi sao duy nhất góp mặt cả hai phim, Kim Thành Vũ được gắn với ý niệm về hạn sử dụng, trong cả Chungking Express và Fallen Angels.
"Chúng tôi chia tay vào Cá tháng Tư, nên tôi chỉ xem như nàng đang đùa giỡn. Tôi bằng lòng để nàng chơi trò này trong một tháng. Từ hôm chia tay, mỗi ngày tôi đều đặn mua một hộp dứa hết hạn vào ngày 1/5, bởi vì dứa là món May thích ăn nhất, còn 1/5 là sinh nhật tôi. Tôi tự thỏa thuận với mình tới khi mua đủ 30 hộp dứa, nếu như nàng vẫn không trở lại, thì cuộc tình này xem như hết hạn", 223 thủ thỉ về nỗi thất tình.
Với anh, cái kết đổ vỡ của cuộc tình 5 năm tựa như trò đùa hay lời nói dối anh chẳng thể tin được. 30 hộp dứa đếm ngược đến tuổi 25 vừa biểu hiện sự níu kéo tình yêu, ước mong gương vỡ lại lành; vừa cho thấy tâm lý trì hoãn đối mặt hiện thực không như ý.
Món dứa đóng hộp ngụ ý cho nỗi đơn côi như đúc thành khuôn mà kẻ cô đơn có thể chạm tay, đọc thấu. Còn hình ảnh 223 ăn liền một lúc 30 lon dứa cũng không thấy no biểu thị cơ thể và tâm trí anh hoàn toàn trống rỗng, khi mất đi chân ái đời mình.
Những hộp dứa hết hạn ngày 1/5/1994 biểu thị cho nỗi tình yêu hữu hạn, nỗi cô đơn vô hạn và cảm giác trống rỗng hậu chia tay. Ảnh: Baidu
Trong khi với chàng câm, bản thân anh chính là món đồ có hạn sử dụng được định đoạt bởi cô gái anh phải lòng. Anh tâm sự: "Tôi từng nghe nói bất cứ thứ gì cũng có hạn sử dụng. Tôi cứ tưởng tình yêu của nàng và Johnny sẽ sớm hết hạn. Nhưng ai ngờ thứ nhanh hết đát nhất lại là tôi!".
Người đơn độc, nhà cửa chẳng còn sức sống
Rời đi không một lời giã biệt, bạn gái của 663 như đánh cắp cả sinh khí của căn hộ họ từng chung sống. Từng món đồ uể oải làm anh phiền lòng phải lên tiếng: "Xà bông ơi, sao mày gầy thế? Sơ mi ơi, mày nhếch nhác quá rồi. Khăn mặt ơi, sao mày khóc mãi không thôi? Gấu bông ơi, đừng giận cô ấy nữa".
Đối thoại với từng món đồ thân thuộc, 223 thực chất đối đáp với nội tâm chính mình. Tâm trạng hụt hẫng, chẳng còn tha thiết đời sống trong anh tựa như lây lan cả căn nhà. Chủ nhân buồn lòng, nhà cửa đâu thể còn sức sống!
Cảnh sát 663 hỏi thăm từng món đồ trong nhà như tự vấn nỗi buồn đổ vỡ trong tâm. Ảnh: Baidu
Nỗi cô đơn xinh đẹp
Trái với những trái tim cô đơn u sầu đã nhắc tới, cô gái tên Phi nơi Chungking Express tìm thấy vẻ đẹp thật lấp lánh của nỗi cô đơn và tình yêu trong bóng tối.
Làm việc giữa nhóm đàn ông cục mịch, lúc nào Phi cũng trưng ra điệu bộ cứng nhắc và thái độ hời hợt. Gặp ai, cô cũng đối đáp chỏng lỏn, tảng lờ ánh mắt. Cô thích mở loa cỡ đại, vừa làm việc vừa lắc lư theo tiếng nhạc như chẳng hề có ai xung quanh.
Phi tận hưởng dư vị cô đơn. Ảnh: Baidu
Cửa tiệm nằm ở mặt phố đông vui là vậy, Phi chẳng hề hòa vào dòng người ngoài kia. Cô giấu mình trong một chiếc hộp đơn độc và phẳng lặng. Không ai đủ nhạy cảm nhận ra chiếc hộp, bản thân cô cũng chưa tìm được ai để bật mí về chiếc hộp này. Dẫu vậy, ở Phi chưa từng tỏa ra năng lượng muộn sầu. Mang thần thái nhẹ nhõm trong mọi khoảnh khắc, cô bộc lộ sự tận hưởng, thay vì chấp nhận hay chịu đựng mùi vị cô đơn.
Yêu thầm cảnh sát 663, Phi lén lút đến nhà anh dọn dẹp mỗi buổi chiều. Cô không chắc có vực lại niềm vui sống cho crush hay không, nhưng tìm niềm vui cho chính mình trước. Phi vừa muốn vừa sợ tấm chân tình của mình bị đối phương phát hiện. So với cảm giác say nắng dành cho 663, Phi càng yêu hơn bản thân mình của những tháng ngày đơn phương.
Giữ tâm thế trung dung cùng lối kể hóm hỉnh, đôi khi dàn dựng tình huống cường điệu, hai tác phẩm của Vương Gia Vệ chạm tới những mảng màu đa dạng của nỗi cô đơn nơi đô thị. Lẫn vào tiếng cười khi xem phim, khán giả cũng tìm thấy bóng hình bản thân hay trào dâng cảm giác muốn xoa dịu cho từng nhân vật.
Một số cảnh phim tương đồng giữa hai tác phẩm
'Mỗi tuần một phim hay' là chuyên mục chỉ có trên Ngôi Sao, cập nhật bài viết tại mục Phim hàng tuần. Mỗi bài viết giới thiệu một phim nổi tiếng của Việt Nam hoặc quốc tế với chủ đề đồng nhất trong tháng. Khép lại tháng 8 của 'Nỗi cô đơn nơi thành thị', mời quý độc giả đến với 'Những câu chuyện mùa thu' của tháng 9.
