Đàn chim đậu trên sông Đầm. Video: Sơn Thủy.
Sông Đầm rộng 200 ha, trải dài ba xã Tam Thăng, Tam Phú và phường An Phú, cách trung tâm TP Tam Kỳ khoảng 4 km. Nơi đây có điều kiện tự nhiên phong phú, thảm thực vật, hệ động vật đa dạng, cá tôm, lau sậy, cói, sen hòa quyện, tạo nên vẻ đẹp nguyên sơ. Trên sông, người dân dùng cây cắm xuống làm chuôm, chà dụ cá ở để bắt.
Mỗi chiều, trên các bãi cọc, cò nhạn đến đậu kín mặt sông. Số lượng quá đông, trong khi bãi cọc ít khiến nhiều con chim không còn chỗ, đậu trên đám bèo lục bình.
Cò nhạn ốc còn gọi là cò ốc, tên khoa học là Anatomus oscitans, thức ăn chủ yếu là ốc, ếch, nhái, cua, côn trùng lớn... Loài chim này nằm trong Sách đỏ Việt Nam.
Cò nhạn có đặc điểm mỏ màu vàng xám dài 10 cm, hình vòng cung; đầu, cổ và phần bụng màu trắng. Đôi chân màu đỏ, dài khoảng 20 cm; sải cánh rộng, trọng lượng mỗi con hơn 1 kg.
Ông Châu Thanh Phong, Chủ tịch xã Tam Thăng, chia sẻ rất vui mừng khi đàn chim hoang dã về sông Đầm. "Chính quyền địa phương đang trồng thêm cây xanh trên sông để tạo cảnh quan cho chim trú ngụ và vận động người dân làm thêm nhiều chuôm, chà để có nơi cho chim đậu", ông nói.
Anh Châu Văn Cư, 34 tuổi, ở xã Tam Thăng, thường chở khách du ngoạn trên sông Đầm, cho hay ba năm trước chim bay về đây. Sáng chúng bay đến tìm kiếm thức ăn trên sông và cánh đồng lúa ven sông.
Loài chim này thích ăn ốc bươu vàng. Trước đây, tại địa phương, ốc bươu vàng cắn phá gây thiệt hại nhưng từ ngày chim đến, diệt loài ốc này giảm thiệt hại cho người trồng lúa.
16h mỗi ngày, đàn chim đã no nê sẽ bay đến các dãy cọc nghỉ ngơi.
Ngoài loài chim này, trên sông Đầm còn có hàng ngàn con cò trắng về đây, đậu xen lẫn đàn chim hoang dã tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Chúng đậu san sát, người đến gần cách 20 m cũng không bay. Ở đây nghiêm cấm giăng lưới, dùng súng săn bắt.
Trước đây cò nhạn phân bố ở Đồng bằng sông Cửu Long và tỉnh Tây Ninh. Nơi sống của chúng là các vùng đất ngập nước như: hồ ao, kênh mương, sông, bãi bùn ngập nước, ruộng lúa...
Các nhà khoa học cho rằng việc cò nhạn có mặt tại sông Đầm là do biến đổi khí hậu dẫn đến môi trường sống thay đổi. Nguồn thức ăn ưa thích bị thay đổi nên chúng phải di chuyển đến nơi ở mới có môi trường sống và nguồn thức ăn phong phú hơn.
Ban đầu số lượng ít nhưng càng ngày đàn chim quy tụ về đông hơn bay kín bầu trời trên sông. Cách đây ba tháng, mỗi ngày có từ 3.000 đến 4.000 con.
Chập tối, đàn chim bay đi tìm nơi trú ngụ và sáng hôm sau quay lại sông Đầm tìm kiếm thức ăn.
Tiến sĩ Ngô Xuân Tường, Trưởng phòng Động vật học có xương sống, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, cho biết số lượng quần thể tại sông Đầm rất lớn so với các địa phương khác mà chúng di chuyển đến, như ở huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên; khu vực Đảo Cò, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương… "Điều tra khảo sát cho thấy người dân địa phương đã có ý thức bảo vệ rất tốt đàn chim này", ông Tường đánh giá.
