Khi Bill và Melinda Gates thành lập quỹ từ thiện mang tên cả hai vào năm 2000, Melinda rất vui khi được làm việc phía sau "hậu trường", để chồng đảm nhận các bài phát biểu và xuất hiện trước công chúng như một cách bảo vệ quyền riêng tư của mình, theo tiết lộ trong cuốn sách The Moment of Lift, ra mắt năm 2019 của bà. Nhưng mọi việc không đơn giản như vậy, Melinda phải hành động để tìm lấy chỗ đứng cho mình, bên cạnh người chồng nổi tiếng, nhà đồng sáng lập hãng công nghệ khổng lồ Microsoft.
"Tôi đã cố gắng tìm ra giọng nói của mình khi nói chuyện bên cạnh Bill, người khiến tôi trở nên lu mờ", bà Melida viết trong The Moment of Lift.
Bà Melinda viết trong cuốn sách rằng bà từng đề nghị cùng chồng viết lá thư thường niên cho Quỹ Bill và Melinda Gates vào năm 2013, nhưng không nhận được sự ủng hộ. "Bill nói rằng quy trình mà chúng tôi lâu nay vẫn làm với thư thường niên đang hoạt động rất hiệu quả trong nhiều năm qua, anh ấy không hiểu tại sao lại phải thay đổi. Chúng tôi đã cãi nhau to. Tôi nghĩ chúng tôi sẽ giết nhau. Tôi cảm thấy điều này có thể kết thúc cuộc hôn nhân ngay lập tức", bà viết.
Không có sự nhượng bộ nào từ Bill, năm sau Bill vẫn là người viết bản cập nhật thông tin chính thường niên cho Quỹ Bill & Melinda Gates, Melinda chỉ thêm vào một đoạn ngắn về các biện pháp tránh thai.
"Tôi đã nói với anh ấy rằng có một số vấn đề mà tiếng nói của tôi có thể tạo ra tác động, và trong những trường hợp đó, tôi nên nói riêng hoặc lên tiếng cùng với anh ấy", bà viết. "Điều đó khiến mọi việc trở nên căng thẳng. Cả hai chúng tôi đều tức giận. Đó là một bài kiểm tra lớn đối với chúng tôi. Và chúng tôi đã mất nhiều thời gian để có thể đi đến sự đồng thuận".
Tới năm 2015, Bill và Melinda mới cùng ký vào bức thư thường niên của quỹ. "Anh ấy phải học cách bình đẳng, còn tôi phải học cách đứng lên và trở nên bình đẳng", Melinda viết.
Gary Darmstadt, một bác sĩ y khoa giảng dạy tại Đại học Stanford và người đã làm việc với Melinda tại quỹ Bill và Melinda Gates, nói với tờ New York Times rằng có một sự thay đổi rõ rệt trong tầm nhìn của Melinda tại quỹ sau khi Warren Buffet quyên góp 31 tỷ USD vào năm 2006.
"Bà ấy bắt đầu lên tiếng khi quan sát thấy một số điều mà quỹ không tập trung trong khi bà ấy cho rằng nó thực sự quan trọng, ví dụ như các yếu tố văn hóa và xã hội, tầm quan trọng của việc thay đổi hành vi, tầm quan trọng của hệ thống, phương pháp tiếp cận", Darmstadt nói. "Bà ấy nhận ra rằng bản thân phải bước vào vị trí lãnh đạo toàn cầu về vấn đề này bởi vì không ai thực sự quan tâm đến nó. Điều đó đã trở nên rõ ràng khi bà ấy sử dụng tiếng nói của mình để thay mặt cho các vấn đề về quyền phụ nữ".
Trong nhiều năm qua, bà Melinda nỗ lực thoát khỏi cái bóng của chồng. Bà hoạt động tích cực trong nhiều vấn đề. Bà từng phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào năm 2010 về giảm đói nghèo và phòng chống HIV. Năm 2012, bà tiếp tục có buổi thuyết trình đáng chú ý tại diễn đàn TED về việc trao quyền kiểm soát sinh sản trên toàn cầu. Bà cũng là người dẫn đầu trong những nỗ lực thúc đẩy trao quyền cho phụ nữ tại quỹ Bill và Melinda Gates.
Năm 2015, bà Melinda tự mình thành lập Pivotal Ventures, công ty đầu tư tập trung vào phụ nữ và gia đình, hướng đến mục tiêu "tăng cường hiểu biết về các vấn đề, mở rộng sự tham gia, khuyến khích hợp tác, thúc đẩy các phương pháp tiếp cận mới nhằm cải thiện đời sống con người". Tháng 6/2020, Pivotal Ventures đã phát động một cuộc thi với giải thưởng lên đến 40 triệu USD cho những ý tưởng giúp mở rộng quyền và tầm ảnh hưởng của phụ nữ tại Mỹ. MacKenzie Scott, vợ cũ của tỷ phú Jeff Bezos, người sáng lập Amazon, cũng đóng góp một khoản tài trợ cho cuộc thi này.
Nhờ những đóng góp của mình, bà Melinda nhiều năm liền được xếp vào danh sách những người phụ nữ quyền lực nhất thế giới của Forbes. Năm 2018, bà đứng thứ 6 trong danh sách, sau các lãnh đạo thế giới như Thủ tướng Đức Angela Merkel và cựu thủ tướng Anh Theresa May.
Tiếng nói của bà Melinda được dự đoán sẽ bay xa hơn khi bà thoát khỏi cái bóng của Bill, sau 27 năm chung sống. "Melinda có thể hướng đến một số lĩnh vực mà bà ấy muốn theo đuổi riêng", Jim Ferris, giám đốc Trung tâm Từ thiện và Chính sách Công thuộc Đại học Nam California, nhận xét. "Sứ mệnh trao quyền cho phụ nữ mà Quỹ Bill và Melinda Gates đang hoạt động là công việc của bà ấy".
Sau tuyên bố ly hôn, quỹ Bill và Melinda Gates cho biết cả hai vẫn sẽ là đồng chủ tịch, "tiếp tục làm việc cùng nhau để định hình và phê duyệt các chiến lược, ủng hộ những vấn đề quỹ theo đuổi, đồng thời đặt ra định hướng chung của tổ chức".
Phiên điều trần ly hôn đầu tiên của Bill và Melinda Gates dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 14/5, chưa đầy hai tuần sau tuyên bố ly hôn. Thủ tục pháp lý được tiến hành nhanh gọn cho thấy cuộc hôn nhân của họ đã đổ vỡ trong một thời gian dài. Theo Wall Street Journal, bà Melinda đã gặp gỡ luật sư ly hôn từ năm 2019 khi thông tin Bill Gates qua lại với "tỷ phú ấu dâm" Jeffrey Epstein, người cầm đầu đường dây môi giới mại dâm trẻ vị thành niên ở Mỹ, bị báo chí phanh phui. Các tài liệu tòa án cho biết vợ chồng họ không có hợp đồng tiền hôn nhân, tài sản được chia theo thỏa thuận ly thân trước đó.
Sơn Nam (Theo People)