Với vẻ ngoài đáng yêu, khuôn miệng như đang cười, kỳ nhông Mexico trở nên nổi tiếng và được yêu thích trên toàn cầu. Những năm gần đây, việc phá hủy môi trường sống và sự du nhập của các loài cá xâm lấn đã dẫn đến sự suy giảm đáng kể quần thể axolotl, khiến chúng gần như tuyệt chủng. Ngày nay, chúng chủ yếu xuất hiện tại các hồ nuôi nhân tạo. Độ hiếm của loài sinh vật này khiến cho một con nhỏ xíu chỉ tầm 15 cm có giá lên tới cả triệu đồng.
Sau đây là 8 sự thật thú vị về "khủng long 6 sừng":
Với đôi mắt tròn, khuôn miệng rộng như đang cười, Axolotl được nhiều người yêu thích.
Axolotl giống như trẻ sơ sinh
Axolotl là loài sinh vật "trẻ sơ sinh", nghĩa là ngay cả khi chúng đạt đến độ tuổi trưởng thành về mặt sinh dục mà không có bất kỳ thay đổi nào bên ngoài. Trong khi nhiều loài lưỡng cư, như kỳ nhông sẽ phát triển phổi và sống trên cạn, axolotl vẫn ở dưới nước. Điều này cũng có nghĩa răng của chúng không bao giờ phát triển và chúng phải dựa vào phương pháp hút để tiêu thụ thức ăn. Đôi lúc khi ăn, miệng chúng vẫn mở trong vài giây sau khi nuốt, điều này có thể khiến chúng trông giống như đang mỉm cười.
Là loài ăn thịt
Chế độ ăn của chúng bao gồm động vật giáp xác, giun, cá nhỏ và côn trùng. Kỳ nhông Mexico định vị thức ăn bằng mùi và hút thức ăn vào dạ dày của chúng bằng lực chân không.
Axolotls sẽ ăn bất cứ thứ gì bất kể nó sống hay chết. Những con kỳ nhông nước non được biết đến là loài ăn thịt đồng loại và ăn các chi của đồng loại.
Chúng có nhiều mẫu màu khác nhau
Hầu hết các loài axolotl chúng ta thấy trên mạng hoặc trong các cửa hàng thú cưng đều có màu trắng với các đặc điểm hơi hồng. Tuy nhiên, trong tự nhiên, chúng có thể có màu sắc hoàn toàn khác nhau.
Chúng có xu hướng có màu nâu hoặc đen với hoa văn màu xanh ô liu hoặc vàng. Những con kỳ nhông có màu sắc nhạt hơn mà có lẽ chúng ta quen thuộc hơn đều được lai tạo theo cách này. Đây thường là những loài bạch tạng, hồng và bạch cầu, có sắc tố da bị giảm. Những đặc điểm trên hiếm khi được tìm thấy ở axolotls trong tự nhiên.
Axolotl có nhiều màu sắc khác nhau
Chúng có thể tái tạo các bộ phận cơ thể
Một số loài lưỡng cư và cá có khả năng tái tạo đuôi và chân tay nhưng axolotl còn có khả năng tái tạo hàm, tủy sống, da, buồng trứng và mô phổi, thậm chí cả một phần tim và não. Nếu một con axolotl mất một chi, nó sẽ tái tạo, khôi phục hoàn hảo phần phụ về đúng kích thước và hướng. Trong vòng vài tuần, mối nối giữa mô cũ và mô mới biến mất hoàn toàn. Axolotl có thể tiếp tục tái tạo trong suốt cuộc đời.
Chúng có bộ gen lớn
Với 32 tỷ bazơ DNA và bộ gen lớn gấp 10 lần bộ gen của con người, việc giải trình tự DNA của axolotl là một thách thức đối với các nhà khoa học. Nhưng đây là phát hiện quan trọng vì nó sẽ giúp các nhà nghiên cứu khám phá cách axolotl sử dụng tế bào gốc để tái tạo mô. Các nhà khoa học đã xác định hai gen được sử dụng trong quá trình tái tạo ở axolotl.
Vì khả năng tái tạo của axolotl rất ấn tượng nên các nhà khoa học tiếp tục mở rộng nghiên cứu, bao gồm khả năng tái tạo các cơ quan nội tạng khác và võng mạc.
Khiêu vũ để tán tỉnh bạn tình
Khi bạn nghĩ rằng chúng không thể dễ thương hơn nữa thì chúng "đốn tim" bạn bằng điệu khiêu vũ tán tỉnh bạn tình. Axolotls sẽ trưởng thành về giới tính khi được một tuổi và chúng sẽ tìm kiếm bạn tình.
Tháng hai là mùa giao phối nên khi con đực đã sẵn sàng, nó sẽ thực hiện điệu nhảy "hula". Điệu nhảy bao gồm việc lắc đuôi và phần thân dưới. Nếu con cái quan tâm, nó sẽ bắt đầu huých con đực bằng mõm.
Axolotls bị cấm làm thú cưng ở một số bang của Mỹ và các tỉnh ở Canada
Việc nuôi axolotl làm thú cưng là bất hợp pháp ở một số bang của Mỹ. Mỗi bang có những lý do khác nhau nhưng nguyên nhân chính là nguy cơ chúng xâm nhập vào thế giới hoang dã. Chúng có khả năng gây nguy hiểm cho các loài kỳ nhông bản địa, chẳng hạn như kỳ nhông hổ California. Các tiểu bang khác, chẳng hạn như Hawaii, yêu cầu bạn phải có giấy phép nếu muốn nuôi một con làm thú cưng.
Chúng đang bị đe dọa nghiêm trọng
Chỉ được tìm thấy ở Mexico, loài axolotl đang bị đe dọa nghiêm trọng trong tự nhiên. Năm 2009, các nhà khoa học ước tính quần thể của chúng đã giảm 90%. Năm 2015, chúng được tuyên bố tuyệt chủng trong tự nhiên, nhưng sau đó một tuần người ta đã tìm thấy chúng.
Số lượng axolotl còn lại trong tự nhiên vẫn chưa chắc chắn. Các nỗ lực bảo tồn tập trung vào việc nâng cao mực nước của Hồ Xochimilco, khôi phục môi trường sống của axolotl và giảm số lượng các loài cá xâm lấn như cá rô phi và cá chép (do chính phủ Mexico đưa vào để cải thiện tình trạng mất an ninh lương thực cho các hộ gia đình có thu nhập thấp).
Phạm Linh (Theo treehugger)
