Ảnh: Netflix
Trong các mối quan hệ thân mật, chúng ta sẽ luôn trải qua một số mức độ "phá vỡ bộ lọc". Đó là khi nửa kia thể hiện những hành vi vô trách nhiệm trong mối quan hệ (chẳng hạn như lừa dối và trốn tránh trách nhiệm), kiểm soát các hành vi (đưa ra quyết định đơn phương), phản ứng thiếu quan tâm, không hỗ trợ trong thời gian căng thẳng (chẳng hạn như thờ ơ và không phản hồi). Phần lớn chúng là vô hại nhưng nếu chúng xuất hiện ở tần suất dày đặc, tất cả có thể gây ra sự bất mãn không thể phục hồi trong các mối quan hệ thân mật.
1. Không nhận được sự hồi đáp tình cảm
Khoảng cách lớn nhất giữa những cặp vợ chồng hạnh phúc và những cặp vợ chồng tan vỡ là sự thỏa mãn nhu cầu tình cảm của họ. Những người có nhu cầu tình cảm bị phớt lờ và không được đáp ứng sẽ chịu nhiều tổn thương.
Zhuzi, một cô gái Trung Quốc cho biết khi cô chia sẻ những chuyện vui buồn trong công việc, bạn trai cô chỉ đáp lại bằng "ừm" hoặc "ờ". Khi cô lấy hết can đảm để trò chuyện vui vẻ, anh hỏi: "Buổi tối ăn mì có được không?". Bạn tìm kiếm sự hỗ trợ và thấu hiểu của nửa kia nhưng lại vấp phải bức tường đá lạnh lẽo. Lúc đó, bạn sẽ cảm thấy buồn hơn là đau lòng.
Tại sao bỏ bê tình cảm lại gây tổn hại cho các mối quan hệ? Khi cảm xúc của một người bị phớt lờ, não có xu hướng hiểu đó là sự từ chối và cảm giác bị đó sẽ kích hoạt các vùng não cụ thể gây ra nỗi đau thực sự (cũng là những vùng liên quan đến chấn thương thể chất). Đồng thời, não bộ cũng sẽ kích thích cảm xúc sợ hãi như "Tôi không đủ tốt", "Tôi không đáng được yêu thương". Từ đó kích hoạt một loạt phản ứng dây chuyền như xấu hổ và tức giận.
Không chỉ vậy, ký ức khó chịu này sẽ được phát đi phát lại nhiều lần trong não, và những cảm xúc tiêu cực của chúng ta cũng sẽ tích tụ theo đó. Theo thời gian, tất cả những điều này sẽ tích tụ lại thành cảm giác bất an và mất lòng tin trong mối quan hệ. Điều đó khiến đôi bên dù không có sự ngăn cách trên thực tế thì cũng đã là người lạ dưới một mái nhà.
2. Nói lời tổn thương nhau
Khi cãi nhau với bạn đời, có bao giờ bạn buông những lời cay nghiệt như thế này:
- Ngày nào anh cũng biết chơi game, thực sự không có động lực!
- Anh có não không?
- Cô lấy gương soi xem mình có xứng đáng không!
Một số lời nói có thể thốt ra trong lúc tức giận và chúng có thể làm hỏng mối quan hệ. Nhưng nếu những từ ngữ như thế này liên tục xuất hiện trong các cuộc trò chuyện của bạn, đó có thể là điều cần chú ý. Bởi vì nó truyền đạt cảm xúc tiêu cực có sức tàn phá lớn nhất trong một mối quan hệ thân mật: sự khinh thường.
Nhà triết học Schopenhauer định nghĩa sự khinh thường là "niềm tin hoàn toàn vào sự không xứng đáng của người khác". Và theo nhà tâm lý học Gottman, sự khinh thường, sự pha trộn độc hại của sự tức giận và ghê tởm, có hại hơn nhiều so với sự tức giận thuần túy. Nó làm cho nửa kia của bạn trông thấp kém hơn là có vị trí bình đẳng với bạn.
3. Nửa kia có biểu hiện khinh thường bạn
Đảo mắt là một trong những cách phổ biến nhất mà mọi người thể hiện sự khinh thường. Ngoài ra, một dấu hiệu khác là môi trên nhếch lên và cười khẩy, đây là những hành vi cho thấy sự ghê tởm hoặc cảm giác cố tỏ ra vượt trội trước mặt người khác.
Nếu người vợ thể hiện bốn biểu hiện ghê tởm và khinh thường trở lên trong cuộc nói chuyện trong vòng 15 phút, điều đó cho thấy cặp vợ chồng có thể chia tay trong vòng bốn năm.
4. Nói dối bạn đời
Mọi người thường tin rằng mọi thủ đoạn lừa dối ngoại trừ những lời nói dối trắng trợn đều đáng bị khiển trách. Đồng thời, nhiều người đang sử dụng nhiều kiểu nói dối khác nhau để tránh đối đầu và xung đột. Họ coi gian lận là một chiến lược để giảm xung đột và tránh làm giảm sự hài lòng trong mối quan hệ với đối phương.
Tuy nhiên, việc sử dụng thường xuyên các chiến thuật lừa dối không thể đóng vai trò xoa dịu mối quan hệ. Nói dối người thân nhất sẽ làm giảm đáng kể mối quan hệ tốt đẹp giữa các cặp.
5. Chuyện tình cảm không có đi có lại
Nhà tâm lý học người Mỹ Robert Sternberg đã đề xuất "thuyết tam giác tình yêu" nổi tiếng. Anh tin rằng cái gọi là "tình yêu đích thực" bao gồm ba yếu tố: đam mê, thân mật và cam kết. Cam kết là nguyện ý tiếp tục ở bên nhau duy trì tình cảm kết nối, lựa chọn cùng bạn đời phát triển quan hệ tình cảm và từ bỏ các cám dỗ khác nếu có.
Trong một mối quan hệ với những cam kết không bình đẳng, một bên thường rất tận tụy và rất muốn duy trì mối quan hệ với bên kia. Nhưng thiện chí của bên kia lại không mạnh mẽ, thậm chí còn giữ cơ hội tiếp xúc với người khác. Ví dụ: không thừa nhận mối quan hệ của bạn ở nơi công cộng, không giới thiệu bạn với người thân thiết...
Ý nghĩa thực sự khi một người nói "Tôi cần thời gian" là "Tôi không chắc về tình cảm với bạn".
Trong một mối quan hệ cam kết không bình đẳng, một bên thường cảm thấy người ấy không yêu mình, còn bên kia có thể cảm thấy người yêu quá phiền phức. So với một mối quan hệ bình đẳng, cả hai đều ít hài lòng hơn, thất vọng hơn và hung hăng hơn.
6. Không có ham muốn tình dục
Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nhân cách và Tâm lý Xã hội, giai đoạn trăng mật tình dục của một mối quan hệ thường kéo dài từ hai đến ba năm trước khi nó bắt đầu xuống dốc. Ngoài ra, ham muốn tình dục của nửa kia dao động lên xuống là điều bình thường.
Nếu một bên bước vào thời kỳ lãnh cảm tình dục do mệt mỏi, căng thẳng hoặc chu kỳ kinh nguyệt và tạm thời không còn sexy, điều đó không có nghĩa là mối quan hệ đã kết thúc. Nhưng nếu bạn cảm thấy phản kháng hoặc thậm chí ghê tởm khi nhớ lại cảnh tiếp xúc thân mật hoặc khi có sự tiếp xúc thân thể, bạn có thể cần xem xét lại mối quan hệ. Rốt cuộc, tâm trí có thể nói dối bạn, nhưng cơ thể luôn trung thực.
Tin tốt là:
Một yếu tố quan trọng khác để đánh giá một mối quan hệ có thể tiến xa đến đâu là nỗ lực của cả hai bên trong mối quan hệ để giải quyết những khác biệt và sửa chữa mối quan hệ. Theo quan điểm của Gottman, ngay cả khi mối quan hệ thường xuyên có dấu hiệu rạn nứt, nếu đôi bên có thể nhanh chóng cố gắng sửa chữa, các bạn cũng sẽ gặt hái được một mối quan hệ ổn định và chất lượng cao.
Hằng Trần (Theo Aboluowang)
