Ung thư vùng bụng được chẩn đoán khi các tế bào bất thường phát triển không kiểm soát ở bất kỳ vị trí nào giữa phần ngực và háng. Các cơ quan mà ung thư có thể ảnh hưởng bao gồm ruột, gan, đại tràng, túi mật, dạ dày, tuyến tụy, thực quản và nhiều mạch máu.
Các dạng ung thư vùng bụng phổ biến hiện nay gồm ung thư gan, ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến tụy, ung thư thận, ung thư dạ dày. Ngoài ra, còn có một số dạng ung thư vùng bụng hiếm gặp như ung thư vỏ thượng thận (ung thư tuyến thượng thận, một cặp cơ quan sản xuất hormone), ung thư phúc mạc nguyên phát (ung thư niêm mạc bên trong bụng bao phủ nhiều cơ quan trong bụng), u trung biểu mô phúc mạc (ung thư màng bụng bên trong do tiếp xúc với amiăng).
Ảnh: Freepik
Ung thư gan
Viêm gan do virus như viêm gan B là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ung thư gan và virus viêm gan B (HBV) có tính lây lan. Vì vậy, nếu một trong hai vợ chồng nhiễm virus viêm gan B, qua tiếp xúc gần gũi hàng ngày, khả năng lây nhiễm của người còn lại rất cao. Lúc này, nếu virus viêm gan B không được điều trị dứt điểm và bị kích thích liên tục vào các mô tế bào gan sẽ làm tăng nguy cơ xơ hóa gan, xơ gan và ung thư gan.
Các dấu hiệu chính cảnh báo ung thư gan bao gồm sốt; chán ăn và sút cân; vàng da; chướng bụng và đau vùng gan.
Để ngăn ngừa nguy cơ mắc phải ung thư gan và giúp gan khỏe mạnh, nên duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, trong đó ưu tiên thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, như rau và trái cây, các loại ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Ngoài ra, hạn chế bia rượu, thực hành tình dục an toàn, không nên quá phụ thuộc vào các loại thuốc và đi khám sức khỏe định kỳ là những lối sống giúp giảm nguy cơ bị ung thư gan "ghé thăm".
Ung thư đại trực tràng
Đại tràng và trực tràng còn gọi là ruột già, nằm ở phần cuối ống tiêu hóa. Ung thư đại trực trạng phổ biến, thường tiến triển và di căn muộn hơn các loại ung thư khác. Nếu bệnh được phát hiện từ giai đoạn sớm, khả năng điều trị khỏi cao.
Các dấu hiệu cảnh báo của bệnh bao gồm có máu trong phân; bị thiếu máu; sụt cân không rõ nguyên nhân; mệt mỏi, khó thở; cảm giác luôn muốn đi vệ sinh; chuột rút và đầy hơi.. Nếu phát hiện những triệu chứng này, nên đi khám để chẩn đoán, điều trị sớm nếu mắc ung thư.
Để ngăn ngừa nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, nên thực hiện lối sống lành mạnh như có chế độ ăn ít thịt đỏ (bò, heo, cừu, nội tạng...) và thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt nguội, thịt đóng hộp...); giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý. Vận động nhiều hơn như tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày cũng làm giảm nguy cơ mắc ung thư ruột kết và ung thư khác.
Người uống rượu bia nhiều và thường xuyên, hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư ruột kết cao và chết vì ung thư cao hơn. Tránh uống rượu (không uống quá hai ly mỗi ngày) và hút thuốc giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư.
Ung thư tuyến tụy
Ung thư tuyến tụy xảy ra khi các tế bào trong tuyến tụy bắt đầu sản sinh quá mức vượt quá tầm kiểm soát và tạo thành một khối u. Trong số nhiều loại ung thư, phần lớn các ca ung thư tuyến tụy được phát hiện ở giai đoạn muộn, tỷ lệ điều trị thành công thấp. Do đó, đây được xếp là loại ung thư thầm lặng.
Khi ung thư tuyến tụy xuất hiện, nhiều người dễ hiểu lầm về triệu chứng, tưởng là cơn đau thông thường. Ví dụ người bệnh bị đau bụng, chướng bụng, đau thắt lưng. Triệu chứng của ung thư tuyến tụy thường xuất hiện ở vùng bụng giữa và trên, đặc biệt lúc tuyến tụy cần tiêu hóa sau ăn thì triệu chứng sẽ trầm trọng hơn.
Người mắc bệnh đái tháo đường, sử dụng thuốc tiểu đường lâu năm, viêm tụy mạn tính, tiền căn gia đình viêm tụy, ung thư tụy, thường xuyên tiếp xúc với hóa chất và kim loại nặng... thuộc nhóm có nguy cơ cao. Ngoài ra, hút thuốc lá, sử dụng thức uống chứa nồng độ cồn cao cũng có thể dẫn đến ung thư tuyến tụy.
Không hút thuốc lá, hạn chế sử dụng thức uống nồng độ cồn cao, tránh tiếp xúc thuốc trừ sâu, tăng cường ăn rau xanh, duy trì cân nặng ổn định... là những gợi ý giúp giảm nguy cơ mắc loại ung thư này.
Ung thư thận
Ung thư thận là bệnh ung thư bắt đầu trong các tế bào của thận. Loại ung thư thận phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào thận (RCC), chiếm khoảng 90% tổng số trường hợp. Thông thường chỉ có một quả thận bị ảnh hưởng, nhưng trong một số ít trường hợp, ung thư có thể phát triển ở cả hai quả thận.
Nguyên nhân gây ung thư thận chưa được biết rõ, nhưng các yếu tố khiến một số người có nguy cơ cao hơn gồm có thói quen hút thuốc; làm việc trong môi trường tiếp xúc với các hóa chất như asen, một số chất tẩy nhờn kim loại hoặc cadmium được sử dụng trong khai thác mỏ, hàn, trồng trọt và sơn; có tiền sử gia đình ung thư thận; thừa cân hoặc béo phì; huyết áp cao; mắc bệnh thận tiến triển.
Các triệu chứng của ung thư thận bao gồm có máu trong nước tiểu hoặc đi tiểu thường xuyên hoặc vào ban đêm, nước tiểu sẫm màu, đau âm ỉ bên hông hoặc lưng dưới không do chấn thương, mệt mỏi, giảm cân nhanh chóng, sốt không do cảm cúm...
Để ngăn ngừa nguy cơ mắc ung thư thận, nên bỏ hút thuốc, hạ huyết áp, duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh, tuân thủ một chế độ ăn nhiều trái cây, rau quả và ít chất béo. Ngoài ra cần theo dõi khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện và điều trị.
Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là tình trạng các tế bào trong dạ dày phát triển một cách bất bình thường, mất kiểm soát, dẫn đến hình thành khối u.
Ung thư dạ dày là một căn bệnh phức tạp và có nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân chính bao gồm nhiễm trùng Helicobacter pylori (HP), tiền sử gia đình, có thói quen hút thuốc lá và uống bia rượu, dạ dày bị viêm loét hoặc có polyp dạ dày, tiêu thụ thực phẩm nhiều muối, chế độ ăn uống không cân đối hay mắc bệnh truyền nhiễm như Epsten-Barr..
Các triệu chứng phổ biến của ung thư dạ dày bao gồm đau vùng bụng trên không rõ nguyên nhân; trào ngược axit và ợ nóng thường xuyên; phân đen; xuất hiện khối u ở bụng và giảm cân nhanh chóng.
Các biện pháp ngăn ngừa nguy cơ ung thư dạ dày gồm loại bỏ vi khuẩn Helicobacter pylori (Hp) với các loại kháng thể, kháng sinh; có chế độ sinh hoạt hợp lý; chú trọng dinh dưỡng, ưu tiên rau xanh, ăn nhạt, hạn chế chiên rán và đồ đóng hộp; rèn thói quen ăn đúng bữa và không bỏ bữa; tập thể dục; ngủ đủ giấc; từ bỏ thói quen hút thuốc, uống rượu, làm việc quá sức và stress...
Hướng Dương (Tổng hợp)
