Năm 2001, Giả Hiểu Linh thi trượt nhưng vẫn muốn một lần trở thành niềm tự hào của mẹ, nên nhờ bạn làm giả giấy báo trúng tuyển của một trường nghệ thuật danh tiếng. Chẳng ngờ, chuyện lộ tẩy ngay trong tiệc mừng cô đỗ đại học, trước mặt tất cả họ hàng, làng xóm và bạn bè của bố mẹ.
Cũng chẳng phải lần đầu Hiểu Linh khiến mẹ bẽ bàng đến thế. Từ nhỏ, cô đã vụng về, hay ăn vạ, dăm ba bữa ngã rách quần một lần, cả đời học sinh không đếm xuể những lần bị cô giáo mời phụ huynh đến gặp. Vẻ mặt rạng rỡ và tiếng cười giòn tan mẹ dành cho Hiểu Linh từ lâu đã vắng bóng, chỉ còn điệu cau mày và câu hỏi: "Chừng nào con mới cho mẹ nở mặt nở mày?".
Dù vậy, mẹ chẳng một tiếng nặng lời khi hay tin Hiểu Linh trượt đại học và làm giả chứng nhận. Đổi lại, bà còn bày tỏ lòng tin Hiểu Linh sớm muộn cũng làm nên chuyện. Trên đường về nhà, hai mẹ con không may gặp nạn. Trong khi Hiểu Linh bình an vô sự, mẹ chìm vào hôn mê, chẳng rõ sống chết.
Khóc hết nước mắt vì thương mẹ và giận mình, Hiểu Linh vô tình xuyên không về năm 1981, hội ngộ người mẹ Lý Hoán Anh ở tuổi đôi mươi. Đồng hành với mẹ trong danh nghĩa em họ, Hiểu Linh làm mọi thứ để mẹ vui cười như một cách chuộc lỗi. Cô cố gắng tác hợp cho mẹ và Thẩm Quang Lâm, con trai giám đốc nhà máy, kỳ vọng giúp mẹ "di cung hoán số". Nhưng "điệp vụ" này chẳng đơn giản.
Năm 1999, đạo diễn Trương Nghệ Mưu tạo nên cho điện ảnh Trung Quốc cuốn phim kinh điển Đường về nhà, với câu chuyện người con trai kể lại chuyện tình của bố mẹ. Bốn năm sau, đạo diễn Kwak Jae Young bên Hàn Quốc viết nên hành trình cô con gái lật giở những lá thư tình để khám phá mối tình đầu của mẹ trong The Classic. Xin chào Lý Hoán Anh "gặp" hai tác phẩm ấy ở cùng giao điểm, đó là chuyến du hành con cái ngược dòng thời gian, tìm về tuổi xuân của đấng sinh thành.
Tuy nhiên, ở hai phim cũ, đứa con - trong vai người kể chuyện - chỉ đứng ngoài cuộc quan sát và tường thuật một cách khách quan. Còn ở bộ phim mới ra mắt năm 2021, cô con gái đã bước vào câu chuyện của mẹ, ấp ủ ý đồ giúp mẹ níu giữ thanh xuân và đổi khác cuộc đời. Nhờ ý tưởng đột phá này, bộ phim mang đến dáng hình mới mẻ cho một chủ đề đã thân thuộc của phim ảnh châu Á.
Hành trình Giả Hiểu Linh làm bạn với phiên bản thời trẻ của mẹ chẳng hề kinh thiên động địa, bởi mọi sự kiện diễn ra đúng như dòng thời gian vốn có. Cô giúp Hoán Anh trở thành người đầu tiên ở nhà máy có tivi, tập hợp đông đủ đội bóng chuyền để "chiến" một trận ra trò. Chỉ riêng việc ghép cặp Hoán Anh với thiếu gia Thẩm Quang Lâm, Hiểu Linh thất bại hết lần này đến lần khác.
Làm bạn với mẹ, Hiểu Linh thực sự tìm thấy thứ cô mong cầu, đó là nụ cười của mẹ. Những việc cô cùng làm với Hoán Anh đơn thuần là hoạt động thường ngày của đời người công nhân. Điều này ngụ ý niềm vui con cái mang đến cho cha mẹ đôi khi rất đơn giản, chẳng cầu kỳ xa xôi.
Ôm mộng giúp mẹ đổi đời là vậy, Giả Hiểu Linh vẫn vẹn nguyên bản tính hậu đậu, để Hoán Anh lắm khi phải chăm lo ngược cho cô. Và trong danh nghĩa người chị, người bạn, người tri kỷ, Hoán Anh vẫn tỏa ra bản năng người mẹ một cách tự nhiên, qua từng ánh mắt lặng thầm quan sát, cử chi săn sóc yêu thương và ngôn từ động viên, khích lệ. Hoán Anh cho Hiểu Linh cơ hội khai phá thế mạnh tiềm tàng, phát huy lòng tử tế thiên bẩm, để cô trân trọng giá trị bản thân và không bỏ cuộc giữa thanh xuân nhiều trở ngại.
Xin chào Lý Hoán Anh là minh chứng điển hình cho sức hút của một kịch bản tốt. Không ít tình huống tưởng như vô thưởng vô phạt nhưng đến đoạn kết, khán giả nhận ra chúng đều có ngụ ý và được kết nối chặt chẽ.
Trong bữa tiệc mừng Hiểu Linh thi đỗ, người bạn thân của mẹ tiết lộ mẹ cô từng bỏ lỡ chuyện tốt của đời người vì không tham gia cuộc đấu bóng chuyền của nhà máy. Câu chuyện kể dở dang làm Hiểu Linh tò mò, khán giả đặt nghi vấn, sau cùng dẫn lối cho kế hoạch cô con gái biến mình thành bà mai, kiếm cho mẹ một mối lương duyên tốt đẹp.
Chi tiết Hoán Anh vá đủ hình động vật lên những vết rách quần của Hiểu Linh mới đầu chỉ để tấu hài, nhưng về sau lộ diện là tình tiết mấu chốt tiết lộ bí mật đầy xúc động cuối phim. Bộ phim liên tục làm người xem chảy nước mắt, vì cười quá nhiều ở nửa đầu và vì thương, vì xúc động ở những phút về sau.
Hành trình tìm chồng cho mẹ, Hiểu Linh vài lần bảo: "Trời sắp đổ mưa, mẹ sắp lấy chồng", bằng giọng điệu chua chát và ánh mắt đượm buồn. Câu tục ngữ ấy của Trung Quốc tương đương câu ca dao "Trời mưa bong bóng phập phồng. Mẹ đi lấy chồng, con ở với ai?" của dân gian Việt Nam. Bề ngoài hăm hở đưa mẹ đến bến bờ có vẻ viên mãn, xán lạn nhưng thật tâm, Hiểu Linh nuối tiếc cơ hội được làm con gái của mẹ.
Chẳng thế mà trong một cuộc nhậu ngà ngà say, Hiểu Linh bảo với Hoán Anh trong tư cách em họ nói với chị họ: "Sang kiếp sau, mình hãy làm mẹ con. Nhưng để em làm mẹ, còn chị hãy làm con". Nếu có một kiếp nhân sinh khác, cô vẫn ước ao được là máu mủ ruột rà với mẹ. Nhưng thay vì mẹ "gánh còng lưng" những lầm lỗi của cô ở kiếp này, cô nguyện hoán đổi thân phận để gánh vác những áp lực, lo toan ngược lại cho mẹ.
Cuộc đối thoại bên bàn nhậu ấy là cảnh hay nhất phim. Mượn rượu, Hiểu Linh giả bộ xem tướng cho mẹ, họa nên một viễn cảnh tốt lành của Hoán Anh bên người chồng thành đạt, con gái du học Mỹ và kiếm tiền nghìn đô. Giây phút ấy, Hiểu Linh rơi lệ, bởi cô mặc cảm bản thân thất bại, chẳng thể là đứa con trong mơ của mẹ, dù gắng sức ra sao. Miệng cười nhưng Hoán Anh cũng không cầm được nước mắt. Phải theo dõi trọn vẹn chuyến du hành thời gian của nhân vật, khán giả mới vỡ òa thấu hiểu giọt nước mắt của Hoán Anh khi ấy, cũng như phản ứng của cô ở từng tình huống.
Suốt cuộc phiêu lưu, người con tự vấn lòng mình: "Liệu đời mẹ có sang trang nếu không lấy ông chồng khù khờ như bố và không đẻ ra đứa vô dụng như con?". Trong khi đối với người mẹ, cuộc đời có thể có nhiều lựa chọn tốt hơn nhưng lựa chọn hợp lòng mẹ nhất là làm mẹ của con.
Bao nhiêu năm, người mẹ được định danh là bà xã qua tiếng gọi của người cha, là mẹ trong con mắt của con gái, là chị Giả hoặc bà Giả từ góc độ của những người ngoài. Cái tên và cuộc đời của Lý Hoán Anh dường như đã lui về hậu trường, nhường chỗ cho vai trò làm vợ, làm mẹ.
Tựa đề Xin chào Lý Hoán Anh là lời chào Giả Hiểu Linh dành cho người mẹ thời tuổi trẻ, qua đó bộc lộ khát vọng tìm lại danh xưng và cuộc đời nguyên bản của bà, cũng như lời xin lỗi cô dành cho mẹ. Dòng chữ khép lại phim "Ký ức của con chỉ lưu giữ hình ảnh trung niên của mẹ, làm con quên mất mẹ cũng từng một thời thiếu nữ đẹp tựa hoa" củng cố thêm ý niệm này.
Đây là phim đầu tiên danh hài Giả Linh làm biên kịch và đạo diễn. Tên gọi, xuất thân, tính cách, sở trường bóng chuyền, sự kiện mua tivi của nhân vật Lý Hoán Anh đều dựa theo mẹ cô. Bản thân nữ diễn viên đảm nhận vai Giả Hiểu Linh lấy cảm hứng từ cô. Và bố cô cũng xuất hiện ở một cảnh, trong vai bố của Giả Hiểu Linh.
Ngoài đời, người mẹ mất vì tai nạn khi 48 tuổi, trong lúc Giả Linh mới nhập học ngành điện ảnh ở Bắc Kinh vài tháng, xa nhà và không được gặp mẹ lần cuối. Chi tiết này được dùng làm mở đầu phim để mở ra một câu chuyện kỳ ảo vừa bi vừa hài. Loạt tình huống về sau được hư cấu nhưng vẫn mang nhiều dáng dấp chuyện đời của bà Lý Hoán Anh quá cố.
Đóng phim này khi đã suýt soát 40 tuổi, Giả Linh lộ sự không phù hợp ngoại hình với một nhân vật 18 tuổi. Nhưng đây là cách để cô tưởng nhớ và tri ân mẹ, cũng là một dụng ý hay để gửi gắm thông điệp: Con cái dù lớn bao nhiêu cũng hóa bé bỏng trong vòng tay cha mẹ.
Nhiều lần trên truyền hình, nữ diễn viên khóc nấc khi nhắc về mẹ. Mẹ mất đột ngột lúc cô chưa kịp thành danh, chưa đủ điều kiện để báo hiếu là niềm hối tiếc vô tận của cuộc đời cô. Thực hiện Xin chào Lý Hoán Anh là cách để nữ diễn viên biến tấu một kịch bản mới cho mình, mở ra một vũ trụ song song nào đó, nơi mẹ cô vẫn tại thế và nhìn cô trưởng thành.
Khắc họa chân dung bà Lý Hoán Anh thời trẻ, Trương Tiểu Phỉ mang nét đẹp vừa vặn nhân vật, bộc lộ phẩm giá kiên cường, phong thái tháo vát, miệng lưỡi đáo để mà không làm mất đi nét đẹp dịu dàng, nữ tính. Màn kết hợp giữa cô với Giả Linh và dàn sao hài mang đến những tràng cười duyên dáng cùng nhiều khoảnh khắc lắng đọng.
Phim được đầu tư 59 triệu USD nhưng thu về 822,1 triệu USD, thống lĩnh phòng vé toàn cầu 11 tháng trong năm 2021, trước khi bom tấn Spider-Man: No Way Home xuất hiện. Tác phẩm thắng giải "Phim xuất sắc" tại Giải thưởng điện ảnh Bách Hoa 2022, đưa Trương Tiểu Phỉ lên ngôi ảnh hậu Giải thưởng điện ảnh Kim Kê 2021, đồng thời giành nhiều giải thưởng, nhận nhiều đề cử khác.
Chuyên mục 'Mỗi tuần một phim hay' cập nhật bài viết tại mục Phim trên Ngôi Sao lúc 0h thứ 6 hàng tuần. Mỗi bài viết giới thiệu một phim nổi tiếng của Việt Nam hoặc quốc tế với chủ đề đồng nhất trong tháng. Tháng 5 với Ngày Của Mẹ (Mother's Day) dành cho những cuốn phim về tình mẫu tử. |
Phong Kiều
