Trong một thế giới ai cũng lao vào cuộc đua theo đuổi chuẩn mực thành đạt của cộng đồng, làm một người mẹ "tốt" đặt nhiều sức ép lên người phụ nữ. Nhân vật chính Marlo của phim Tully nhận ra có khi chỉ cần làm tốt nhất trong khả năng của mình, trở thành một người mẹ "bình thường" cũng đã là một thành tựu. Bộ phim độc lập năm 2018 do minh tinh Charlize Theron dẫn dắt thấm đẫm cả sự căng thẳng và tình yêu trong cuộc đời của một bà mẹ "bình thường".
Tác phẩm của đạo diễn Jason Reitman và biên kịch Diablo Cody (từng hợp tác trong hai phim Juno và Young Adult) nhận được nhiều lời khen ngợi về cách xây dựng cuộc sống thường nhật của các bà mẹ. Màn trình diễn đầy rung cảm của Charlize Theron nhận được nhiều đề cử "Nữ diễn viên chính xuất sắc", trong đó gồm giải Quả Cầu Vàng và Giải thưởng của Nhà phê bình cho diễn viên nữ.
Tuy được xếp vào dòng phim chính kịch - hài, Tully khiến bất cứ bà mẹ nào cũng phải rùng mình và bật khóc, do gợi nhắc những thời điểm mong manh nhất của họ khi sinh con và chăm con. Bộ phim mở đầu với chiếc bụng tròn như cái trống của Marlo, người mẹ hai con đang mang thai đứa thứ ba. Dáng vẻ chậm chạp cùng giọng nói thì thầm của cô khi gọi con trai Jonah như ngụ ý Marlo bị ràng buộc bởi nhiều vấn đề khách quan - những thứ rút kiệt sức lực của cô.
Bản thân Marlo cũng trói mình vào những ràng buộc ấy. Cô bám theo liệu pháp được chỉ dẫn bởi một bác sĩ tâm lý lấy giá đắt đỏ, dùng bàn chải chải khắp người đứa con trai nhạy cảm và dễ bị kích động, để bé bình tâm đi ngủ. Marlo hết sức đáp ứng nhu cầu của từng người trong gia đình, tung hứng cân bằng giữa đứa con gái đang lớn và đứa con trai cần chăm sóc đặc biệt, giữa người chồng và anh trai giàu có không ưa nhau.
Marlo giữ nhiều bộ mặt khác nhau. Với chồng, cô luôn ổn. Với con, cô phải là chỗ dựa tinh thần và thể chất. Với người ngoài, cô là bà mẹ trách nhiệm và vui vẻ. Nhưng như bất cứ bà mẹ nào, cô chịu đựng sự phê phán, đánh giá của những người xung quanh, kể cả người lạ lẫn người yêu cũ. Cô để trượt khỏi tầm ngắm nhu cầu của bản thân. Thậm chí, thời gian duy nhất cô dành cho mình là khi bôi kem dưỡng da bụng - điều gần như vô ích với cái bụng quá to và rạn nứt sau ba lần sinh nở.
Ẩn sâu trong những giấc mơ, Marlo ước mong một phép màu - một sinh vật kỳ diệu như người cá xinh đẹp và thanh tao - đến giải cứu cô. Rồi cô sợ hãi những vấn đề liên quan đến con cái. Suốt 30 phút đầu phim, tình cảnh gia đình luôn trong không khí căng thẳng làm người xem thấp thỏm, tự hỏi liệu Marlo có bùng nổ dưới những sức ép.
Dù giữa ban ngày, Marlo luôn hiện ra ở những góc tối khuất bóng trong nhà, dưới bầu trời xám xịt không có nắng và dưới ánh sáng vàng vọt của những chiếc đèn chụp trong ngôi nhà cũ, không đủ thắp sáng khung cảnh cuộc đời cô.
Cảnh phim sáng rõ nhất, cô hiện ra trắng bợt dưới ánh đèn nhân tạo khi nói chuyện với hiệu trưởng trường của Jonah. Cuộc đối thoại đầy sự giả vờ vui vẻ, lịch thiệp từ cả hai bên. Ngôi trường nhà giàu do anh trai cô xin học hộ đại diện của những chuẩn mực xã hội mong chờ: Mỗi đứa trẻ đều có tiềm năng thành tinh hoa, bố mẹ cần đầu tư hơn nữa, đứa trẻ "lệch chuẩn" sẽ bị loại trừ.
Khi ở riêng với anh trai, Marlo lần đầu nở nụ cười, nhưng là đó là nụ cười cay đắng của một bản thể cay nghiệt. Người anh muốn chăm lo cho em gái, nhưng giải pháp duy nhất anh biết là dùng tiền mua thêm dịch vụ cho cuộc sống thoải mái. Theo nhiều cách, gia đình của người anh cố thuyết phục Marlo một cuộc sống sung túc, đủ đầy có vẻ là lời giải cho mọi vấn đề.
Nếu có nhiều tiền hơn, liệu con cái và chính bản thân cô có hạnh phúc hơn không? Đó là câu hỏi tất cả các bà mẹ trên thế giới đều đặt ra, là nền tảng cho cả một ngành công nghiệp làm giàu trên các gia đình. Ai ai cũng trong cuộc đua để thăng cấp, làm dự án to hơn, kiếm nhiều hơn để lo cho gia đình tốt hơn. Đó cũng là lý do Marlo cố gắng một tay chăm sóc cả con gái sơ sinh cùng hai đứa con lớn, lo toàn bộ việc nhà, cho chồng cô theo đuổi sự nghiệp.
Trong 5 năm gần đây, Tully có lẽ là bộ phim mô tả chân thực nhất về một ngày của các bà mẹ. Marlo thức dậy nhiều lần trong đêm, làm đi làm lại các động tác thay bỉm, cho con bú, hút sữa, ngủ bất cứ lúc nào có thể trong ngày, rồi lại đến một đêm nữa.
Phần tiếng động chỉ toàn những âm sắc đơn điệu của từng hoạt động. Nó gợi nhắc sự nhạy cảm âm thanh của những bà mẹ nuôi con nhỏ, luôn ở trong không gian im ắng, giữa đêm tối với những vòng lặp không hồi kết. Trái ngược, âm nhạc dồn dập khiến đoạn phim không khác gì một cuộc đua gay cấn.
Giữa vòng xoáy đó, những khoảng lặng bỏ nhỏ cho thấy sự mệt mỏi và kiệt quệ làm Marlo ngày càng mắc nhiều lỗi. Vòng quay chệch hướng, Marlo "nổ tung" với bà hiệu trưởng khi Jonah bị từ chối cho học tiếp. Đối diện với "tiếng kêu cứu" của vợ, chồng Marlo cùng những câu hỏi vô tri như "Em có ổn không?" càng chứng tỏ sự vô ý của mình. Chẳng mấy khi làm việc nhà, anh thản nhiên cho rằng Marlo vẫn lo liệu ổn thoả chỉ vì cô không than phiền.
Bà mẹ ba con tìm đến sự hỗ trợ của Tully, người trông trẻ ban đêm do anh cô trả tiền. Cô gái trẻ nhẹ nhàng tiếp quản việc chăm sóc mẹ và bé vào buổi tối, tự nhiên và thành thục. Cô tuyên bố Marlo mới là đối tượng chăm sóc chính của mình.
Dù ban đầu nghi ngại, Marlo sớm thân thiết với Tully. Đối diện với những thắc mắc thẳng thắn của cô, Marlo hoàn toàn là chính mình, lột bỏ những lớp mặt nạ để bộc bạch tất cả suy nghĩ và cảm giác chân thành nhất.
Tully như một phép màu, dọn dẹp nhà cửa và làm bánh. Cô nhắc Marlo nhớ về những điều cô đã quên và còn nuối tiếc; về những bài thơ và tác giả, những bài hát và những điều nhỏ bé cô từng thích; về tình mẫu tử, tình yêu với chính mình, sự gắn bó với người chồng.
Có Tully, Marlo như trở thành một người mới, một người mẹ "tốt" chuẩn mực: Đón chồng về với bàn ăn đầy ắp và nụ cười hạnh phúc, chơi đùa vui vẻ cùng các con. Đoạn phim nhiều cảnh cận, các góc quay bó cụm một số ít người trong không gian căn nhà nhỏ ngày càng ấm áp như trong một truyện cổ tích đời thường.
Bế tắc trong việc đối thoại với người thân, Marlo tìm thấy sự sẻ chia duy nhất từ cô gái chưa từng quen biết. Trong phân cảnh đỉnh điểm của tình bạn kỳ lạ "tuy hai như một", Marlo hướng dẫn Tully làm tình với chồng mình. Đẩy bộ phim đến cao trào, Tully và Marlo bộc phát lái xe đi uống rượu giữa đêm ở Brooklyn - nơi Marlo từng sống cùng người yêu cũ.
Khi Tully báo sẽ nghỉ việc, Marlo hụt hẫng, bùng nổ và đối chất với Tully về cuộc đời. Cô nuối tiếc một tuổi trẻ sôi nổi, đánh mất sự lấp lánh và hào hứng sống, để đổi lại một khung cảnh gia đình buồn chán, tầm thường.
Màn trình diễn của Charlize Theron diễn tả nỗi đau đớn khi bầu ngực căng cứng đầy sữa khiến người xem rùng mình vì độ xác thực. Sự kết nối khăng khít giữa hai người phụ nữ khẳng định tài năng của hai diễn viên thủ vai.
Cú twist cuối phim cùng tai nạn xe hơi của Marlo như một cú sốc, làm cho chính cô và chồng bừng tỉnh. Trong khi, danh tính thực sự của Tully đẩy cảm xúc người xem vỡ òa. Liên tục đề cập đến những định nghĩa "bình thường" của cuộc sống đương đại, bộ phim khắc họa người phụ nữ bị gò bó trong những chuẩn mực phiến diện của xã hội.
Khép lại bằng cái kết giàu thông điệp, phim Tully khơi gợi cho khán giả nhiều suy nghĩ bởi những câu nói chắt lọc về cuộc sống của những cô gái trên hành trình trở thành phụ nữ, trở thành mẹ. Nổi bật là "Con gái luôn tự phê bình bản thân rất nghiêm khắc", "Các cô gái không bao giờ lành. Chúng ta trông có vẻ ổn hơn, nhưng ai cũng chỉ mang một lớp che khuyết điểm thôi".
Chuyên mục 'Mỗi tuần một phim hay' cập nhật bài viết tại mục Phim trên Ngôi Sao lúc 0h thứ 6 hàng tuần. Mỗi bài viết giới thiệu một phim nổi tiếng của Việt Nam hoặc quốc tế với chủ đề đồng nhất trong tháng. Tháng 5 với Ngày Của Mẹ (Mother's Day) dành cho loạt phim "Muôn sắc tình mẹ".
Phan Lê
