Năm 1993, bà Nguyễn Thị Liên và Nguyễn Thị Hằng Nga chung tay mở hàng bún chả trên phố Lê Văn Hưu, tự xây dựng công thức riêng cho món ăn lâu đời của Hà Nội. Qua năm tháng, quán Hương Liên giờ đã có một lượng khách quen ổn định.
Nhưng năm 2016 mới đánh dấu bước ngoặt quan trọng của quán ăn tuổi đời trên hai thập kỷ này. Tháng 5 năm đó, Barrack Obama - khi ấy là đương kim tổng thống Mỹ - trong chuyến thăm Việt Nam được đầu bếp và cây viết ẩm thực nổi tiếng của CNN, Anthony Bourdain, dẫn đi ăn bún chả Hương Liên và tham gia ghi hình.
Chủ quán kể rằng dù được thông báo có đoàn quay phim Mỹ đông người đặt bàn từ trước, họ hoàn toàn ngỡ ngàng khi đón tiếp vị tổng thống.
Bà Liên nhớ lại: "Tôi hỏi ông ấy bún chả ngon không, thì ông giơ ngón tay cái".
Sau ngày hôm ấy, lượng khách đến quán của bà Liên tăng lên rất nhiều. Khác với đặc trưng quạt chả vỉa hè Hà Nội, bún chả "Obama" có bếp ăn riêng để phục vụ lượng khách lúc cao điểm.
Cơ sở kinh doanh này gồm 5 tầng, giờ đây với sức chứa trên dưới 300 người, thường xuyên trong tình trạng kín chỗ vào buổi trưa – thời điểm người dân ăn bún chả nhiều nhất. Đó là chưa kể khách mua mang về.
12h, con phố Lê Văn Hưu trở nên huyên náo bởi dòng người tấp nập ra, vào quán bún chả "Obama". Taxi dừng đỗ trước cửa quán, liên tục đón, trả khách. Nhiều người phải đi một đoạn xa mới tới được nơi gửi xe máy.
Bên trong tầng một của quán, các dãy bàn không còn một chỗ trống. Mùi thơm của chả quạt than, của nước chấm và rau ghém bốc lên, quện vào nhau kích thích vị giác của thực khách, khiến họ lập tức leo bộ qua các tầng kiếm chỗ ngồi. Thang máy vừa cho 4 người đứng chủ yếu được dùng để bưng đồ từ bếp tầng một lên khắp các căn phòng.
Quá nửa người đến ăn bún chả "Obama" là khách du lịch nước ngoài và người lần đầu thưởng thức. Khi một lượt khách rời đi, nhân viên phải mau chóng dọn dẹp vì rất nhanh sau đó, những người khác sẽ ngồi vào. Khách đi một mình đến quán dễ rơi vào tình trạng đứng lên đi đâu đó, quay về không thấy đồ ăn nữa nếu không dặn nhân viên.
Trên tay là 8 suất chả và nem, một nhân viên mặc đồng phục cho biết mới được thuê làm tại Hương Liên từ sau sự kiện tổng thống Mỹ ghé thăm, số nhân viên 15 người hồi đó nay đã tăng lên 40. Lúc cao điểm, họ làm việc liên tục, hầu như không có lúc đứng "buôn" chuyện.
Nhiều người đã đoán rằng Obama ăn bún chả chỉ gây hiệu ứng tức thời, nhưng hơn hai năm trôi qua, tổng thống da màu đã về hưu, đầu bếp Bourdain qua đời, còn Hương Liên vẫn vô cùng đắt hàng.
Anh Alex, du khách Mỹ, trước khi muốn thưởng thức bún riêu nhất định thử bún chả "Obama".
Anh nói: "Tôi biết đến 'bún chả Obama' từ cuốn sách của Lonely Planet". Sách viết về Việt Nam của nhà xuất bản du lịch toàn cầu này mô tả quán ăn vươn lên hàng sao nhờ sự kiện dùng bữa của Barrack Obama. Vị khách Mỹ không hề nhắc đến cái tên "bún chả Hương Liên" nhưng khen món tổng thống dùng ngon.
Trước đây thực khách nước ngoài đến quán chủ yếu là người Hàn, Nhật, nhưng bây giờ từ khắp các quốc gia trên thế giới.
Linh và Thủy (đều 23 tuổi) là người địa phương nhưng lần đầu đến ăn. Hai bạn trẻ cho biết hiếu kỳ sau khi theo dõi show truyền hình "Tân Tây du ký" của Hàn Quốc, quay sao Hàn tìm đến ăn bún chả "Obama" năm 2017.
Chủ quán từng chia sẻ chỉ muốn lưu giữ kỷ niệm với vị tổng thống nhưng thực tế, quán treo một loạt ảnh có mặt ông Obama tại tất cả phòng ăn. Hình Obama, không những thế, được in lên từng menu kèm "Combo Obama" xếp ngay đầu. Đây chính là suất ăn cựu tổng thống đã dùng gồm bún chả, nem cua bể và một chai bia Hà Nội.
Quán còn gây xôn xao khi cho bộ bàn ghế và các vật dụng trên bàn mà ông Obama và Bourdain đã sử dụng vào lồng kính, trưng bày trên tầng 2.
Chủ quán từng phủ nhận làm việc này để PR, chỉ làm theo gợi ý của khách hàng và nhu cầu của rất nhiều người muốn nhìn tận mắt vật dụng đã qua tay tổng thống.
Tuy nhiên, hiệu quả truyền thông cho "bún chả Obama" là điều không thể phủ nhận.
Nhiều du khách trước khi được mời lên tầng tiếp theo (do hết chỗ) vẫn xin ghé qua chụp ảnh check-in với bộ bàn ghế. Người khác thì "selfie" với những bức ảnh Obama treo khắp quán.
Giá cửa hàng Hương Liên đưa ra không đổi kể từ ngày được gọi tên "bún chả Obama", với 40 nghìn một suất cơ bản, không quá cao so với mặt bằng chung bún chả Hà Nội.
Với số lượng nhân viên được điều động tăng lên gấp vài lần, không còn tình trạng chờ ăn 45 phút - 1 tiếng hay từ chối khách như hồi quán mới "hot". Giờ họ chỉ mất trung bình 10 phút để mang đồ ăn ra cho khách.
Nhân viên trực máy tính hệ thống hóa đơn hàng tại một tầng lý giải: "Bếp chúng em đông người và luôn có người liên tục bưng đồ lên xuống".
Những khách được hỏi đều cho biết hài lòng với đồ ăn và chất lượng dịch vụ "OK". Trong số các vị khách có cả học sinh cấp ba, với túi tiền không rủng rỉnh, nhưng cũng hay lui tới dùng bún chả ở nhà hàng này.
Gọi là nhà hàng và mở không gian cho hàng trăm khách nhưng quán Hương Liên hầu như không cung cấp chỗ để xe, mà khách phải tự trả tiền gửi bãi xung quanh. Lúc đông, họ luôn treo sẵn phía ngoài tấm biển "Hết chỗ để xe máy, xin quý khách tự gửi xe".
Thanh Tùng
